Tak w Polskę iść (Cz. 1c)
POBRZEŻE KOSZALIŃSKIE tworzy środkową część Krainy Bałtyckiej i zajmuje najdłuższy odcinek polskiego wybrzeża – od Kołobrzegu do Łeby. Jest to 190-kilometrowy pas przybrzeżny o szerokości do 30 km, który swym zasięgiem obejmuje Słowińskie Wybrzeże oraz równiny z rzekami wpływającymi do Bałtyku : Parsęta, Grabowa, Słupia, Łupawa i Łeba.
Cicha plaża w Orzechowie k/ Ustki
To region o najlepszych warunkach do wypoczynku, pozbawiony dużych miast, portów i wielkiego przemysłu. Rozciągają się tu najszersze plaże z wysokimi wałami wydmowymi, stanowiącymi mierzeje między morzem i kilkoma jeziorami. Obfituje w liczne kąpieliska nadmorskie, m.in. Mielno, Darłowo oraz uzdrowiska: Kołobrzeg, Ustka, Łeba. W pobliżu morskiego brzegu znajdują się liczne rezerwaty przyrody.
.
1. Nadmorska ścieżka rowerowa Darłówko – Jarosławiec; 2. Pomnik rybaka w Jarosławcu; 3. Mały rodzinny klub turystyczny.
Ostatnio coraz popularniejsze stają się blogi turystyczne, w których rodacy lubiący podróżować opisują odwiedzane miejsca i regiony. Dołączają też niekiedy ciekawe informacje oraz liczne zdjęcia. Przez Koszalińskie Pobrzeże wędrowała p. Izabela ze swoją 11-letnią córką, pokonując trasę Koszalin – Wejherowo w ciągu 6 dni. Całkowita odległość między miastami wynosi ok. 150 km, ale p. Iza podała długość 90-kilometrową, gdyż niektóre odcinki przejechały autobusem lub autostopem. Bardzo ładnie opisana jest ta przygoda, z dodatkiem kilkudziesięciu fotografii. Mile wspomina niezwykłego proboszcza parafii Duninowo na Równinie Słupskiej, niedaleko morza. Ks. Jerzy Wyrzykowski ze swoimi parafianami wybudował przy parafii Szkolne Schronisko Młodzieżowe – oblegane szczególnie w okresie letnim. Gościnny proboszcz częstuje przybyszów także herbatą i śniadaniem.
Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska
1. Katedra Niepokalanego Poczęcia NMP w Koszalinie; 2. Koszalińska pielgrzymka rowerowa na Jasną Górę.
Patroni: Święty Wojciech – pierwszy biskup i męczenik, Św. Maksymilian Kolbe i Najświętsza Maria Panna, której dwa sanktuaria są w Skrzatuszu i Koszalinie. Jest jeszcze jedno sanktuarium św. Józefa w Słupsku.
Bazylika MB Bolesnej w Skrzatuszu znajduje się między Wałczem i Piłą. To jest główne sanktuarium dieezji i cel pieszych pielgrzymek.
Trzej błogosławieni męczennicy diecezji: ks. A. Pojda (1881-1942), ks. A. Froechlich (1891-1942) i pochodzący ze Słupska ks. B. Kostkowski (1915-1942) zostali zamordowani w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau.
Diecezja Koszalińsko-Kołobrzeska podzielona jest na 24 dekanaty i 221 parafii
1. Ordynariusz diecezji, bp Zbigniew Zieliński i harcerskie Światło Pokoju z Betlejem; 2. Herb z dewizą biskupa Zielińskiego – Esse in Christo (Być w Chrystusie).
.
1 Dekanat KOŁOBRZEG
Kołobrzeg – bindaż (aleja grabowa) dla zakochanych
Miasto położone przy ujścua rzeki Parsęty; uzdrowisko z trzema letnimi kąpieliskami morskimi. W ujściu rzeki znajduje się port morski, przystań pasażerska i rybacka. W mieście i okolicach występują źródła wody mineralnej, solanki oraz pokłady borowiny.
