Tak w Polskę iść … (Cz. 4b)

Tak w Polskę iść … (Cz. 4b)

Wysoczyzna Kaliska to duży region otoczony ze wschodu i północy doliną Warty, a od południa dwiema kotlinami – Milicką i Żmigrodzką. Od strony zachodniej graniczy z Lesznem i Pojezierzem Krzywińskim. W środku tej wysoczyzny znajduje się Kalisz, najstarsze miasto w Polsce i stolica Diecezji Kaliskiej.

.

1. Katedra św. Mikołaja, główna świątynia diecezji; 2. Herb diecezji kaliskiej; 3. Wnętrze katedry.

Diecezja kaliska (łac. Dioecesis Calissiensis) – jedna z dwóch diecezji w metropolii poznańskiej. Erygowana 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae populus. Do głównych świątyń diecezji należą też : Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia NMP w Kaliszu, Konkatedra św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Ostrowie Wielkopolskim, Bazylika Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Twardogórze i Bazylika św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie.

Między czterema głównymi świątyniami jest także bazylika kolegiacka Wniebowzięcia NMP w Kaliszu – kościół w śródmieściu Kalisza.

Jest ona miejscem szczególnym, ponieważ w niej się mieści Narodowe Sanktuarium św. Józefa z Nazaretu ze słynącym cudami obrazem Świętej Rodziny. W latach 1751–1779 kustosz kolegiaty kaliskiej zarejestrował i opublikował niemal 500 dowodów uzdrowień za przyczyną świętego Józefa, czczonego w obrazie Świętej Rodziny. W ostatnich latach kult świętego Józefa Kaliskiego bardzo się rozszerza. Przybywają do sanktuarium liczne pielgrzymki z całej Polski. Liczbę pielgrzymów szacuje się na około 200 tysięcy rocznie, w tym bardzo wielu rzemieślników. W czerwcu 1997 przed tym obrazem modlił się papież Jan Paweł II.

.

Na terenie diecezji działa 283 parafie zgruowane w 30 dekanatach. Udzielane jest Poradnictwo specjalistyczne dla małżeństw i rodzin, a środkiem komunikacji wśród wiernych jest dwutygodnik “Opiekun”.

Herb biskupa D. Bryla.
Ordynariusz diecezji, Bp Damian Bryl.

SANKTUARIA w DIECEZJI. Sanktuarium Serca Jezusa Miłosiernego w Kaliszu, Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Ostrowie Wielkopolskim. Sanktuaria maryjne – Matki Bożej Niepokalanie Poczętej w Grabowie nad Prosną, MB przy Żłóbku w Kobylinie, MB Patronki Małżeństw w Kretowie i MB Pięknej Miłości w Sadowiu oraz w wielu innych miejscowościach. Motto w herbie biskupim: Caritas Christi urget nos (Miłość Chrystusa przynagla nas). Pod krzyżem znajduje się biała lilia – symbol św. Józefa.

GRUPY DUSZPASTERSKIE. Akcja Katolicka, Liturgiczna Służba Ołtarza, Bractwo Świętego Józefa, Eucharystyczny Ruch Młodych, Ruch Czystych Serc, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, Stowarzyszenie na Rzecz Ewangelizacji Młodzieży „Tratwa” i Koła Różańca Świętego, Ruch Światło-Życie, Parafialne oddziały Caritas.

<< Mapa na lewej stronie: Podział diecezji na rejony duszpasterskie, patrząc od góry (północna część Diecezji Kaliskiej). Nr.9 – dekanaty Żerków, Jarocin i Czermin; Nr. 5 – dekanaty Koźmin, Krotoszyn i Zduny; Nr.4 – Dobrzyca, Pleszew, Raszków i Gołuchów; Nr.1 – Kalisz I (północne dzielnice), Stawiszyn i Koźminek; Nr.3 – Odolanów, Ostrów Wlkp I, Ostrów Wlkp II i Mikstat; Nr.2 Kalisz II (południowe dzielnice), Ołobok, Opatówek i Błaszki; Nr.7 – Twardogóra, Syców i Ostrzeszów; Nr.6 – Grabów, Lututów i Złoczew; Nr.8 – Bralin, Kępno i Wieruszów; Nr.10 – Trzcinnica, Bolesławiec i Wołczyn.

WAŻNE WYDARZENIA w HISTORII DIECEZJI : 25 marca 1992 Jan Paweł II Bullą Totus Tuus Poloniae Populus utworzył diecezję kaliską. / Po pięiciu latach papież odobiście odwiedził Kalisz podczas swojej pielgrzymki do Polski.

Współzałożyciel ZSTDK, bp Edward Janiak był także wieloletnim Duszpasterzem Pracowników Leśnictwa.

16 kwietnia 2000 diecezjalne spotkanie młodzieży i poświęcenie krzyża na Górze Błogosławieństw. / 27 września 2009 W bazylice kolegiackiej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kaliszu odprawiono Mszę rozpoczynającą X Międzynarodowy Kongres Józefologiczny w Kaliszu i nastąpiła oficjalne otwarcie oraz poświęcenie Centrum Józefologicznego w Kaliszu. / 1 września 2017 inauguracja ZESPOŁU SZKÓŁ TECHNICZNYCH Diecezji Kaliskiej (ZSTDK) z inicjatywy ordynariusza diecezji, Bp. Edwarda Janiaka. Półtora roku później, podczas Mszy św. sprawowanej przez abpa Józefa Kowalczyka prymasa Polski seniora, odbyło się uroczyste nadanie imienia św. Józefa wspomnianemu Zespołowi Szkół Technicznych. / 26 sierpnia 2019 Biegowa Pielgrzymka Ministrantów Diecezji Kaliskiej na Jasną Górę. / 8 grudnia 2020 papież Franciszek ogłosił Rok Świętego Józefa. Tego samego dnia (w 150-tą rocznicę ogłoszenia świętego Józefa patronem i opiekunem Kościoła Świętego przez bł. Piusa IX), odbyło się Sympozjum Józefologiczne.

.

Stało sie już tradycją, że co roku w okresie Bożego Narodzenia przy Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu jest wystawiana żywa szopka, która przypomina o największym wydarzeniu sprzed ponad 2000 lat. W przygotowaniach bierze udział grupa parfian budując małe zagrody dla osła, owiec, kóz i klatki dla gołębi, królików i ustawiająć choinki z lasu. Otwarcie szopki odbywa się w wigilijny wieczór, przyciągając całe rodziny kaliszan.

.

I Wał Żerkowski

WAŁ ŻERKOWSKI zwany też Wysoczyzną Mieszkowską znajduje się na północnym skraju Diecezji Kaliskiej. Jest to mały region będący wschodnią częścią Pojezierza Leszczyńskiego. Teren falisty z niewysokimi wzgórzami rozpościera się pomiędzy dolinami Warty i Lutyni a wznosi się do 161 m npm. Jedynym ośrodkiem MIEJSKIM regionu jest Żerków, ponadto wieś Mieszków.

1. Dekanat ŻERKÓW / 7 parafii

1. Panorama Żerkowa, na pierwszym planie kościół parafialny św. Stanisława; 2. Dworzec kolejowy.

ŻERKÓW to 2-tysięczne miasteczko na Wale Żerkowskim, położone 60 km na płd-wsch od Poznania, w pobliżu rzek Warty i Lutyni. Przez teren gminy jeżdżą pociągi na trasie Wrocław – Gniezno. Polacy mieszkający w Żerkowie byli świadkami prób germanizacji, tj. wynarodowienia z polskiej kultury. W wyniku powstania wielkopolskiego miasto znalazło się w granicach Polski. W roku 1979 otwarto stanicę harcerską, a gospodarka Żerkowa bazuje na turystyce. Ilustracja z prawej strony : królewski głaz poswięcony polski królom – Bolesławowi Pobożnemu i Przemysławowi.

.

1. Brzóstków; 2. Lubinia – ukwiecona brama w święto Bożego Ciała; 3. Kretków, kościół parafialny i replika groty z Lourdes.

Parafie dekanatu : Brzóstków – św. Jana Chrzciciela; Kretków – pw. Wszystkich Świętych; Lubinia Mała – św. Andrzeja Boboli; Pogorzelica – św. Wojciecha i Matki Kościoła; Wieczyn – pw. NSPJ; Wilkowyja – św. Wojciecha Biskupa; Żerków – św. Stanisława.

1. Wieczyn; 2. Wilkowyja podczas uroczystego bierzmowania; 3. Pogorzelica.

POGORZELICA to stara wieś książęca, położona malowniczo nad Wartą, między Żerkowem a Pyzdrami. WILKOWYJA – duża wieś sołecka na brzegu Lutyni. Początki Wilkowyi sięgają roku 1243.

.

II Wysoczyzna Kaliska

1. Ujście Prosny do Warty; 2. W południowej części regionu występóją wzgórza.

WYSOCZYZNA KALISKA – duży region o powierzchni 2623 km² pomiędzy doliną Baryczy, Wysoczyzną Leszczyńską, z Kotliną Grabowską i Wysoczyzną Turecką. Najwyższe punkty tej wysoczyzny to Wzgórza Opatowsko-Malanowskie w okolicach Chełmc (189 m npm) i Wzgórza Wysockie w rejonie Wysocka Wielkiego (189,4 m npm.). Wysoczyznę przecina na wschodzie dolina Prosny (lewy dopływ Warty o długości 216 km). Miasta na terenie wysoczyzny : Dobrzyca, Jarocin, Kalisz, Koźmin Wielkopolski, Krobia, Krotoszyn, Ostrów Wielkopolski, Pleszew, Nowe Skalmierzyce i Zduny.

.

2. Dekanat JAROCIN / 9 parafii

Herb gminy Jarocin

1. Centrum miasta i kościół św. Marcina; 2. Jarocin, okolice; 3. Pielgrzymka rowerowa z parafii MB Fatimskiej na Jasną Górę;

JAROCIN – miasto na Wysoczyźnie Kaliskiej (przy płn-wsch części Wysoczyzny Leszczyńskiej). Wykopaliska archeologiczne odkryły, że już ponad 4 tysiące lat na tych ziemiach przebywały wędrujące grupy zbieracko-łowieckich i pasterskie. Krzyżowały się tutaj szlaki handlowe z Torunia do Wrocławia oraz między Poznaniem i Kaliszem, dzięki czemu rozwinęły się tu handel i rzemiosło.

.

1-2. Jarocin, parafia pw. Chrystusa Króla i uroczystość Pierwszej Komunii; 3. Pomnik prof. Jana Szyszki, naukowca-praktyka i jednego z najbardziej zasłużonych leśników dla ochrony środowiska w Polsce.

Muzeum regionalne w Jarocinie

27 grudnia 1918 wybuchło Powstanie Wielkopolskie. Powstańcy opanowali punkty strategiczne miasta: pocztę i dworzec kolejowy, uniemożliwiając ewentualne transporty wojsk niemieckich. Jarocin został ostatecznie przejęty przez oddziały polskie 1 stycznia 1919. W czasie II wojny światowej z miasta wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian sprowadzono Niemców. W styczniu 1945 roku miasto wyzwoliły jednostki 33 Armii 1 Frontu Białoruskiego.

Po wojnie Dom Kultury (1976), Fabrykę Jarocińskich Fabryk Mebli (1977), oddano do użytku obwodnicę na odcinku drogi krajowej nr 38 (Kalisz – Poznań) (1978), powstał też nowy zakład produkcyjny Jarocińskiej Fabryki Obrabiarek „Ponar-Jafo” (1982). Które z tych inwestycji przetrwały do dzisiaj – to już osobny problem. Od wielu lat Jarocin jest reklamowany jako miejsce masowych występów muzyki rockowej, zwanej popularnie “rockowisko”. Ciekawe, czy mieszkańcy miasta lubią hałas. Na prawej stronie: fragment afisza (coście zrobili z tą wolnością).

.

1. Twardogóra; 2. Zespół dziecięcy na festiwalu folklorystycznym w Jarocinie; 3. Siedlemin.

Parafie dekanatu : Golina – św. Andrzeja Apostoła; – Jarocin – 4 parafie (pw. Chrystusa Króla; pw. MB Fatimskiej; św. Antoniego Padewskiego; w. Marcina); Magnuszewice – św. Barbary; Siedlemin – św. Mikołaja; Twardów – św. Apostołów Piotra i Pawła; Witaszyce – pw. NMP Wniebowziętej.

