Światło i Życie ks. Blachnickiego – cz. I
Dzisiaj, t.j. 24 marca 2021 mija 100-tna rocznica urodzin sługi Bożego, księdza Franciszka Blachnickiego. Twórca wielkiego ruchu oazowego brał udział w kampanii wrześniowej 1939 i przeżył niemiecki obóz koncentracyjny w Oświęcimiu. Stamtąd został przewieziony do śledczego więzienia w Zabrzu, gdzie skazano go na karę śmierci za konspiracyjną działalność przeciw Trzeciej Rzeszy. Miesiąc wcześniej w bunkrze głodowym KL Auschwitz zmarł o. Maksymilian Kolbe.
.
Od lewej: Instruktor harcerski Franciszek na krótko przed II-gą wojną światową. Zdjęcia po prawej stronie zostały zrobione w KL Auschwitz.
.
Na wykonanie wyroku Franciszek Blachnicki czekał pięć miesięcy. Ale 14 sierpnia 1942 – czyli dokładnie w pierwszą rocznicę śmierci o. Kolbego – wydarzyło się coś niebywałego. Wyrok śmierci na więźnia “1201” (taki numer miał Blachnicki wytatuowany na przedramieniu) zamieniony został na 10 lat ciężkiego więzienia. Oczekujący w celi śmierci młodzieniec uznał to za cud i postanowił swe życie poświęcić dla ratowania innych.
Zaraz po zakończeniu wojny Franciszek wstąpił do seminarium duchownego i po kilku latach założył ruch oazowy, którego centralą stało się Krościenko nad Dunajcem. Będąc wykładowcą na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, przyjaźnił się z kardynałem Wojtyłą, który wysoko cenił jego energiczną działalność wśród rodzin i młodzieży.
.
Kardynał Wojtyła odwiedza oazę młodzieżową
Podczas swej pierwszej pielgrzymki do Polski w czerwcu 1979, Jan Paweł II miał niezapomniane spotkanie z młodzieżą na Skałce w Krakowie i tam obok niego stał usmiechnięty ksiądz Fr. Blachnicki. Niestety, chociaż ks. Blachnicki przeżył wojnę, to nie było mu dane umrzeć śmiercią naturalną. Będąc w Niemczech, zastał go tam stan wojenny, wtedy rozpoczął szeroką działalność duszpasterską wśród Polaków oraz innych emigrantów z Europy Wschodniej, zakładająć Chrześcijańską Służbę Wyzwolenia Narodów. Tam nasłano mu parę “pomocników” która nie ograniczyła się do przesyłania donosów do warszawskiej centrali Kiszczaka. Są poszlaki, że jedno z nich prawdopodobnie otruło księdza Blachnickiego, który zmarł w podejrzanych okolicznościach mając zaledwie 66 lat a kłopotów ze zdrowiem nie miał. Badania jeszcze trwają i to byłby materiał na osobny artykuł, tutaj koncentrujemy się tylko na fragmentach jego pism redagowanych w Carlsbergu, na “Górze Karola” jak nazwał to miejsce ksiądz Franciszek. Redagował tam czasopismo “Prawda + Wyzwolenie” które – razem z różnymi biuletynami, nagraniami dźwiękowymi itp – można było zamawiać, gdyż wysyłane były do rozrzuconych po świecie skupisk Polonii.
.
Mottem trudnego życia ks. Franciszka niech będą jego wyraziste słowa: “Krzyż stał się najdoskonalszym objawieniem tej prawdy, że Bóg jest Miłością. Zło i kłamstwo nigdy nie ujawnia swego prawdziwego oblicza, ale zawsze chce zachować pozory prawdy i dobra. Czy zloczyńcy – mimo woli – nie oddają w ten sposób hołdu dla dobra i prawdy?” A teraz przechodzimy do wybranych tekstów naszego bohatera.
*
Owocnemu działaniu chrześcijan w świecie zagraża podwójna jednostronność. Z jednej strony intelektualizm i racjonalizm zadowalający się poznaniem dla samego poznania, bez uwzględnienia postulatywnego charakteru prawdy w każdym przedmiocie. Z drugiej strony jednostronność woluntaryzmu i emocjonalizmu czyli działania nie prześwietlonego prawdą i nie poddanego wymaganiom prawdy. To się przejawia w postaciu aktywizmu, działalności zewnętrznej i organizacyjnej, wymiernej w efektach statystycznych. Natomiast formuła Fos-Dzoe (z greckiego: Światło-Życie) postulująca jedność poznania i działania w czwłowieku, wskazuje na prawdziwą wolność człowieka, która polega na dobrowolnym poddaniu się wymogom prawdy, w myśl Chrystusa: “Poznajcie prawdę, a prawda was wyzwoli” (Jn 8.32).
.
