Feliks Koneczny – Na Łużycach

Stroje ludowe na Dolnych Łużycach, których język jest najbardziej podobny do polskiego

.

Słowianie w piewszym tysiącleciu zamieszkiwali wszystkie tereny aż po dolną Łabę, dlatego plemiona na północnych regionach dawnego NRD nazywały się Polabianami. Wiele tamtejszych miejscowości ma słowiańskie pochodzenie.

.

Wędrując myślami z pielgrzymką Chrystusa Króla, przesuwamy się kolejno wzdłuż Nysy Łużyckiej. Łączymy się od czasu do czasu z nimi w modlitwie i nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że po drugiej stronie granicznej rzeki mieszkają też Słowianie, których zostało już niewielu po stuleciach podbojów i germanizacji. Dzieje tych ludów opisała znakomita pisarka Zofia Kossak w książce “Troja północy” a poniżej cytujemy refleksje prof. Feliksa Konecznego, jednego z twórców nauki o cywilizacjach.

Większość genotypu europejskiego jest bardzo stara i pochodzi od ludzi, którzy zasiedlili Europę ok. 40 tys. lat temu. Polska wydaje się jednym z najbardziej jednorodnych i zwartych genetycznie narodów Europy. Ale dzieje zachodnich Słowian są skomplikowane i nie mniej naznaczone krwią przez najazdy drapieżnych plemion. Spośród wszystkich Słowian Połabskich pozostali jeszcze Łużyczanie.

Flaga łużycka zawiera trzy kolory, które najczęście powtarzają się na innych flagach narodów słowiańskich.

Zacznijmy nasz przegląd od symbolu ujętego w słowach: „,Jeszcze nie zginęła”. O Łużycach mówiono w Polsce na krótko przed wojną: “Bacznie patrzeć na Łużyce trzeba. Czy oni dla nas ostrzeżeniem tego, co nas czeka – czy też balsamem otuchy, że my tem bardziej się nie damy. Czy tam dokonuje się agonia, czy początki skutecznego odrodzenia? Czy to reszta zakończenia, czy początki nowego świtu?

Hymn Łużyczan – (1:01)

Polskie tłumaczenie:

Łużyce, piękne – kraj dorodny i zadbany. Ziemia serbołużyckich przodków, kraina marzeń, ziemia urocza. Jak cudne są twoje Twoje pastwiska. Niech twoja przyszłość będzie kwitnącą radością! A z ciebie niech wyrosną ludzie, których świat pokocha. Nasz kraju wiecznej pamięci!

.

Odpowiedzi na to udzieli Polska, bo jej problemy łączą się z kwestią słowiańską, rozgrywaną przez naszych wrogów. Tak jest. Wyobraźmy sobie Polskę niepodległą, a znikną zaraz wszelkie wątpliwości. Historię naszych narodow opracował W. Bogusławski w czterotomowych „Dziejach Słowiańszczyzny pólnocno-zachodniej”. Napisał też „Rys dziejow serbołużyckich” które przetłumaczył, opatrzył przypisami oraz wydał ksiądz Michał Hórnik. O języku najdalszych zachodniach Połabian można się dowiedzieć z pracy łużyckiego profesora Arnošta (Ernesta) Muki.

.

Dzieci łużyckie w strojach ludowych

.

Wybitne miejsce na Łużycach zajął Alfons Parczewski (1849-1933), polski prawnik, historyk i etnograf, który rozciągnął opiekę prawną nad Łużycami Dolnymi. Na jego to wniosek Macierz Łużycka w Budziszynie utworzyła odrębny oddział dla Łużyc Dolnych. Na swój koszt zaczął wydawać dolnołużycki kalendarz ludowy oraz elementarz.

Bliskość Polski miała zawsze dobre wpływy na łużycką kulturę. W poezji Barta-Cišinskiego widać wpływ literatury polskiej, szczególnie Adama Mickiewicza. Jednak dzisiaj za mało jest kontaktów osobistych z Łużyczanami. A spotkać u nich można wdzięczność – cechę, od której wielu Polaków się już odzwyczaiło. Warto też pamiętać, że wielu kapłanów łużyckich uczyło się naszego języka by mogli spowiadać i mówić kazania do naszych rodaków mieszkających w tamtym regionie.

.

.

Pamiętajmy o tym, że jesteśmy Słowianami i zawsze nimi będziemy. Dzisiaj stoimy przed takim zagrożeniem jaki bratni naród Łużyczan już doświadczał w przeszłości, a dzisiaj zdaje się już umierać na naszych oczach. Za Mieszka I-go Łużyce należały do Polski, a teraz pozostał już tylko skrawek tych ziem koło Zgorzelca czy Gubina. Oni rozdzielali nas od Niemców przez wieki, dzięki czamu mogliśmy się rozwijać. Jednak gdy Polska podupadła, Germanie na dobre zapuścili swe korzenie w ich pięknej ziemi. Przestało istnieć Księstwo Miśnieńskie, a Łużyce stały się (niczym nasz Śląsk) punktem masowego osadnictwa niemieckiego.

.