.

1-2. Golina, kościół parafialny i fragmenty wystawy o sztuce hafciarskiej; 3. Witaszyce.

GOLINA – wieś sołecka, która ma charakter rolniczo-przemysłowy. Od 1999 roku wiele osób znajduje zatrudnienie w przemyśle mięsnym, w lokalnych Zakładach Mięsnych. Wieś ma przedszkole, szkołę podstawową oraz gimnazjum. Z Goliny wywodzą się tzw. “snutki golińskie” czyli biały haft nasnuwany na płótnie, ceniony szeroko także zagranicą. Na zebraniu wsi uchwalone zostało logo sołectwa, które zawiera dwie snutki golińskie i zabytkowe Sanktuarium Matki Bożej Pocieszenia.

.

3. Dekanat CZERMIN* / 9 parafii:

1. Kościół św. Jakuba w Czerminie; 2. Fragment Równiny Rychwalskiej w okolicy Żegocina i Łęgu.

CZERMIN (800 mieszk) – wieś i siedziba gminy położonej na Wysoczyźnie Kaliskiej, którą przecina rzeka Prosna (lewy dopływ Warty). Od strony północnej gmina graniczy z Doliną Konińską. Jest to region rolniczy, lasy pokrywają niewiele onad 10% powierzchni ogólnej. Mieszkańcy utrzymują się głównie z wysoko rozwiniętej produkcji rolnej, przeważają gospodarstwa ok. 15-hektarowe. Wschodnie parafie dekanatu Czermin znajdują się w regionie zwanym Równiną Rychwalską o urozmaiconym krajobrazie (łąki, torfowiska i pola uprawne). Główną miejscowością na tej równinie jest miasteczko Chocz.

.

1-2. Kolegiata w Choczu i odpust parafialny; 3. Kotlin

Parafie dekanatu: Broniszewice – 2 parafie (św. Michała Archanioła oraz św. Apostołów Piotra i Pawła); Chocz – św. Andrzeja Apostoła; Czermin – św. Jakuba Apostoła; Grodzisko – św. Mikołaja; Kotlin – św. Kazimierza; Sławoszew – św. Zofii; Strzydzew – św. Józefa Rzemieślnika; Żegocin – pw. NMP Wniebowziętej.

.

1-2. Broniszewice, widok ogólny i parafia św. Apostołów Piotra i Pawła (“na górce”); 3. Strzydzew – nabożeństwo Drogi Krzyżowej.

BRONISZEWICE to największa wieś w gminie. Do początku XX wieku wieś przechodziła z rąk do rąk. W 1877 roku wdowa po hrabim Duninie sprzedała majątek niemieckim żydom z Pleszewa Moritzowi i Issakowi Brandtom. 15 lat później Brandt wzniósł pałac i założył wokół park krajobrazowy. W 1903 roku majątek kupiła od Brandtów niemiecka Komisja Kolonizacyjna. Do Broniszewic prowadzi wiele dróg, jeśli pojedziemy drogą na Chocz – dojedziemy do Broniszewic Starych, gdzie znajduje się kościół św. Michała Archanioła (“na dołku”). Jeśli pojedziemy przez Czermin, dojedziemy do Broniszewic Nowych, gdzie znajduje się kościół św. Apostołów Piotra i Pawła (“na górce”). Tędy przechodziła granica między Prusami a Królestwem Polskim, dlatego dzisiaj są w tej wsi dwa kościoły należące do jednej parafii. Po wojnie znaleźli tu schronienie Polacy z Kresów. Uprzednio mieszkali w Trościańcu i musieli uciekać by ocalić życie przed banderowskim ludobójstwem.

.

1. Sławoszyn; 2. Grodzisko, odpust na dzień św. Mikołaja, patrona parafii (grudniowe krótkie dni); 3. Żegocin – sanktuarium Matki Bożej z Dzieciątkiem.

.

Pielgrzymka z Chocza do Żegocina

ŻEGOCIN – 15 sierpnia dekanat czermiński obchodzi święto i odpust ku czci NMP Wniebowziętej w Żegocinie. Do sanktuarium zmierzają grupy pielgrzymów z okolicznych miejscowości. Wieś położona jest na lewym brzegu doliny rzeki Prosny, która w tej okolicy sięga 1,5 m głębokości a szerokość dochodzi do 10 m. Rzeźba terenu falista i małe sumy roczne opadów, a rzeka stanowi tu jeden z najważniejszych czynników kształtujących krajobraz niziny.

.

1. Od kilku lat w Żegocinie odbywa się Bajkowy Plener Rzeźbiarski; 2. Ścieżka rowerowa nad Prosną w pobliżu miejscowości Łęg.

.

4. Dekanat KOŹMIN / 7 parafii

1. Według planów, tak ma wyglądać rynek w Koźminie po renowacji; 2. Rzeka Orla.

KOŹMIN WIELKOPOLSKI – miasto i siedziba gminy miejsko-wiejskiej. Położony jest nad Orlą (prawy dopływ Baryczy), w odległości ok. 15 km na północ od Krotoszyna i ok. 50 km na zachód od Kalisza. Przemysł przetwórczy reprezentowany jest przez gałęzie: metalową, drzewną, spożywczą i chemiczną. Park Miejski z urozmaiconą pergolami aleją grabową, stawem oraz stanowiskiem bażantów.

Fragment zamku w Koźminie
Maćko Borkowic schodzi do lochu – obraz Jana Matejki.

Atrakcją miasta jest okazały zamek, w którym się mieści Muzeum Ziemi Koźmińskiej. Wybudowany został w XIV wieku przez Macieja Borkowica (1298-1360), starostę poznańskiego, w czasach późniejszych był wielokrotnie przebudowywany. Z tym zamkiem wiążą się ponure dzieje. Gdy Maćko Borkowic herbu Napiwon został wojewodą, zaczął buntować szlachtę przeciw polskiemu królowi. Został wypędzony na banicję a kiedy wrócił, obiecał zaprzestać spiskowanie i przysiągł lojalność królowi. Przysięgi nie dotrzymał i ponownie snuł knowania, za co wtrącony został do lochu i skazany na śmierć głodową.

.

1-2. Koźmin: kościół św. Stanisława i witraż w kościele św. Wawrzyńca; 3. Borzęciczki, kościół parafialny.

Parafie dekanatu : Borzęciczki – św. Marcina Biskupa; Koźmin Wielkopolski (2 parafie – św. Stanisława oraz św. Wawrzyńca); Mokronos – pw. NMP Wniebowziętej; Pogorzela – św. Michała Archanioła; Rozdrażew – św. Jana Chrzciciela; Wielowieś – pw. Wszystkich Świętych.

1-2. Mokronos, fragment ołtarza w kościele pw. Wniebowziętej NMP i pamiątkowe zdjęcie ze Światowych Dni Młodzieży; 3. Wielowieś, kościół parafialny.

RAZDRAŻEW – grupa dzieci uczestniczyła w wyjazdowych warsztatach fotograficznych, podczas których przekazano im teoretyczne podstawy fotografii i zastosowanie ich w różnych warunkach terenowych. Podsumowaniem warsztatów było przeprowadzenie konkursu fotograficznego, otwartego także dla tych, którzy nie brali udziału w tym wyjeździe. Na prawej stronie widoczny jest herb gminy Razdrażew.

1. Wyjazdowa sesja fotograficzna młodzieży z parafii Razdrażewo; 2. Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa w Razdrażewie; 3. Kościół w Pogorzeli.

Pogorzela, próba chóru dziecięcego przed nagraniem płyty.

.

Bory Grodzieckie

Bory Grodzieckie, przygotowanie do pasa zadrzewień na pograniczu pola i lasu.

Północny kraniec Wysoczyzny Kaliskiej (pomiędzy Pleszewem i Stawiszynem) pokrywa mezoregion przyrodniczo-leśny Borów Grodzieckich o powierzchni ogólnej 749 km2. Dominują w nich śródlądowe drzewostany borów sosnowych i borów mieszanych, miejscami występują mokradła. Bory od strony wschodniej graniczą z Równiną Rychwalską o krajobrazie urozmaiconym: łąki, lasy, torfowiska i pola uprawne. Niektóre miasta regionu znajdują się już na terenie Archidiecezji Gnieźnieńskiej : Chocz, Rychwał i Zagórów, podobnie jak wsie Stare Miasto, Grodziec, Rzgów i Gizałki.

.

5. Dekanat DOBRZYCA / 7 parafii

1. Muzeum Ziemiaństwa Polskiego w Dobrzycy; 2. Pożegnanie lata; 3. Kościół parafialny.

DOBRZYCA – miasteczko i siedziba gminy miejsko-wiejskiej, przez którą płynie rzeczka Potoka wpadająca do Lutyni. W roku 1939 Niemcy narzucili nazwę Dobberschütz im Wartheland (okręg III Rzeszy, zwany Krajem Warty) i trwał ten stan aż do stycznia 1945 roku, gdy region wyzwoliły oddziały radzieckie. W okresie powojennym rozwijała się tu spółdzielczość (m.in. Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna, Gminna Spółdzielnia, Spółdzielcze Kółka Rolnicze, spółdzielczość mleczarska).

Na terenie Zespołu Pałacowo-Parkowego przy Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy organizowany jest letni cykl koncertów. Uczestnicy usłyszą przeboje ze świata musicali, oper i operetek.

Obelisk poświęcony pamięci Stanisława Mikołajczyka, postawiony w roku 1991.

Powstało wiele obiektów, jak: Gminny Ośrodek Zdrowia, Szkoła Podstawowa, Bank Spółdzielczy. W wyremontowanych i rozbudowanych obiektach znalazły siedzibę Gminny Ośrodek Kultury i Gminna Biblioteka Publiczna. Obecnie w gminie działa Adros – zakład drobiarski, który eksportuje swoje produkty do wielu europejskich krajów. Z okolic Dobrzycy pochodził Stanisław Mikołajczyk (1901-1966) przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego, którego nazwę po wojnie przejęło Zjednoczone Stronnictwo Ludowe.

.

1-2. Karmin, kościół św. Barbary i Niedziela Palmowa. Witryna parafii w Karminie zawiera bardzo bogatą galerię zdjęć ; 3. Lutynia.

Parafie dekanatu: Dobrzyca – św. Tekli; Karmin – św. Barbary; Koryta – pw. św. Mikołaja i MB Szkaplerznej; Lutynia – pw. NMP Wniebowziętej; Nowa Wieś – pw. NMP Królowej Korony Polskiej; Sośnica – św. Marii Magdaleny; Wałków – pw Narodzenia NMP.

1. Wałków; 2. Nowa Wieś – ołtarz w kościele NMP; 3. Koryta, kosciół parafialny.

.

Kościół św. Marii Magdaleny w Sośnicy

SOŚNICA – wieś z rozproszonymi gospodarstwami nad Lutynią, która się wije pośród łąk. Na skarpie pozostał pałacyk rodu Chłapowskich*, skąd aleja prowadzi prosto do kościoła św. Magdaleny. Z parafią łączy się 25-letnia posługa miejscowego proboszcza, ks. Marka Piekarskiego. W lipcu, na odpust prafialny do Sośnicy zjeżdżają się mieszkańcy okolicznych wsi: Sośniczki, Fabianowa i Czarnuszki.

Generał Chłapowski

Po II wojnie światowej w Sośnicy zamieszkali Polacy z Kresów Wschodnich, w tym z Berezowicy Małej. Na tutejszym cmentarzu parafialnym ustawili oni pomnik upamiętniający 131 swoich krewnych i sąsiadów, których zamordowali bandyci UPA podczas napadu na Berezownicę w lutym 1944 roku.

* Ród CHŁAPOWSKICH, na czele z gen. Dezyderym Chłapowskim (1788-1879), jest niezwykle zasłużony w pracy organicznej na rzecz rozwoju gospodarczego Polski. Dlatego im poświęcimy osobny artykuł.

.