Młodzieżowa oaza “Światło i Życie” w górach
Dązenie do jedności z całym światem, ze wszystkimi ludźmi, odbywa się przez ewangelizację i posługę. Rozwiązanie kluczowego problemu współczesnego świata, zagrożoego wielorakim rozdarciem, prowadzi przez wychowanie Nowego Człowieka, bo sam człowiek jest wewnętrznie rorzdarty wskutek przyjęcia fałszywej antropologii. To jest podstwowy postulat pedagogii Ruchu: odkrycie drogi do jedności w samym człowieku i w społeczeństwie. Taki jest charyzmat Ruchu, którym on musi służyć ludziom tej epoki. Są już pierwsze oazowe małżeństwa i nadszedł czas zorganizowania oazy rodzin. Bo jeżeli rodzina będzie żywym środowiskiem wiary, żywą komórką Kościoła i eklezjolą (małym kościołem), to stanie się przez to domowym katechumatem.
.
Krościenko 1980, ksiądz Franciszek wśród rodzin oazowych. Rok póżniej był już poza Polską i nigdy do niej nie wrócił. Otworzył ośrodek Ruchu Światło-Życie w Carlsbergu (Nadrenia).
.
Święty Maksymilian jest autorem genialnego skrótu: w = W (małe “w” równa się duże “W”), co oznacza – moja wola równa się woli Niepokalanej. A więc oddanie się Bogu przez Niepokalaną polega na woli, a nie na uczuciu. Tak pojęty kult maryjny jest radykalnym lekarstwem na niedomagania i braki polskiego kultu maryjnego, polegającego często na sentymentaliźmie i powierzchowności, na sprzeczności pomiędzy zewnętrznymi formami kultu a poziomem życia moralnego. Może on stać się potężną dźwignią życia moralnego Narodu. Ruch Światło-Życie, idąc za inspiracją św. Maksymiliana, powinien z gorliwością podjąć potrzeby pedagogii Nowego Człowieka i problemy “nowej kultury” wprowadzając je do oazowego programu formacyjnego. Posiadamy do tego wspaniałe książki, materiały dźwiękowe, czasopisma i podręczniki. Dzięki oazom, już bardzo wiele ludzi przeszło przez ewangelizację, poznało Jezusa i zbliżyło się do Boga.
.
.
Metodyka formacyjna bazuje tu na zasadzie jedności i praktyki (światło-życie!). Kościół uznaje obecność Chrystusa w trzech okolicznościach: 1. w Słowie; 2. w liturgii / Eucharystii oraz 3. we wspólnocie wierzących. Dlatego program oaz obejmuje 3 trymestry, w czasie których prowadzone są kolejno:
- Szkoła Słowa Bożego / szkoła modlitwy;
- Szkoła liturgii / adoracja Chrystusa w Eucharystii;
- Szkoła śpiewu / szkoła wspólnoty.
Jednak największym problemem w Ruchu pozostaje brak dobrze przygotowanej kadry na poziomie “średnim” a to właśnie ona decyduje faktycznie o realizacji programu formacyjnego w terenie. Krystalizuje się już wyraźna koncepcja centrum Ruchu w Calrsbergu, wzorującego się na idei Niepokalanowa: synteza modlitwy i pracy, oddania osobowego i sprawności techniczno-organizacyjnej.
.
Część I:
Ruch Światło-Życie jako pedagogia Nowego Człowieka
(Geneza: rozum, poznanie – wola, działanie)
Dla wewnętrznego wzrostu Ruchu istotne okazywały się nie tyle oficjalne programy, co małe kółka zainteresowań, rozwijające własną twórczość i aktywność. Zformalilzowane i powierzchowne życie chrześcijańskie niezdolne jest oprzeć się gwałtownie lansowanej laicyzacji, prowadzącej często do negatywnych przemian socjologicznych. Bez istnienia grup elitarnych, nastawionych wobec środowiska dynamicznie i apostolsko, nie da się tych procesów ukierunkować pozytywnie. Można tu zastosować porównanie: dotychczas panował typ duszpasterza-rolnika, siewcy, który wprawdzie rozsiewał ziarno, ale nie mógł się potem zająć pielęgnowaniem tego ziarna. Brakowało pracy ogrodnika, który nie tylko zasiewa, ale i pielęgnuje wzrastające rośliny, broni przed tym co szkodliwe, zapewnia warunki wzrostu, podlewa, podcina itd. Bez tego tzw. duszpasterstwo masowe nie ma przyszłości i szans rozwoju.
Ścieżka oazowa w Krościenku – Dialog małżeński.
Po tej linii poszły więc poszukiwania w latach 1950-1960. W tym czasie rozwija się metoda zamkniętych rekolekcji dziecięcych. Lata 1961-1981 mają decydujące znaczenie dla wypracowania integralnej pedagogii Nowego Człowieka . Okres teoretycznych studiów na KUL kończy praca naukowa o metodzie oazy rekolekcyjnej. Została ona zweryfikowana z psychologią, pedagogiką i teologią wychowania. Rozwój tej metody wiąze się także z całym programem pracy po-oazowej. Wychowanie Nowego Człowieka może dokonać się tylko w środowisku ludzi zdrowych, poświęcających się dla ratowania braci.
[Druga część ukaże się wkrótce]
___________