Łużyce Górne / Hornja Łužica

Dzisiaj główne miasta łużyckie leżą w Niemczech: Meissen (Miśnia), Cottbus (Chociebuż), Bautzen (Budziszyn), Wiesswasser (Biała Woda- w oryginale: Bieła Woda), Lobau (Lubiniec). Same Łużyce dzielą się na północne i południowe, po wbiciu tam klina w postaci osadników niemieckich . Tak z czasem powstały też dwa dialekty języka łużyckiego. Przed II wojną światową Łużyczanie byli dość liczną grupą (ok. 300 tys.) i stanowili większość na tych niemieckich już ziemiach. W okresie III Rzeszy byli wysyłani do niemieckich obozów koncentracyjnych, kobiety do Ravensbrück.

Mają swego błogosławionego, którym jest ks. Alojs Andricki (1914-1943) zamordowany w Dachau, gdzie przebywało też wielu polskich księży. Ks. Andricki wychował się w katolickiej rodzinie, która każdego roku brała udział w pielgrzymce do maryjnego sanktuarium w Róžant (niem. Rosenthal).

1. Sanktuarium w Róžancie (ok. 20 km na płn-zach od Budziszyna); 2. Figurka M.B. z Róžant; 3. Ksiądz Andricki z pielgrzymką.

.

Gdy hitlerowskie Niemcy wymordowały łużycką inteligencję, pozostała tylko garstka wyksztalconych i reszta prostych ludzi, którzy się trzymali tej ziemi. Łużyczanie byli wysyłani do niemieckich obozów koncentracyjnych, kobiety do Ravensbrück. Po upadku nazizmu Łużyczanie błagali Stalina, aby ten dał im wole państwo po prawie 900-letniej okupacji, tak się jednak nie stało. Rozważano też możliwośći przyłączenia Łużyc do Polski. W tej sprawie ich przedstawiciele – przy poparciu rządu Jugisławii – rozmawiali z Rosjanami, ale ten pomysł bojkotowali Czesi. W rezultacie Łużyce pozostały po niemieckiej stronie, mając jednak pewne poparcie rządu NRD dla rozwoju kultury łużyckiej (wydawnictwa, edukacja itp).

Na Ziemi Łużyckiej stoi kilka pomników dla upamiętnienia poległych z 2-giej Armii W.P. Nikomu to nie przeszkadza, bo faktów historycznych nie można zmieniać. W bitwie pod Budziszynem (21-28 kwietnia 1945) zginęło ponad 18 tysięcy naszych żołnierzy.

.

Jednak wskutek rozwoju przemysłu wioski łużyckie się wyludniały. Szczególnie ucierpiała ludność zamieszkująca Dolne Łużyce, gdzie uruchomiono kopalnie odkrywkowe. Sytuacja uległa pogorszeniu, gdy Niemcy się połączyły; ludność z regionów NRD wyjeżdżała do landów zachodnich. Wielu Łużyczan też wyjechało, a ich miejsce zaczęli zajmować imigranci z innych krajów. I tak stopniowo Łużyce zamierały…

Znaczki poczty NRD pokazują stroje łużyckie oraz malowanie pisanek wielkanocnych (ilustracja środkowa).

.

Na początku bieżącego stulecia swoje przedstawicielstwo otworzył w Budziszynie europoseł z ramienia Ligi Polskich Rodzin – Sylwester Chruszcz, młody architekt ze Szczecina. On się podjął reprezentować Łużyczan w Unii Europejskiej. Nie trwało to długo. Jak pamiętamy, kierownictwo PiS-u robiło wszystko aby usunąć z Sejmu partie broniące interesu Polski, co obiecali dwaj bracia w znanej wszystkim fundacji “B” (chodziło o eliminację “nieprzewidywalnych” partii), a także podczas przemówienia w parlamencie małego państwa nad Morzem Śródziemnym. W roku 2007 zrobiło się dużo zamieszania w Sejmie, co było potrzebne aby rozwiązać parlament i ogłosić nowe wybory. Zrobił to drugi z braci, jako prezydent III RP. Mieli w ręku wszystko: rząd, większość w Sejmie i prezydenta. A jednak rozbili własną koalicję aby dotrzymać obietnicy, jaką dali swoim mocodawcom. Młodzi politycy z Ligi Polskich Rodzin, na których nie bylo teczek w SB i Samoobrona z Andrzejem Lepperem przeszkadzali globalistom. Ustalono, że ma pozostać PO-PiS, udając w tej układance rząd i opozycję. Tak powstała IV RP, czyli POPiS bez ugrupowań niewygodnych. Wracając do biura poselskiego Unii Europejskiej w Budziszynie. Zostało zamknięte, gdyż podpalono je rękami “nieznanych sprawców”.

.

Niektórzy ostrzegali, że Polska jest bezpieczna dopóki Niemcy są podzielone.

Od niedawna działa w Łużycach szkolny program “Witaj” (wyraz brzmi tak samo po polsku i po łużycku), dzięki któremu w szkołach są klasy prowadzone po łużycku i najmłodsze pokolenie uczy się kultury swych dziadów. Ale czy to wystarczy? Dzisiaj, aby nie zatracić tożsamości narodowej, trzeba mieć niepodległe państwo, a tego im ciągle brak.

___________________