6. Dekanat PLESZEW / 8 parafii

1. Miasto kompaktowe – Pleszew; 2. Park nad rzeką; 3. Marsz dla Życia i Rodziny.

PLESZEW – miasto i siedziba gminy na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad rzeką Ner (prawy dopływ Warty o długości 134 km). To pierwsze w Polsce miasto 15-minutowe, wpisane na listę miast kompaktowych czyli spójnych, gdzie zagospodarowanie przestrzenne umożliwia mieszkańcom dotarcie w kwadrans do najważniejszych punktów miasta (przychodnia lekarska, szkoła, biblioteka, park, skleby lub inne usługi).

1. Dzień Strażaka i odpust w parafii św. Floriana (4 maja), patrona straży pożarnej; 2. Kościół pw. MB Częstochowskiej; 3. Parafia pw. Najświętszego Zbawiciela – Zaduszkowy koncert pełen refleksji o tym, co przemija i o tym, co zostaje.

.

Muzeum Piekarstwa mieści się w budynku dawnej piekarni, która obsługiwała Pleszew i okolice przez prawie 90 lat. Na muzealną ekspozycję składają się piece, maszyny i urządzenia piekarnicze, stanowiące wyposażenie piekarni od momentu jej powstania. Są też stare sprzęty używane kiedyś w piekarstwie od żarna do mielenia zboża, do trzech różnych pieców do wypieku chleba i wyrobów cukierniczych.

Placówka prowadzi również działalność edukacyjną organizując wykłady oraz warsztaty dla dzieci i dorosłych. W atmosferę piekarni wprowadza przybyszy zapach świeżo pieczonych bułek. Motto „Bądź dobry jak chleb” zawieszone nad starą reklamą dawnej cukierni wita zwiedzających. Włascicielem muzeum jest potomek kilkupokoleniowej rodziny piekarzy, który przed Bożym Narodzeniem prowadzi dla dzieci praktyczny kurs wypieku piernika. Uczestnicy poznają historię piernika i sami go wypiekają, wycinając kształty za pomocą różnych wykrojników. Na zakończenie swoje wyroby mogą zabrać do domu i pokazać rodzicom.

.

1-2. Brzezie, kościół i piknik rodzinny 3. Kościół parafialny w Kuczkowie.

Parafie dekanatu: Brzezie – pw. Rozesłania Świętych Apostołów; Kowalew – św. Bartłomieja Apostoła; Kuczków – św. Marcina Biskupa; Lenartowice – pw. NMP Wniebowziętej; Pleszew (3 parafie – pw. Najświętszego Zbawiciela, św. Floriana oraz pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela); Sowina – pw. Zwiastowania Pańskiego i św. Michała Archanioła.

.

1. Sowina, wnętrze kościoła przed Pasterką; 2. Lenartowice – kościół parafialny; 3. Msza święta na zakończenie roku szkolnego w Kowalewie.

KOWALEW – wieś w gminie Pleszew. Było tam połączenie stacji kolei PKP (normalnotorowej) oraz Krotoszyńskiej Kolei Dojazdowej – Pleszew Wąskotorowy. W Kowalewie znajduje się DIECEZJALNY OŚRODEK DUSZPASTERSTWA TRZEŹWOŚCI, prowadzony przez ks. prałata Wiesława Kondratowicza, proboszcza parafii. Parafianie obchodzili uroczyście 50-lecie jego kapłaństwa. Ks. proboszcz wspomniał o swojej niezłomnej wierze oraz o działalności teg Ośrodka, którego był założycielem, dyrektorem i terapeutą. Słowa przeplatał śpiewem i grą na gitarze, co stworzyło niezwykłą atmosferę, pełną ciepła i wspomnień. Jego refleksje były nie tylko głębokie i wzruszające, ale także pełne życiowej mądrości. Wzruszony serdecznością i życzliwością zgromadzonych, ks. Kondratowicz podziękował wszystkim za przybycie oraz za wspólne lata pracy i modlitwy.

.

7. Dekanat STAWISZYN / 10 parafii:

Panorama Stawiszyna i przygotowanie wiązanek na Niedzielę Palmową

Herb miasta i gminy Stawiszyn

STAWISZYN – jedno z namniejszych miast w Polsce, położone na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad rzeką Bawół (zwaną też Czarną Strugą, lewy dopływ Warty o długości 53 km). Rozwój Stawiszyna trwał nieprzerwanie do Potopu Szwedzkiego, podczas którego gród uległ spaleniu i zniszczeniu. Dzięki skupieniu na bardzo małej powierzchni, miasteczko jest wygodne dla mieszkańców, bo wszędzie jest blisko. W okolicy istnieje duża ilość dróg umożliwiających korzystanie przez pieszych i rowerzystów. Drogi te przebiegają przez malownicze kompleksy łąk. Jak informuje portal gminy, mieszkańcy żyją tu w zdrowym i czystym otoczeniu, a inicjatywy społeczne i gospodarcze integrują społeczność w oparciu o wartości rodzinne i silne korzenie wyrastające z tradycji.

.

1. Blizanów; 2. Dziecięca schola parafii św. Bartłomieja w Stawiszynie; 3. Kościelec.

Parafie dekanatu: Blizanów – pw. Narodzenia NMP; Brudzew – św. Stanisława Kostki; Goliszew – pw. NMP Niepokalanie Poczętej; Kościelec – św. Wojciecha; Lipe – św. Stanisława Biskupa; Piątek Wielki – św. Marcina; Rychnów – pw. Wszystkich Świętych; Stawiszyn – św. Bartłomieja Apostoła; Tykadłów – św. Katarzyny; Zbiersk – św. Urszuli.

1-2. Goliszew – kościół i wigilia paschalna; 3. Szafirowe sklepienie kościoła w Brudzewie.

WIGILIA PASCHALNA składa się z czterech części. /1. Liturgii światła, w czasie której kapłan przed Kościołem poświęca ogień. /2. W drugiej części są czytane fragmenty Pisma Świętego. /3. Podczas liturgii chrzcielnej kapłan dokonuje poświęcenia wody, a wierni odnawiają przyrzeczenia chrzcielne. /3. Odnowieni, uczestnicy wigili paschalnej biorą udział we Mszy św. Paschalnej, podczas której zabrzmią wszystkie dzwony i dzwonki. /4. Liturgię Wielkiej Soboty kończy uroczysta procesja Rezurekcyjna z Najświętszym Sakramentem wokół kościoła.

1-2. Lipe: kościół parafialny i uroczystość Przemienienia Pańskiego (6 sierpnia); 3. Tykadłów.

Parafia ZBIERSK znajduje się na północnym krańcu dekanatu stawiszyńskiego, w pobliżu Równiny Rychwalskiej i na skraju Borów Grodzieckich. Gleby borów są ubogie (piaski, żwiry) dlatego gatunkiem prawie całkowicie dominującym jest w nich sosna.

1-2. Parafia w Zbiersku i 3R (Rodzinny Rajd Rowerowy do sanktuarium w Licheniu); 3. Piątek Wlk – kościół parafialny.

Młodzieżowa orkiestra OSP żegna wieloletniego proboszcza parafii w Rychnowie.

.

8. Dekanat GOŁUCHÓW / 7 parafii

Ozdoba wsi – slynny park w Gołuchowie.

GOŁUCHÓW – wieś i siedziba gminy, położonej 16 km od Kalisza, przy drodze do Pleszewa. Ponad 80% powierzchni gminy wykorzystywana jest rolniczo, ale bogactwo przyrodnicze tego miejsca przesuwa kierunek rozwoju gospodarczego w stronę usług turystycznych.

1-2. Kościół parafialny w Gołuchowie, wejście i fragment ołtarza; 3. Muzeum Leśnictwa.

.

We wsi znajduje się zamek w stylu renesansu francuskiego, położony w rozległym parku, z jedynym w Polsce muzeum leśnictwa, będącego pododdziałem Muzeum Narodowego w Poznaniu. Na prawej stronie tego tekstu umieściliśmy jeden z obiektów tego: Kapliczka na drzewie ukazująca patrona leśników.

Na terenie parku znajduje się OŚRODEK KULTURY LEŚNEJ oraz 158-hektarowy park z tysiącami drzew różnych gatunków z trzech kontynentów. Arboretum jest miejscem prowadzenia rozmaitych form edukacyjnych oraz badań naukowych. Dlatego ten malowniczy teren łączy harmonijnie funkcje dydaktyczne i rekreacyjne z jednoczesnym utrzymywaniem walorów przyrodniczych i estetycznych. W pobliżu ośrodka zorganizowano pokazową zagrodę leśnych zwierząt (m.in. żubry i koniki polskie). I znowu miejsce, którego nie można zapomnieć – za wsią pozostały zbiorowe groby kilku tysięcy ofiar. Stoi tam pomnik poświęcony Polakom zamordowanym przez Niemców na przełomie roku 1941 i 1942. Na zdjęciu obok widoczna jest stała ekspozycja muzeum w 100-lecie Lasów Państwowych. Są to unikalne mundury polskich leśników na przestrzeni XX wieku.

.


DROSZEW to niewielka wieś o bogatej i długiej historii, położona jest kilka kilometrów od granic Kalisza. Wielkie wrażenie sprawia golgota wzniesiona w pobliżu kościoła. Wzniesiona została na ogromnych kamieniach i jest zwięczeniem Drogi Krzyżowej. Powstała dzięki wysiłkom mieszkańców Droszewa i proboszcza tamtejszej parafii. Całość miejsca została ogrodzona, oświetlona i obok drogi krzyżowej zlokalizowano też parking. Corocznie w listopadowy wieczór Wszystkich Świętych gromadzą się tutaj parafianie i odmawiają różaniec w intencji zmarłych.

1. Droszew – Golgota, ostatni etap Drogi Krzyżowej; 2. Sobótka Wlkp; 3. Kuchary, kościół na rozstajach dróg.

Parafie dekanatu: Droszew – pw. Wszystkich Świętych; Gołuchów – pw. NMP Wniebowziętej; Jedlec – św. Floriana; Kucharki – pw. Świętej Trójcy; Kuchary – św. Bartłomieja Apostoła; Sobótka – pw. Narodzenia NMP i św. Józefa; Tursko – św. Andrzeja Apostoła.

1-2. Jedlec: procesja Bożego Ciała i obraz z miejscowego kościoła – św. Florian gasi pożar; 3. Turniej piłkarski ministrantów w Kucharkach.

.

Kościół parafialny w Tursku

Wieś Tursko zajmie więcej miejsca, gdyż od ponad 50 lat działa tam niezwyły zespół, którego historia sięga 1969 roku. Uznano jednak, że powstał on faktycznie parę lat później, gdy istniejąca grupa powiększyła się o kapelę, chór i tancerzy. W tym też okresie Regionalny Zespół Pieśni i Tańca “Tursko” ukierunkował swój repertuar na folklor wyłącznie wielkopolski.

Przez pierwsze ćwierć wieku zespołem kierowała p. Seweryna Grabowska. Obecnie“Tursko” ma już od podstaw opracowane tradycyjne pieśni ludowe, muzykę, przyśpiewki weselne i tańce regionalne. Członkowie zespołu przez wiele lat poszukiwali i gromadzili opisy zwyczajów i obrzędów ludowych, które zachowali jeszcze w pamięci najstarsi mieszkańcy okolic. Dzięki temu najpiękniejsze tradycje przetrwają dla następnych pokoleń. Do tańca gra kapela w składzie: akordeon, skrzypce, klarnet, trąbka, basy, bęben i kontrabas. Kierownikiem i skrzypkiem kapeli był przez długie lata J. Sobczak, który miał dużą wiedzę o dawnych zwyczajach i obrzędach ludowych zapamiętanych z lat młodości, kiedy grywał na zabawach i weselach wiejskich.

Zespół „Tursko” posiada w swoim repertuarze suitę tańców wielkopolskich, piosenki i przyśpiewki z Turska i okolic a także obrazki ukazujące życie wsi, m.in.: „Kwaszenie kapusty”, „Noc Świętojańska”, „Kolędowanie z gwiazdą” i „Dożynki”. Na scenie odtwarzano też obrazki folklorystyczne – „Dyngus” i „Podkoziołek” ilustrowane tańcami i przyśpiewkami oraz „Darcie pierza” („Pierzoki”) i „Oczepiny weselne”.

Z „Turskiem” od początku związane są całe rodziny, które żyją folklorem na co dzień. Dlatego w sposób naturalny następuje ciągła wymiana pokoleń – starsi wykonawcy przekazują swoje umiejętności młodszym a nawet i dzieciom, które już z nimi tańczą i śpiewają. Zespół przyczynił się do zachowania rodzimych tradycji ludowych, ale rozsławił także „ziemię turską”. Będąc gościem na licznych przeglądach i lokalnych uroczystościach, przedstawił on swój repertuar na scenach całej Polski, we Francji, Holandii i w kilku innych krajach. Jubileusz zespołu nagrano na filmie – https://www.youtube.com/watch?v=MgF7YrthFuc&t=2827s .

.

9-10. KALISZ – 2 dekanaty / 20 parafii

1. Plac i kościół św. Józefa w Kaliszu; 2. Przy wschodniej granicy miasta powstało zaporowe Jezioro Pokrzywnickie o długości ok. 6 km (pow 1,65 km2) Zbiornik powstał w latach 1976–1978 i jest ulubionym miejscem spędzania czasu wolnego dla kaliszan, turystów i wędkarzy.

Najstarsze miasto w Polsce, leży nad Prosną, w środku Wysoczyzny Kaliskiej – dużego regionu geograficznego, którego nazwa pochodzi właśnie od Kalisza. Historyczne dzielnice miasta leżą w głębokiej dolinie Prosny, której brzegi łączy ok. 30 mostów i przejść dla pieszych, natomiast śródmieście leży na dwóch wyspach rzecznych.

.

Kościoły parafialne w Kaliszu: 1. pw. Miłosierdzia Bożego; 2. Świętej Rodziny; 3. MB Królowej Polski.

Taka lokalizacja sprzyjała zakładaniu pierwszych osad ludzkich, których najstarsze ślady sięgają epoki bronzu a nawet neolitu (czyli ok. 2 tys. lat przed Chrystusem). Kalisz był kilkakrotnie całkowicie zniszczony i podpalany, szczególnie w XIV wieku – przez Krzyżaków. Na początku sierpnia 1914 do miasta wkroczyły wojska niemieckie bombardując miasto a następnie spalając je. Historychy oceniają, że w czasie I wojny światowej Kalisz był najbardziej zniszczonym miastem w Europie. Okupacja niemiecka podczas II wojny także była katastrofą: w latach 1938 do 1945 liczba ludności spadła o połowę. Gdy w styczniu 1945 miasto wyzwoliły oddziały 708. Samodzielnego Batalionu I-go Frontu Białoruskiego, ludność Kalisza liczyła już niewiele ponad 40 tysięcy mieszkańców.

Po wojnie rozwinął się tu przemysł spożywczy, odzieżowy, chemiczny, metalowy i włókienniczy (produkcja pluszu, aksamitu, tiulu, firanek i koronek) a także uruchomiono słynną Fabrykę Fortepianów i Pianin “Calisia”. Z poprzednich zakładów pracy pozostały jeszcze Winiary, znane z produkcji koncentratów spożywczych. W dzisiejszym Kaliszu dominują firmy zagraniczne, ale istnieje rozbudowana sieć hipermarketów, supermarketów i centra handlowe.

.

1-2. Parafianie z kościoła pw. Opatrzności Bożej ustawili “jadło-DZIELNIĘ” ; 3. Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Znany jest wyraz “jadłodajnia” tymczasem w Kaliszu wymyślono JADŁODZIELNIĘ” czyli czyli szafę z półkami i lodówką, do której ludzie dobrej woli dostarczają żywność dla potrzebujących. Inicjatorem był ks. Antoni Wita, pomocy w realizacji udzielił Caritas Diecezji Kaliskiej. Od tej pory w mieście postawiono już kilka takich obiektów.

Kalisz jest prężnym ośrodkiem kultury, a chlubą miasta jest Publiczna Biblioteka Pedagogiczna Książnica Pedagogiczna im. Alfonsa Parczewskiego (1849-1933). Był on polskim prawnikiem o zamiłowaniach historycznych i etnograficznych. Współpracował z regionalnycmi czasopismami i był był prezesem oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Kaliszu a także autorem memoriału w sprawie zachodnich granic Polski. Działał w Stronnictwie Narodowo-Demokratycznym i już w młodych latach włączył się w ochronę praw Łużyczan. Jako pierwszy zajął się sprawami Dolnych Łużyc i brał udział w corocznych posiedzeniach Macierzy Łużyckiej w Budziszynie. Nosząca jego imię Książnica ma swoje filie w kilku miastach regionu kaliskiego.

Z Kaliszem związana jest artystyczna rodzina Kościelniaków, z której wywodzi się Mieczysław Kościelniak (1912-1993). Ukończył krakowską Akademię Sztuk Pięknych i brał udział w kampanii wrześciowej. Następnie został aresztowany w Kaliszu i osadzony w obozie koncenracyjnym Auschwitz-Birkenau. W czasie pobytu w obozie Kościelniak potajemnie narysował ok. 300 rysunków dokumentujących życie codzienne więźniów. Po wojnie wykonywał ilustracje do wielu czasopism i wydawnictw. Znany jest szczególnie z obrazów poświęconych współwięźniowi, o. Maksymilianowi Kolbe.

Na prawej stronie – obraz M. Kościelniaka ukazuje moment, w którym o. Maksymilian Kolbe zdecydował się pójść na śmierć głodową by ratować życie współwięźnia.

.

1. Kokanin, uroczystość I-wszej Komunii; 2-3. Kościelna Wieś, święcenie pokarmów wielkanocnych.

Parafie dekanatów: Kalisz (16 parafii – św. Matki Teresy z Kalkuty; bł. Michała Kozala; św. Brata Alberta; pw. NMP Królowej Polski; św. Mikołaja; św. Stanisława; pw. Świętej Rodziny; pw.Wniebowzięcia NMP; pw. Miłosierdzia Bożego; pw. Narodzenia NMP; pw. Opatrzności Bożej; pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; św. Apostołów Piotra i Pawła; św. Gotarda; św. Michała Archanioła; św. Jana Pawła II na osiedlu Dobrzec); Kokanin – św. Marii Magdaleny; Kościelna Wieś – św. Wawrzyńca; Pamięcin – św. Jana Chrzciciela; Borków Stary – św. Andrzeja Apostoła.

.

1-2. Aktywności parafii w Pamięcinie to nie tylko rysunki aniołków wykonane przez najmłodszych ale i plenery malarskie, ogniska i bale taneczne; 3. Kościół w Borkowie Starym.

.

Jak przystało na miasto najstarsze w Polsce, Kalisz jest także miejscem skąd na Jasną Górę podąża najstarsza pielgrzymka. Trwa ona nieprzerwanie już od czterech wieków. Pierwszy zapis tego wydarzenia powstał w roku 1618, ale oficjalnie pierwszą pielgrzymkę liczy się od 1637r. Nie wiadomo, ilu ich szło ale miasto liczyło wówczas 2050 mieszkańców. Kaliszanie wyruszali na pątniczy szlak z kaliskiej kolegiaty (sanktuarium św. Józefa), a trasa, którą podążali pozostała bez większych zmian do dnia dzisiejszego. Pątnicy z Kalisza pokonują każdego roku w sierpniu pokonują ponad 300 km i wchodzą na Jasną Górę 15 sierpnia, w święto Wniebowzięcia NMP.

*

DOM, KTÓRY MAM
Czas strumieniem wartkim płynie
i odmienia twarze snu.
Nieodmienne jest do dziś jedynie,
co przed nami było tu:
Ref:
Wesołość ptasich gniazd,
od snu ciepły las
i świerszcza śpiew
zaklęty w krzew znajomy.
Idący polem dzień
i świt, kiedy cień
odejście nocy kryje w mgieł zasłony.

Bezdroża szumnych traw,
niezmienność wśród malw,
gdy barwą kryją ściany pobielane.
W powietrzu czystym dzwon
i bzu biały szron,
to dom rodzinny, to mój dom.

Wspominając Kaliską Fabrykę Fortepianów i Pianin, pozostajemy w temacie muzycznym podając na koniec, że kaliszanką jest znana piosenkarka, dyrygentka i kompozytorka – Zdzisława Sośnicka. Jest prawdopodobnie najbardziej wykształconą artystką w tej branży. Po ukończeniu szkół muzycznych w Kaliszu (klasa fortepianiu), podjęła studia na Wydziale Wychowania Muzycznego Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Poznaniu i specjalizuje się w dyrygowaniu chórami. Występowała na festiwalach w Polsce i zagranicą zdobywając wiele nagród, a w Sopocie uzyskała trzecie miejsce i nagrodę publiczności za piosenkę “Dom, który mam“. Posłuchajmy jej mocnego, pięknego głosu – (3:55) https://www.youtube.com/watch?v=4Si3fdwjx9k (muzyka Marek Sewen, sł. Jan Zalewski). Po zakończeniu kariery piosenkarskiej wróciła do rodzinnego Kalisza, pracując w swoim wyuczonym zawodzie dyrygenta chórów. Lista jej piosenek jest długa, a kilka z nich przetrwało próbę czasu, jak np. Mam w ramionach świat, Codziennie pomyśl o mnie chociaż raz i Nocne preludium (na motywach muzyki F. Liszta). Należą one do najlepszych w historii muzyki rozrywkowej XX-go wieku.

.

11 Dekanat KROTOSZYN / 12 parafii

1. Fontanna na rynku w Krotoszynie; 2. Dzierżanów, zimowy zachód słońca; 3. Krotoszyn – festyn parafialny w drewnianym kościołku św. Magdaleny.

KROTOSZYN położony jest około 108 km na południe od Poznania i ok. 26 km na zachód od Ostrowa Wielkopolskiego. Według podziału geomorfologicznego Krotoszyn leży w regionie Wysoczyzny Kaliskiej.

Niemcy w Krotoszynie

Od września do końca roku w mieście działała niemiecka grupa operacyjna Einsatzgruppe VI prowadząca czystki etniczne w ramach akcji T4 – Intelligenzaktion oraz operacji Tannenberg. W czasie II wojny światowej w latach 1939–1941 z miasta wysiedlono większość Polaków do Generalnego Gubernatorstwa, a w zamian sprowadzono Niemców w ramach akcji Heim ins Reich. Okupacja hitlerowska trwała w mieście od 3 września 1939 do 23 stycznia 1945, kiedy Krotoszyn opanowały struktury AK i przy pomocy oddziałów radzieckich 4 armii pancernej zatrzymały atak dywizji Hermann Göring. W okresie powojennym nastąpiło uprzemysłowienie miasta i rozwój, wzrost liczby mieszkańców. Obecnie działa tu przedsiębiorstwa handlowe: AT Krotoszyn S.A. i Dino Sp. z o.o., mające swoje sklepy i hurtownie na terenie całego kraju.

.

Mezoregion Krotoszyński o powierzchni ogólnej 4173 km2 stanowi płaską, rozległą wysoczyznę. Gleby są tu bardzo żyzne. Przeważa krajobraz roślinny grądowy z udziałem borów mieszanych i z dużym udziałem łęgów jesionowo-wiązowych. Lesistość mezoregionu jest mała i wynosi 14%. Gatunkami panującymi w drzewostanach są sosna, która zajmuje 56% i dąb 30%. W mezoregionie znajduje się zwarty kompleks drzewostanów dębowych, jeden z największych w Polsce.

W jednym z regionalnych portali podano dziwaczne “rankingi” – najlepszych studiów (?) tatuażu w Krotoszynie, najlepszych kebabów, a nawet najlepszych … parafii. Co to ludziska nie wymyślą: to już są nawet studia tatuaży? Im więcej skóry oszpeci tym wyższa lokata w “rankingu” ? A jak ustalić najlepszą parafię – ilość i marki samochodów na parkingu, architektura kościoła czy przynależność parafian do takiej lub innej partii politycznej, a może ilość osób przystępujących osób do sakramentów bierzmowania, spowiedzi i Komunii… Życie wspólnoty parafialnej to nie są zawody sportowe. Ale może po prostu komuś zależy na sianie zamętu i zawiści między ludźmi?

1. Kościół farny św. Jana w Krotoszynie; 2. “Plon niesiemy, plon…” – dożynki w Biadkach; 3. Kobierno.

Parafie dekanatu: Benice – św. Mikołaja; Biadki – św. Izydora Oracza; Kobierno – św. Wojciecha; Kobylin (2 parafie – św. Stanisława oraz pw. MB przy Żłóbku); Krotoszyn (4 parafie – św. Andrzeja Boboli, św. Apostołów Piotra i Pawła, św. Jana Chrzciciela oraz św. Marii Magdaleny); Lutogniew – pw. Świętej Trójcy; Starygród – pw. Oczyszczenia NMP; Wyganów – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

.

1-2. Benice – kościół parafialny i festyn połączony z regionalną wystawą; 3. Starygród.

“Wpatrz się w przyrodę, a wszystko lepiej zrozumiesz” – pod takim hasłem przygotowano w Benicach zorganizowano wystawę zwierząt (hodowlanych i ozdobnych – gołębie, kuraki a nawet jeden paw), rękodzieła i produktów regionalnych (wikliniarstwo – koszyki, hafciarstwo, przysmaki domowej kuchni itd). Impreza była zorganizowana z rozmachem i cieszyła się dużą popularnością, szczególnie dzieci. Przybyło wiele rodzin z okolicznych miejscowości. Do tańca popularne melodie grała miejscowa orkiestra.

1. Uroczystość Bożego Ciała w Lutegniewie; 2. Wyganów; 3. Jubileusz 500-lecia fary św. Stanisława w Kobylinie.

.

W Kobylinie znajduje się także drugi, zabytkowy kościół z 1720 roku a w nim słynący łaskami obraz Madonny z Dzieciątkiem. Kilka lat temu biskup kaliski Edward Janiak ustanowił tam diecezjalne Sanktuarium Matki Bożej przy Żłóbku. Podczas wizytacji ordynaiursz diecezji błogosławił dzieciom, odwiedził chorych i spotkał się z przedstawicielami grup duszpasterskich podczas spotkania kolędowego. Biskup także podziękował ojcom franciszkanom i parafianom za opiekę nad tą świątynią. Franciszkanie wyszli tam z oryginalną i jakże potrzebną inicjatywą, którą nazwali “randka małżeńska“. Oboje małżonkowie – niezależnie od ilości przeżytych razem lat – spędzają sami dzień wśród przyrody otaczającej ich parafialny kościół. Oderwani od codziennych obowiązków, zgiełku i lawiny niepotrzebnych wiadomości – znajdując czas tylko dla siebie. A ileż to spraw można spokojnie omówić, powspominać piękne chwile i może coś zaplanować …

.

Dąbrowy Krotoszyńskie

Pomiędzy Krotoszynem, Ostrowem Wielkopolskim i Pleszewem rozciąga się jeden z największych w Polsce kompleksów, będących naturalnym siedliskiem lasów dębowych. Należą one do najbardziej cennych obiektów leśnych w Europie Środkowej. Na obszarze 230 km2 istnieją trzy zespoły twz. “dąbrów świetlistych” – dąb szypułkowy (Quercur robur L), (Quercur petraea), grab zwyczajny (Carpinus betulus) i leszczyna pospolita (Corylus aveliana). Lasy te połączone są ze starodrzewiem i z nowymi nasadzeniami sosny oraz innych drzew.

.

12 Dekanat ZDUNY* / 8 parafii

1. Uliczka i kościół św. Jana Chrzciciela w Zdunach; 2. Koncert kolęd w wykonaniu Zdunowskiego Zespołu Kameralnego (sekcja młodzieżowa).

Pomnik Powstańców Wielkopolskich w Zdunach

ZDUNY – miasto i siedziba gminy miejsko-wiejskiej, leżące w zachodniej części Wysoczyzny Kaliskiej. W czasie Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 w pobliskiej Borownicy toczyły się zaciekłe walki o wyzwolenie miasta. Głównym zakładem przemysłowych Zdan przez ponad 120 lat była cukrownia i z początkiem XXI wieku zaczęto szukać inwestora zagranicznego. Został nim niemiecki koncern cukierniczy Pfeifer & Langen, jednak w roku 2004 cukrownia została jednak zamknięta.

CHWALISZEW – wieś, w której urodził się Adam Olejnik (1887-1939), rzeźbiarz zamordowany przez Niemców podczas egzekucji w tzw. Dolinie Śmierci / Fordon k. Bydgoszczy.

1. Chwaliszew, karawana dożynkowa; 2-3. Kościół parafialny w Uciechowie i Biesiada z Tradycją organizowana przez Stowarzyszenie “Nasz Uciechów”.

Parafie dekanatu: Baszków – pw. Wniebowzięcia NMP; Chwaliszew – św. Mikołaja Biskupa; Cieszków – pw. Wniebowzięcia NMP; Gądkowice – św. Antoniego Padewskiego; Sulmierzyce – pw. NMP Wniebowziętej; Trzebicko – św. Macieja Apostoła; Uciechów – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; Zduny – św. Jana Chrzciciela.

.

1. Baszków; 2. Gądkowice; 3. Odpust w Cieszkowie.

BASZKÓW. W okresie międzywojennym 1925 – 1936, w okolicach Baszkowa pocztowiec i późniejszy harcmistrz Ludwik Danielak organizował obozy harcerskie i tworzył na terenie powiatu krotoszyńskiego drużyny harcerskie, które przysposabiał do przyszłej służby Polsce. 7 września 1939 został pojmany przez Niemców i rozstrzelany. Baszków został wyzwolony spod okupacji hitlerowskiej w styczniu 1945 roku przez oddziały radzieckie 1 Frontu Białoruskiego. CIESZKÓW – w latach 60. i 70. XX wieku bardzo prężnie działało harcerstwo. Współzałożycielem i drużynowym był hm. Marian Marciniak – nauczyciel ze Zdun, który był siostrzeńcem skautmistrza i pocztowca Ludwika Danielaka (1909-1939).

.

1. Trzebic, zabytkowy kościół z drewna; 2-3. Sulmierzyce, Parafiada Rodzinna i procesja.

SULMIERZYCE – miasto położone wśród łąk, nad Czarną Wodą, na granicy dwóch ważnych regionów: Wielkopolski i Dolnego Śląska. Gmina graniczy z Parkiem Krajobrazowym Doliny Baryczy. W latach 1980-tych Sulmierzyce uzyskały kilkakrotnie najwyższe miejsca w konkursie Mistrz Gospodarności. Miejscowa parafia udziela pomocy małżeństwom w ramach Specjalistycznej Poradni Rodzinnej. Oprócz duszpasterza posługują w niej wykwalifikowani specjaliści różnych dyscyplin m.in.: psycholog, pedagog, prawnik, lekarz, nauczyciel Naturalnego Planowania Rodziny. Poradnia współpracuje ze Wspólnotą Trudnych Małżenstw i prowadzi grupę wsparcia dla osób będących w żałobie.

.

13 Dekanat RASZKÓW* / 8 parafii

Rynek w Raszkowie i legendarny, poczciwy traktor ursus umieszczony w pobliżu rynku.

Raszków – miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrowskim, siedziba gminy Raszków, na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Ołobokiem, w Kaliskiem, w aglomeracji kalisko-ostrowskiej, ok. 11 km na północ od Ostrowa Wielkopolskiego, ok. 30 km na zachód od Kalisza. Raszków jest niewielkim ośrodkiem z czego największy udział ma handel oraz usługi. Otaczające gminę obszary leśne i doliny Ołoboku (lewy dopły Prosny o dług. 40 km). W samym mieście zlokalizowane są dwa parki.

W Raszkowie urodziła się Anna JASIŃSKA (1867-1957) – działaczka organizacji polonijnych, która pod koniec XIX w. zamieszkała we Wrocławiu (podczas zaborów był to niemiecki Breslau). Do roku 1939 posiadała pralnię z której dochód przeznaczała na działalność Domu Polskiego, wyposażenie i utrzymanie bursy akademickiej dla młodzieży polskiej studiującej na Uniwersytecie Wrocławskim i na opiekę nad drużyną harcerską.

1-2. Odpust w Raszkowie i kościół parafialny; 3. Polska rodzina w Raszkowie /RASCOV w Mołdawii.

We wschodniej Mołdawii (tzw. Nadniestrze) żyją w skrajnych warunkach Polacy, dla których organizowana jest zbiórka pieniędzy celem zorganizowania Mikołajek i wigilii. Gmina i Miasto Raszków nawiązała kontakt z naddniestrzańskim Raszkowem latem gościli grupę młodzieży z tamtych okolic. Jest to prawdopodobnie najuboższy region Europy, w którym mieszka ponad 8 tysięcy osób polskiego pochodzenia. Działania tam Towarzystwo Kultury Polskiej „Jasna Góra” w Naddniestrzu, z którym utrzymywany jest kontakt. Tamtejsi Polacy wytrwale dążą do zachowania kultury, tradycji i mowy polskiej. Czy rządy warszawskie robią coś aby rodaków tam zamieszkałych sprowadzić do Polski?

.

1. Janków Zaleśny; 2. Górzno – nabożeństwo fatimskie; 3. Roszki.

Parafie dekanatu: Górzno – św. Mateusza; Janków Zaleśny – św. Wojciecha; Lewków – św. Wojciecha; Pogrzybów – św. Katarzyny Aleksandryjskiej; Raszków – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; Roszki – pw. Niepokalanego Serca NMP; Skrzebowa – pw. Zwiastowania Pańskiego; Szczury – św. Michała Archanioła.

1. Drewniany kościół w Szczurach; 2. Skrzebowa, widok na wieś i kościół; 3. Zespół Tańca Ludowego Swojacy z podwójnej wsi Skrzebowa-Moszczanka.

SKRZEBOWA jest połączona z drugą wsią o nazwie Moszczanka, dlatego działa tam Stowarzyszenie Rozwoju i Współpracy Wsi Moszczanka i Skrzebowa. Lokalny Zespół Swojacy składa się nie tylko z osób dorosłych ale i z dzieci, będąc znakomitą wizytówką regionu. Swojacy mają bardzo bogaty repertuar, ludowe stroje z minionej epoki i są zapraszani na różne imprezy kulturalne. Tancerze brali udział w międzynarodowym festiwalu folkloru w Portugalii (wyspa Madeira na Atlantyku). Etnomuzeum w Starej Oborze urządza różnorodne wystawy, potańcówki ludowe itp.

1-2. Podgrzybów: kościół i św. Katarzyna Aleksandryjska, patronka parafii; 3. Lewków.

.

14-15 OSTRÓW WLKP – 2 dekanaty /15 parafii

Ostrów – centrum

Ostrów Wielkopolski położony nad Ołobokiem, lewym dopływem Prosny. Nazwa miasta odnosi się do topografii terenu, ponieważ słowo ostrów oznaczało dawniej wyspę lub kępę wśród mokradeł otoczonych wodą. Na południu miasta znajduje się strefa źródłowa dopływów Baryczy.

1. Zbiornik wodny i plaża na rzece Ołobok; 2. Konkatedra św. Stanisława Biskupa.

Natomiast w północnej części miasta w latach 1970-tych XX wieku zbudowano na Ołoboku zbiornik zaporowy o pow. 30 hektarów i na drugiej stronia rzeki powstała szeroka piaszczysta plaża. Obecnie cały kompleks nazywa się Park Kultury i Wypoczynku Piaski-Szczygliczka; jest to popularne miejsce wypoczynkowe dla mieszkańców miasta i okolic. Oprócz kilku atrakcji, znajduje się tam skansen pszczelarski im. Marty i Edwarda Pawlaków.

Kościoły Ostrowa Wlkp: 1. św. Antoniego; 2. Mozaika z kościoła pw. Świętej Rodziny; 3. Ciepło stajenki betlejemskiej w parafii pw. Ducha Świętego. .

Szczególnym epizodem w dziejach Ostrowa, był bezkrwawy przewrót w listopadzie 1918 określany jako Republika Ostrowska, w wyniku którego Polacy przejęli władzę w mieście. W czasie II wojny światowej Ostrów Wielkopolski został anektowany przez III Rzeszę, w tzw. Kraju Warty. W latach 1939–1945 około 16 tysięcy mieszkańców regionu ostrowskiego zostało przesiedlonych na roboty przymusowe do Generalnego Gubernatorstwa. Niemiecki okupant dokonywał masowych prześladowań (praca przymusowa, obozy koncentracyjne), a także egzekucji ludności, m.in. 14 grudnia 1939 w Lesie Winiarskim pod Kaliszem zamordowano powszechnie znanych obywateli Ostrowa i Kalisza.

Parafia MB Fatimskiej – odpust w 100-lecie objawień. W Ostrowie działa zespół szkół prowadzony przez Siostry Salezjanki.

W latach powojennych charakterystyczny dla Ostrowa Wielkopolskiego był szybki wzrost liczby mieszkańców. Ostrów Wielkopolski jest jednym z głównych ośrodków Kalisko-Ostrowskiego Okręgu Przemysłowego. Okolice miasta są jednym z głównym obszarów wydobycia gazu ziemnego w Polsce. Jak chodzi o życie kulturalne miasta, to na uwagę zasługują dwie cykliczne imprezy: Międzynarodowy Festiwal Chopin w Barwach Jesieni oraz Międzynarodowe Biennale Małej Formy Graficznej i Exlibrisu.

.

1-2. Gorzyce Wlk – kościół parafialny i pomnik ofiar terroru niemieckiego z okresu II wojny światowej; 3. Janków Przygodzki.

Parafie dekanatu: Gorzyce Wielkie – pw. NSPJ; Janków Przygodzki – św. Józefa; Przygodzice –pw. NMP Nieustającej Pomocy; Ostrów Wielkopolski (10 parafii – św. Stanisława Biskupa Męczennika, pw. MB Fatimskiej, pw. Miłosierdzia Bożego, pw. NMP Królowej Polski, św. Pawła Apostoła, pw. Świętej Rodziny, pw. Ducha Świętego, pw. MB Częstochowskiej, pw. Najświętszego Zbawiciela, św. Antoniego); Sadowie – pw. Chrystusa Króla; Wysocko Wielkie – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

.

1-2. Sadowie, kościół parafialny i półkolonie obok klasztoru; 3. Przygodzice.

SADOWIE – wieś na Wzgórzach Wysockich, które sięgają 181 m npm. W Sadowiu znajduje się klasztor oo. Pasjonistów (Zgromadzenie pw. Męki Chrystusa), który został ufundowany w roku 1932 przez B. Szembeka z Wysocka. Najwyższe wzniesienie wzgórz nazywa się Wzgórze Golgota, które, razem ze stacjami Drogi Krzyżowej, jest miejscem pielgrzymek.

PRZYGODZICE, na zachód od wsi rozciągają się Stawy Przygodzickie o powierzchni ponad 400 ha. Funkcjonowało tam Państwowe Gospodarstwo Rybackie Przygodzice. Obecnie, po prywatyzacji na stawach prowadzi się hodowlę karpi królewskich. We wsi jest bardzo dobrze rozwinięty system edukacji. Oprócz szkoły podstawowej i gimnazjum, istnieje tam Centrum Kształcenia Ustawicznego i ośrodek studiów zaocznych Wydziału Inżynieryjno-Ekonomicznego, placówka Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

.

1. Fragment obrazu MB Nieustającej Pomocy, patronki parafii w Przygodzicach; 2-3. Wysocko Wielkie, kościół i dwór Szembeków.

WYSOCKO WIELKIE – zurbanizowana wieś położona przy południowo-wschodniej granicy Ostrowa Wielkopolskiego. Wieś leży na Wzgórzach Wysockich, których najwyższy szczyt mierzy 186 m npm. Te wzgórza to niewielki grzbiet morenowy o łagodnych zboczach, rozciągający się od Wysocka Małego i Pruślina po okolice. Wysocko jest jedną z najstarszych miejscowości regionu. Już w 1298 r. istniał tu kościół i parafia Visoczko. W XIX wieku było tu gniazdo rodu Szembeków, którego przedstawicielami byli m.in. malarz Stanisław Szembek (1849-1891) oraz działacz społeczny i narodowościowy Bogdan Szembek (1880-1956).

1. Rodzina Szembeków, z lewej strony stoi Bogdan Szembek; 2. Krajobraz okolic Wysocka, malował Stanisław Szembek.

BOGDAN SZEMBEK był bardzo aktywny społecznie. 25 lat prezesował Kółku Rolniczemu w Wysocku Wielkim, działał w organizacjach społecznych, m.in. w poznańskim Centralnym Towarzystwie Gospodarczym. Ufundował zespół klasztorny oo. Pasjonistów na wzgórzu w podostrowskim Sadowiu. Wspólnie z Józefem Kostrzewskim dokonał badań archeologicznych w rejonie Wysocka. Podczas II wojny światowej został przez Niemców wpisany na listę osób, które miały być zamordowane.

.

Jeszcze jedna dobra wiadomośc o dekanacie. Przy konkatedrze w Ostrowie utworzonon DomSpot – miejsce spotkań dla młodych ludzi. Odremontowane pomieszczenie poświęcił biskup Damian Bryl aby w tym miejscu po zajęciach w szkole młodzież mogła bezpiecznie przebywać, spotykać się z rówieśnikami i twórczo spędzać czas. Chcemy, żeby młody człowiek miał gdzie przyjść, bo dzisiaj młodzież szuka miejsc spotkań i trzeba stwarzać im takie okazje. Fikcją jest, że młodzi funkcjonują tylko w rzeczywistości internetowej, oni potrzebują realnych spotkań. DomSpot jest od godz. 15.00 otwarty sześć dni w tygodniu. Wieczorami ma być organizowany program dla osób, które będą chciały tutaj spędzić wolny czas. Jest wiele pomysłów, od zajęć muzycznych przez różne panele dyskusyjne. Ten dom ma tętnić życiem. Na parterze budynku mieści się także świetlica “Boże Podwórko” prowadzona przez Stowarzyszenie Konferencji św. Wincentego a Paulo. Takich DomSpotów jest już kilka w Ostrowie i może podobne istnieją też w innych diecezjach.

.

16 Dekanat OŁOBOK / 9 parafii

Kościół parafialny w Ołoboku, jasełka z orkiestrą OSP i rzeka Ołobok (lewy dopływ Prosny).

OŁOBOK – wieś położona niedaleko ujścia rzeki Ołobok do Prosny. Plecionkarstwo ze słomy było charakterystyczną cechą tej miejscowości. Sztuka tego rzemiosła wywodzi się z czasów, kiedy siostry zakonne z pobliskiego klasztoru uczyły ołobockie dziewczęta robót ręcznych i haftowania. Tradycje ludowe kultywowane są we wsi do dzisiaj. Od 60 lat istnieje Regionalny Zespół Pieśni i Tańca “Ołobok” prezentując dawne przyśpiewki i miejscowe tańce. We wsi działa orkiestra dęta Ochotniczej Straży Pożarnej oraz piłkarski klub LZS Prosna.

.

1. Gostyczna, kościół parafialny; 2. Stara Kakawa – ołtarz; 3. Procesja Bożego Ciała w Rosoczycy.

Parafie dekanatu: Biskupice Ołoboczne – św. Bartłomieja Apostoła; Gostyczyna – św. Mikołaja Biskupa; Latowice – pw. MB Częstochowskiej; Nowe Skalmierzyce – pw. Bożego Ciała; Ociąż – pw. Narodzenia NMP; Ołobok – św. Jana Ewangelisty; Rososzyca – św. Marka Ewangelisty; Skalmierzyce – św. Katarzyny Aleksandryjskiej; Stara Kakawa – pw. NMP Królowej Polski.

1. Skalmierzyce, sanktuarium; 2-3. Nowe Skalmierzyce: Msza kongregacyjna i kościół z kampanilą.


SKALMIERZYCE – duża wieś, założona w XIX w. jako osada z komorą celną na granicy Prus i Królestwa Polskiego. W roku 1908 wyodrębnione zostały NOWE SKALMIERZYCE – obecnie miasto i ośrodek przemysłowy w Kaliskim Okręgu Przemysłowym. Kościół w Nowych Skalmierzycach powstał w latach międzywojennych i był wyświęcony przez Prymasa Polski Augusta Hlonda w dniu 8 listopada 1932 roku. Miejscowość zajęły wojska niemieckie w roku 1939, a następnie wcielono ją do III Rzeszy. W miejscowej szkole umieszczono hitlerowski obóz przejściowy (niem. Lager Skalmirschütz) i obóz pracy dla ludności polskiej. Parafia w Nowych Skalmierzycach organizuje ciekawe pielgrzymki jak np. śladami Cudów Eucharystycznych Włochy-2024. Przy kościele działa też Eucharystyczny Ruch Młodych.

.

1. Biskupice Ołoboczne; 2. Mali kolędnicy z Ociąża; 3. Kościół w Latowicach.

.

17 Dekanat OPATÓWEK / 8 parafii

OPATÓWEK leży na Wysoczyźnie Kaliskiej, nad Trojanówką w aglomeracji kalisko-ostrowskiej, w zespole miejskim Kalisza. W miasteczku znajduje się Muzeum Historii Przemysłu oraz wydział zamiejscowy Wyższej Szkoły Informatyki i Umiejętności w Łodzi.

1. Opatówek, kościół w zimowy wieczór; 2-3. Godziesze Wielkie: odpust i kościół parafialny.

Po II rozbiorze Polski ta miejscowość znalazła się w departamencie kaliskim Prus Południowych, a następnie w departamencie kaliskim Księstwa Warszawskiego. W 1815 roku utworzono Królestwo Polskie i od 1837 Opatówek był już w guberni kaliskiej, a w 1918 roku powrócił do Polski. II wojna zaczęła się 1 września 1939 r. w piątek rano i już o godz. 5.40 samoloty niemieckie przeleciały nad Opatówkiem zrzucając bomby na tory kolejowe w pobliżu stacji Radliczyce i we wsi Zawady. Ludność cywilna uciekała z Opatówka i pobliskich wiosek na wozach, zabierając ze sobą dobytek, dołączając do niekończących się kolumn uciekinierów z Kalisza, Ostrowa, Pleszewa. Uchodząca ludność cywilna była łatwym celem dla niemieckich samolotów, które zrzucały bomby i zniżając lot strzelały do uciekinierów. Wkrótce Niemcy po wkroczeniu do Opatówka zabrali się od razu do organizowania administracji niemieckiej obsadzając stanowiska urzędnikami pochodzenia niemieckiego. Opatówek został wcielony do Reszy, do tzw. Kraju Warty (Warthegau). Opatówek został przemianowany na Spatenfelde (łopatowe pole). Zamknięto polskie szkoły. Do końca roku Niemcy przejęli wszystkie sklepy po miejscowych Żydach. W marcu 1940 r. władze okupacyjne przystąpiły do niszczenia miejsc pamięci i kultu. Aresztowania, wywózki do obozów koncentracyjnych, więzień niemieckich, na przymusowe roboty i wysiedlenia trwały przez cały okres okupacji.

Lata 1970-te. Młodzież szkół rolniczych w Opatówku

W nocy z 21 na 22 stycznia 1945 r. nadciągnęły od strony Koźminka wojska radzieckie, staczając bitwę, która przyniosła bardzo duże straty zarówno w ludziach jak i w sprzęcie. Rankiem żołnierze radzieccy znaleźli się już w Opatówku.

Budynek Zespołu Szkół Rolniczych.

Do miasta wracali więźniowie obozów koncentra-cyjnych, którym udało się przeżyć. Byli bardzo wycieńczeni, niektórzy wkrótce umierali. Powracający opowiadali o straszliwych przeżyciach obozowych, o prześladowaniach, głodzie, ciężkiej pracy i komorach gazowych. W grudniu 1951 roku oddano do użytku nowy gmach szkoły podstawowej przy ul. Szkolnej 3. W 1972 roku powstał Zespół Szkół Rolniczych. W czerwcu 1987 roku świętowano 850-lecie Opatówka. Od 1990 roku istnieje Towarzystwo Przyjaciół Opatówka, które wydaje bardzo ciekawy biuletyn p.t. „Opatowianin” skąd zaczerpnęliśmy informacje o losach mieszkańców podczas wojny.

.

1-2. Staw: parafia św. Mikołaja i kiermasz świąteczny; 3. Tłokinia Kościelna.

STAW KALISKI – podczas kiermaszu świątecznego parafianie zorganizowali akcję pomocy dla Jagódki, która cierpi na rdzeniowy zanik mięśni. TŁOKINIA KOŚCIELNA przy parafii działa dziecięcy zespół wokalno-instrumentalny.

Parafie dekanatu: Chełmce – pw. Narodzenia NMP; Godziesze Wielkie – św. Bartłomieja Apostoła; Iwanowice – św. Katarzyny; Opatówek – pw. NSPJ; Rajsko – św. Michała Archanioła; Staw – św. Mikołaja; Szczytniki – bł. Bogumiła; Tłokinia Kościelna – św. Jakuba Apostoła.

.

1. Rajsko; 2-3. Chełmsko: uroczystość Bierzmowania i kościół parafialny.

CHEŁMCE – powstały na wzniesieniu (197 m. npm), z którego roztacza się widok na okoliczne miejscowości. Pierwsze ślady osadnictwa sięgają tu epoki bronzu. W okresie II wojny światowej rolnik z parafii Chełmce – Franciszek Stryjas (1882-1944) przygotowywał potajemnie okoliczne dzieci do I Komunii Świętej. Został za to aresztowany przez Niemców na posterunku żandarmerii w Opatówku i zmarł w wyniku tortur w kaliskim więzieniu 30 lipca 1944 r. Został beatyfikowany 13 czerwca 1999 r. w grupie 108 męczenników.

.

1. Iwanowice, tu się urodził Augustyn Kordecki, przeor i obrońca Jasnej Góry podczas potopu szwedzkiego; 2-3. Szczytniki – pomnik o. Kordeckiego i kościół parafialny.

IWANOWICE – o. August Kordecki (1603-1673) jest jednym z bohaterów powieści Sienkiewicza p.t. “Potop”. W Iwanowicach powstało z inicjatywy księdza proboszcza koło różańcowe dzieci.

Wzoruje się ono na zasadach Podwórkowych Kół Różańcowych Dzieci. 7 grudnia w wigilię Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny po Mszy świętej miało miejsce oficjalne przyjęcie członków koła i wręczenie legitymacji. Celem Podwórkowych Kół Różańcowych Dzieci jest wypełnianie wezwania Matki Bożej do modlitwy różańcowej. Ukazała się Ona trójce dzieci w Fatimie, wiosną 1917 roku. To wezwanie Maryi członkowie PKRD realizują poprzez codzienne odmawianie co najmniej jednej dziesiątki różańca, w wyznaczonych intencjach jak np. za Kościół święty, za Ojca św, biskupów, kapłanów i siostry zakonne, za naszą Ojczyznę, za rodziny i dzieci nienarodzone, za misje, o pokój na świecie, o nawrócenie grzeszników i o rozwój PKRD. Potrzeba naszej wytrwałej modlitwy, by na świecie mógł zapanować pokój i zwyciężyło dobro.

Dekanaty: KoźminWlkp Jarocin Czermin Dobrzyca Pleszew Gołuchów Kalisz (wsch cz. WysKal) Krotoszyn Zduny Raszków OstrówWlkp Ołobok Opatówek Stawiszyn Koźminek

………….

III-34 /Wysoczyzna Turecka (318.17)

/ (III-33) bory grodzieckie

WYSOCZYZNA TURECKA (Wzgórza Tureckie) – położona jest wewnątrz łuku rzeki Warty i obejmuje obszar ok. 1363 km². Region charakteryzuje się urozmaiconą, falistą i pagórkowatą rzeźbą rzeźbą terenu. Wzgórza dochodzą tu do 189 m npm, wznosząc się ponad Dolinę Konińską i Kotlinę Kolską oraz Równinę Rychwalską, która – razem z Borami Grodzieckimi – oddziela Wysoczyznę Turecką od Wysoczyzny Kaliskiej. W podłożu zalegają złoża węgla brunatnego, eksploatowane w kopalniach Konińskiego Okręgu Przemysłowego. Jako region przyrodniczo-leśny, wysoczyzna obejmuje obszar znacznie większy. Krajobazy naturalne mają charakter mozaiki, oprócz pagórków pojawiają się trasy zalewowe w dolinach. Ogólnie, lesistość wysoczyzny jest niska, wynosi 14% i oprócz sosny występują na niej także dąbrowy i grądy.

.

18 Dekanat KOŹMINEK / 8 parafii

KOŹMINEK leży na Wysoczyźnie Tureckiej, na lewym brzegu Swędrni, około 3 km na południowy wschód od zaporowego Zbiornika Murowaniec, w aglomeracji kalisko-ostrowskiej, około 18 km na północny wschód od Kalisza.

Chlewo –św. Benedykta Opata; Dębe – pw. Zwiastowania Pańskiego; Goszczanów – św. Marcina i św. Stanisława; Kosmów; – św. Wawrzyńca; Koźminek; – św. Jana Ewangelisty; Lisków –pw. Wszystkich Świętych; Przespolew Kościelny – św. Katarzyny; Strzałków – pw. NMP Niepokalanie Poczętej.

.

19 Dekanat ODOLANÓW / 9 parafii

ODOLANÓW jest miastem, przez który płynie Barycza, Kuroch i kilka mniejszych rzek. Źródła 32-kilometrowego Kurocha znajdują się w okolicach Jankowa Zaleśnego i następnie przepływa on przez następujące wsie: Daniszyn, Kuroch i Gliśnica, a w Odolanowie zbliża się do Baryczy. Stąd obie rzeki płyną obok siebie w tworząc atrakcyjny region turystyczny zwany Doliną Baryczy.

Bogdaj – pw. Chrystusa Króla; Chojnik – pw. Chrystusa Króla; Garki – św. Judy Tadeusza; Granowiec – św. Antoniego Padewskiego i św. Jadwigi; Łąkociny – pw. NMP Matki Kościoła; Odolanów (2 parafie – św. Barbary oraz św. Marcina); Sośnie – pw. Narodzenia NMP; Wierzbno – pw. NMP Królowej Korony Polskiej.

.

Dolina Baryczy

BARYCZ jest prawym dopływem Odry o długości 139 km. Obszar źródłowy rzeki znajduje się w bagnach na południowy wschód od Ostrowa Wielkopolskiego. Barycz płynie zabagnioną doliną, z bardzo małym spadkiem i uchodzi do Odry w okolicy Głogowa.

Nad Baryczą znajdują się Stawy Milickie i Stawy Przygodzickie, a w dolinie tej rzeki swoje siedliska mają rzadkie gatunki ptactwa wodnego. Dlatego pomiędzy Żmigrodem i Przygodzicami utworzono Park Krajobrazowy Dolina Baryczy o długości ok. 77 km i powierzchni 870 km². Park obejmuje swoim zasięgiem 3 typy siedlisk: stawy rybne, podmokłe łąki i lasy. Teren parku otacza kilka dekanatów, m.in – Zduny, Odolanów oraz Milicz (należący do Archidieceji Wrocławskiej). Ważniejsze MIASTA regionu : Milicz, Żmigród, Wąsosz, Odolanów oraz wsie Przygodzice, Sułów i Wyszanów.

.

Wzgórza Ostrzeszowskie

WZGÓRZA OSTRZESZOWSKIE (318.46) – mezoregion fizycznogeograficzny o powierzchni 288 km², obejmujący pasmo wzniesień rozciągnięte wzdłuż osi Mikstat-Ostrzeszów-Twardogóra. Najwyższe wzniesienia tego pasma, a zarazem województwa wielkopolskiego, to: Kobyla Góra (284 m n.p.m.), Bałczyna (278 m n.p.m.) i Ostra Góra (246 m n.p.m.). Na wzgórzu Kobyla Góra od 7 maja 1999 stoi tzw. Krzyż Jubileuszowy[gg ILu].

20 Dekanat MIKSTAT / 8 parafii

MIKSTAT leży w odległości około 10 km od Ostrzeszowa i około 25 km od Ostrowa Wielkopolskiego. Przez miasto przechodzi droga: Antonin-Grabów nad Prosną. Miasto jest położone na wysokości 180–200 m nad poziomem morza na Wzgórzach Ostrzeszowskich.

Chlewo – św. Marcina; Chynowa – św. Wawrzyńca; Czarnylas – pw. NSPJ; Dębnica – pw. MB Częstochowskiej; Kaliszkowice Kaliskie – pw. Zwiastowania Pańskiego; Kotłów – pw. Narodzenia NMP; Mikstat – pw. Świętej Trójcy; Przedborów – św. Idziego.

.

21 Dekanat OSTRZESZÓW / 11 parafii

OSTRZESZÓW (14 tys mieszk) – miasto w Kaliskiem, na ziemi wieluńskiej, na Wzgórzach Ostrzeszowskich, siedziba powiatu i gminy Ostrzeszów.

Doruchów – św. Stanisława Kostki; Kobyla Góra – św. Jadwigi Śląskiej; Kochłowy – św. Katarzyny; Mikorzyn – św. Idziego; Niedźwiedź – św. Anny; Ostrzeszów (3 parafie – pw. Chrystusa Króla, pw. NMP Wniebowziętej oraz św. Jadwigi Królowej); Parzynów – św. Mikołaja; Rogaszyce – św. Bartłomieja Apostoła; Siedlików – św. Andrzeja Apostoła.

Dekanaty: Ostrzeszów i Mikstat

……..

VI Kotlina Grabowska

Kotlina Grabowska jest częścią większego regionu, który jest rozległym obniżeniem na obszarze ponad 3 tys km2. Składa się on z trzech kotlin: Żmigrodzkiej, Milickiej, przez którą płynie Barycz i Grabowskiej położonej wzdłuż biegu Prosny. Dominuje krajobraz roślinny borów sosnowych i borów mieszanych z dużym udziałem łęgów jesionowo-olszowych i olsów. KOTLINA GRABOWSKA jest nieckowatym obniżeniem z dnem wysłanym piaskami, gdzie występują także wydmy. W jej wschodniej części znajduje się duży obszar leśny. Nazwa regionu pochodzi od miasta Grabów, jedyny ośrodek miejski regionu jest Grabów nad Prosną. Innymi ważniejszymi miejscowościami są Kraszewice, Galewice, Brzeziny, Doruchów i Czajków.

….

22 Dekanat GRABÓW* / 8 parafii

GRABÓW leży na lewym brzegu Prosny, w Kotlinie Grabowskiej, na wschodnim skraju Wzgórz Ostrzeszowskich (będące częścią części Wału Trzebnickiego).

Bukownica – św. Apostołów Filipa i Jakuba; Czajków – św. Stanisława; Giżyce – pw. Przemienienia Pańskiego; Grabów n. Prosną – pw. Niepokalanego Serca NMP i św. Mikołaja; Kraszewice – św. Apostołów Piotra i Pawła; Marszałki – pw. Chrystusa Króla; Morawin – pw. Narodzenia NMP; Wielowieś Klasztorna – św. Wawrzyńca.

.

23 Dekanat BŁASZKI / 6 par

BŁASZKI – miasto (2 tys mieszk) na pograniczu Wys. Tureckiej (III-34) i KotlinyGrabowskiej (III-35). (przy Wysocz Złoczewskiej ?)

Błaszki – św. Anny; Brzeziny – parafia Świętego Krzyża; Gruszczyce – św. Stanisława; Kalinowa – św. Marii Magdaleny; Sobiesęki – pw. Niepokalanego Serca NMP; Wojków – pw. NMP Niepokalanie Poczętej.

.

VII Wysoczyzna Złoczewska

WYSOCZYZNA ZŁOCZEWSKA graniczy od północy z Wysoczyzną Turecką, od zachodu z Kotliną Grabowską, od południa z Wysoczyzną Wieruszowską i Wyżyną Wieluńską, od południowego wschodu z Kotliną Szczercowską a od północnego wschodu z Kotliną Sieradzką. Mezoregion jest równiną położoną w międzyrzeczu górnego biegu Warty i Prosny. Gleby regionu to głównie bielicoziemy i gleby rdzawe. Wysoczyzna Złoczewska ma mieszany charakter rolniczo-leśny. Jedynymi ośrodkami MIEJSKIMI regionu są Złoczew, Błaszki i Lututów. Ponadto leżą tu wsie: Czarnożyły, Brąszewice, Brzeźnio, Ostrówek, Wróblew i Biała.

24 Dekanat ZŁOCZEW* / 10 parafii

ZŁOCZEW [VI-1 /trk-10 ] – miasto (3300 mieszk) w województwie łódzkim, w powiecie sieradzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Złoczew. Złoczew położony jest na Wysocz Złoczewskiej, w dawnej ziemi sieradzkiej, w odległości 23 km na południe od Sieradza i 23 km na północ od Wielunia.

Brąszewice – pw. NSPJ i św. Michała Archanioła; Brzeźnio – św. Idziego; Burzenin – św. Wojciecha i św. Stanisława; Godynice – św. Marcina Biskupa i św. Zofii; Grabówka – pw. MB Częstochowskiej; Kliczków Mały – św. Jana Nepomucena; Pyszków – pw. NMP Królowej Polski; Stolec – św. Wawrzyńca; Uników – św. Stanisława Biskupa; Złoczew – św. Andrzeja Apostoła.

.

25 Dekanat LUTUTÓW* /7 parafii

LUTUTÓW [VI-1 /trk-10 ] – miasto (2200 mieszk) na Wysocz Złoczewskiej, w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego, w powiecie wieruszowskim. Siedziba gminy Lututów.

Klonowa – Parafia Przemienienia Pańskiego; Lututów – św. Apostołów Piotra i Pawła; Ostrówek – św. Wawrzyńca; Pichlice – pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela; Sokolniki – św. Mikołaja; Świątkowice – pw. NSPJ; Walichnowy – św. Marcina Biskupa.

.

VIII Wzgórza Twardogórskie

WZGÓRZA TWARDOGÓRSKIE lub Wzgórza Milicko-Międzyborskie (318.45) – mały mezoregion fizycznogeograficzny stanowiący wschodnią część Wału Trzebnickiego. Region graniczy od północy z Kotliną Milicką, od zachodu z Kotliną Żmigrodzką i Wzgórzami Trzebnickimi, od południa z Równiną Oleśnicką a od wschodu ze Wzgórzami Ostrzeszowskimi. Mezoregion jest morenowym, zalesionym pasem wzgórz (powierzchnia 304 km²) osiągającym wysokości od 220 do maksymalnie 272 m npm, zamykającym od południowego zachodu Kotlinę Milicką. Głównymi ośrodkami MIEJSKIMI regionu są Syców, Twardogóra i Międzybórz. W obrębie Wzgórz Twardogórskich wyróżnia się trzy mikroregiony:

  • Wzgórza Krośnickie (142 m, pomiędzy kotlinami Żmigrodzką a Milicką)
  • Wzgórza Sycowskie
  • Grzbiet Twardogórski (środkowa, najwyższa część mezoregionu).

………

TWARDOGÓRA (6 tys mieszk) leży na Wzgórzach Twardogórskich.

26 Dekanat TWARDOGÓRA / 8 parafii

Bukowice – pw. NMP Wniebowziętej; Bukowina Sycowska – pw. MB Częstochowskiej; Cieszyn – św. Michała Archanioła; Goszcz – pw. Narodzenia NMP; Grabowno Wielkie – pw. MB Częstochowskiej; Kuźnica Czeszycka – św. Jana Chrzciciela; Międzybórz – św. Józefa Rzemieślnika; Twardogóra – pw. MB Wspomożenia Wiernych.

.

27 Dekanat SYCÓW / 8 parafii

SYCÓW [V-18 / ] – miasto (9900 mieszk) położone na pograniczu Wzgórz Twardogórskich i Wzgórz Ostrzeszowskich, nad Młyńską Wodą, lewym dopływem Baryczy.

Drołtowice – św. Mateusza Apostoła; Dziadowa Kłoda – pw. NMP Niepokalanie Poczętej; Mąkoszyce – pw. NSPJ i Wszystkich Świętych; Miłowice – św. Antoniego; Stradomia Wierzchnia – św. Bartłomieja Apostoła; Syców (2 parafie –pw. MB Częstochowskiej oraz św. Apostołów Piotra i Pawła); Szczodrów – św. Andrzeja Apostoła.

.

………………………

IX Wysoczyzna Wieruszowska

WYSOCZYZNA WIERUSZOWSKA (318.24) , również Wysoczyzna Bolesławiecka lub Próg Wieruszowski – graniczy od północy z Wysoczyzną Złoczewską i Kotliną Grabowską, od północnego zachodu ze Wzgórzami Ostrzeszowskimi, od południowego zachodu i południa z Równiną Oleśnicką a od południowego wschodu i wschodu z Progiem Woźnickim, Obniżeniem Liswarty, Progiem Herbskim, Obniżeniem Krzepickim i Wyżyną Wieluńską.

Przez Wysoczyznę Wieruszowską przepływa górna Prosna. Główne drzewostany regionu to sosna i dąb a na wyższych obszarach również buk i jodła z elementami górskiego runa, choć zalesienie na ogół jest niewielkie. Jedynymi ośrodkami MIEJSKIMI regionu są Kępno, Wieruszów (na pograniczu) i Byczyna. Ponadto leżą tu wsie Bralin, Skomlin, Baranów, Opatów, Łubnice, Trzcinica, Łęka Opatowska i Bolesławiec.

Dekanaty = Bralin Kępno Wieruszów /

ODOLANÓW (-| – twardog i ostroWlk) leży na Nizinie Południowowielkopolskiej, w dolinie Baryczy i Kurocha.

.

28 Dekanat BRALIN / 6 par

BRALIN (2500 mieszk) – wieś w Polsce położona 7 km na zachód od Kępna, w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Bralin. (Wysoczyzna Wieruszowska)

Bralin – św. Anny; Domasłów – św. Idziego; Nowa Wieś Książęca – pw. Świętej Trójcy; Słupia pod Bralinem – św. Andrzeja Apostoła; Trębaczów – pw. NMP Wniebowziętej; Turkowy – pw. Dziesięciu Tysięcy Męczenników.

……………….

29 Dekanat KĘPNO / 12 parafii

KĘPNO (13 tys mieszk) – w Kaliskiem, na Wysoczyźnie Wieruszowskiej, nad Niesobem, siedziba powiatu. Jest najdalej na południe położonym miastem w województwa wlkp. Leży 63 km od Kalisza, 76 km od Wrocławia, i 128 km od Łodzi.

Baranów (2 parafie – pw. Miłosierdzia Bożego oraz św. Andrzeja Apostoła i św. Wawrzyńca); Donaborów – św. Marcina; Grębanin – pw. Niepokalanego Poczęcia NMP; Hanulin – pw. MB Częstochowskiej; Kępno (2 parafie – pw. MB Różańcowej oraz św. Marcina); Kierzno – pw. NMP Wniebowziętej; Myjomice – pw. św. Józefa i Wszystkich Świętych; Olszowa – św. Jadwigi Śląskiej; Słupia pod Kępnem – pw. Wszystkich Świętych; Świba – św. Katarzyny Aleksandryjskiej.

30 Dekanat WIERUSZÓW* / 10 parafii

WIERUSZÓW – miasto (8500 mieszk) na ziemi wieluńskiej, na Wysoczyźnie Wieruszowskiej, nad Prosną, Niesobem i Brzeźnicą. Siedziba powiatu i gminy. Miasto Wieruszów położone jest w strefie przejściowej, od pasa starych gór i wyżyn do krainy wielkich dolin, na tzw. Progu Wieruszowskim. Można przyjąć, że Próg Wieruszowski łączy Wyżynę Śląską ze Wzgórzami Ostrzeszowskimi, oddzielając jednocześnie Kotlinę Śląską od Wysoczyzny Kaliskiej.

Cieszęcin – św. Wojciecha; Czastary – pw. Narodzenia NMP; Galewice – pw. NSPJ; Parcice – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; Stary Ochędzyn – św. Anny; Węglewice – pw. Świętej Trójcy i św. Józefa; Wieruszów-Podzamcze, pw. Nawiedzenia NMP; Wieruszów (2 parafie – św. Stanisława i MB Częstochowskiej oraz pw. Zesłania Ducha Świętego); Wyszanów – św. Michała Archanioła

.

……………………

X Wyżyna Woźnicko-Wieluńska

Wyżyna WOŹNICKO-WIELUŃSKA (341.2) – makroregion geograficzny położony w południowej Polsce. Stanowi północną część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej. Nazwa nawiązuje do miast leżących na krańcach regionu – Woźniki i Wieluń. Wyżyna Woźnicko-Wieluńska zajmuje powierzchnię 3740 km². Od północy graniczy z Niziną Południowowielkopolską, od wschodu z Wyżyną Małopolską i Wyżyną Krakowsko-Częstochowską, od południa z Wyżyną Śląską i od zachodu i południowego zachodu z Niziną Śląską.

31 Dekanat *TRZCINICA / 9 parafii

TRZCINICA (4500 mieszk) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kępińskim, w gminie Trzcinica.

Kostów – św. Augustyna; Krzyżowniki – pw. Nawiedzenia NMP; Laski – pw. NMP Wniebowziętej; Łęka Opatowska – św. Maksymiliana Kolbego; Opatów – św. Floriana; Rychtal – pw. Męczeństwa św. Jana Chrzciciela; Siemianice – św. Idziego; Trzcinica – św. Stanisława; Wielki Buczek – św. Jana Nepomucena.

..

32 Dekanat BOLESŁAWIEC* / 8 par

BOLESŁAWIEC (1100 mieszk) – wieś w Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, siedziba gminy Bolesławiec n. Prosną.

Bolesławiec – pw. Świętej Trójcy; Chróścin (Bolesławiec) – św. Mikołaja; Dzietrzkowice – pw. NSPJ; Łubnice – pw. NMP Wniebowziętej; Mieleszyn – św. Marii Magdaleny; Radostów Drugi (Radostów) – św. Rocha; Wójcin – św. Katarzyny i św. Walentego; Żdżary – św. Bartłomieja Apostoła.

..

XI Równina Oleśnicka

Równina Oleśnicka (318.56) to mezoregion wchodzący w skład Niziny Śląskiej. Rozpościera się pomiędzy Pradoliną Wrocławską na południowym zachodzie, Wzgórzami Trzebnickimi, Wzgórzami Twardogórskimi i Wzgórzami Ostrzeszowskimi na północy, Wyżyną Śląsko-Krakowską na wschodzie a Równiną Opolską na południowym wschodzie. Jej powierzchnia wynosi ok. 2350 km2. Dzieli się na kilka mikroregionów: Równinę Oleśnicko-Bierutowską, Równinę Psiego Pola, Równinę Jelczańską i Równinę Namysłowską.

33 Dekanat WOŁCZYN / 11 parafii

WOŁCZYN (5900 mieszk) – miasto położone nad rz. Stobrawą – na Nizinie Śląskiej, w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim.

Biskupice – św. Jana Chrzciciela; Byczyna – pw. Świętej Trójcy i NMP Różańcowej; Krzywiczyny – pw. Świętej Trójcy; Krzywizna – pw. MB Częstochowskiej; Polanowice – pw. Nawiedzenia NMP ; Roszkowice – św. Antoniego Padewskiego; Skałągi – św. Michała Archanioła; Smardy Górne – pw. Podwyższenia Krzyża Świętego; Uszyce – pw. NMP Wniebowziętej; Wołczyn – pw. NMP Niepokalanie Poczętej; Zdziechowice – pw. NSPJ.

(341.23) Próg Woźnicki ? / Równina Opolska / Na * Nizinie Śląskiej = Wołczyn / Kluczbork (i Wołczyn) na północno-wschodnim krańcu Niziny Śląskiej, na pograniczu z Wyżyną Śląską. Nizina Śląska (318.5) – makroregion będący rozległą równiną w południowo-zachodniej Polsce i północnych Czechach. Zajmuje powierzchnię ok. 13 000 km² i posiada korzystne warunki klimatyczne i glebowe. Osią regionu jest Odra.

…………

__________________

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Translate »