1. Bazylika konkatedralna w Kołobrzegu; 2. Ustronie – wnętrze kościoła; 3. Sarbia, kościół pod zimowym niebem.
Kołobrzeg (parafia konkatedralna pw. Wniebowzięcia NMP) + kościół filialny: Budzistowo; Kołobrzeg (par. Świętego Krzyża); Kołobrzeg (św. Wojciecha); Kołobrzeg (Miłosierdzia Bożego); Kołobrzeg (św. Marcina); Kołobrzeg-Podczele (par. św. Michała Archanioła); Dźwirzyno (parafia pw. MB Uzdrowienia Chorych); Korzystno (par. Chrystusa Króla) + kaplica filialna: Grzybowo; Sarbia (św. Jana Chrzciciela) + kościół filialny Karcino; Ustronie Morskie (pw. Podwyższenia Krzyża Świętego) + kościół filialny Rusowo; Na terenie dekanatu znajdują się też 2 publiczne kościoły rektoralne w Kołobrzegu: kaplica pw. Aniołów Stróżów i kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP.
.
Kołobrzeg, 18 marca 1945. Zaślubiny Polski z morzem.
BITWA o KOŁOBRZEG trwała 12 dni (7–18 marca 1945) i była jedną z najkrwawszych na terytorium dzisiejszej Polski, objętej działaniami frontu wschodniego. Brało w niej udział dwóch moich wujków, zostali ranni a kolegi ojciec stracił tam nogę. Po przełamaniu niemieckich linii obronnych w ramach tak zwanej pomorskiej operacji, 1 Armia Wojska Polskiego otrzymała 7 marca zadanie zdobycia Kołobrzegu, którego broniło około 10 tysięcy żołnierzy niemieckich z różnych jednostek, rozbitych podczas walk na Pomorzu. Polskie jednostki wspierała 45 brygada 1 Armii Pancernej oraz 272 dywizja 19 Armii Radzieckiej. W ciężkich walkach jednostki polskie przełamały dwie kolejne linie obronne przeciwnika i rozpoczęły przygotowania do ataku na ostatnią, obejmującą ujście Parsęty, port, dworzec kolejowy i kąpielisko. W nocy z 17 na 18 marca nastąpił generalny szturm i 18 marca nad ranem nasze wojska zajęły port.
1. Bitwa o Kołobrzeg – obraz z muzeum; 2. Tyle mieliśmy wybrzeża w roku 1939. Czy można się dziwić, że właśnie w Kołobrzegu organizowano Festiwal Piosenki Żołnierskiej?
Niemcy dostali z Berlina rozkaz nie opuszczać Kołobrzegu do ostatniego żołnierza. W walkach zginęło lub dostało się do niewoli około 9 tysięcy żołnierzy niemieckich, reszta została ewakuowana drogą morską. Straty własne 1 Armii Wojska Polskiego wyniosły 1079 poległych, około 2600 rannych oraz 176 zaginionych. Na pamiątkę tych dramatycznych wydarzeń, obrońcom polskiej ziemi poświęcono Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu – opisany pokrótce przy końcu artykułu.
*
Słoneczne gorące lato, praktyki studenckie, wątek kryminalny, odrobina miłości, wielka przyjaźń… Kołobrzeg i Koszalińskie Wybrzeże są miejscem akcji w książce Eugeniusza Paukszty p.t. “Ich trzech i dziewczyna“. Akcja dzieje się w sierpniu i wrześniu nieznanego roku, w latach 60. XX wieku, zasadniczo w dwóch miejscach: w Kołobrzegu, wcześniejszą stagnację portu i miasta, walki o Kołobrzeg w 1945 i okres intensywnej rozbudowy miasta na potrzeby rozwijającego się kurortu. Bohaterowie to młodzi studenci – praktykanci na kołobrzeskich budowach. Najpierw kończą staż zawodowy, a potem rozpoczynają wakacje w okolicach Łebska, poznają nadmorską przyrodę i wędrujące wydmy.
.
2 Dekanat MIELNO
Mielno: 1. Parafia pw. Przemienienia Pańskiego; 2. Herb miasta; 3. Pomnik morsa dedykowany amatorom zimnych kąpieli.
Parafie Dekanatu Mielno: Biesiekierz (pw. Chrystusa Króla) + kościół filialny Cieszyn, Parnowo i Stare Bielice; Dobrzyca (pw. Trójcy Świętej) + kościoły filialne: Strzepowo (kościół św. Andrzeja Boboli) i Wierzchomino (kościół św. Piotra i Pawła); Łekno (św. Jana Chrzciciela); Mielno (pw. Przemienienia Pańskiego); Mścice (św. Antoniego Padewskiego); Osieki (św. Antoniego Padewskiego) + Sucha Koszalińska; Sarbinowo (pw. Wniebowzięcia NMP); Sianów (św. Stanisława Kostki) + Węgorzewo Koszalińskie; Śmiechów (MB Królowej Polski); Unieście (MB Gwiazdy Morza).
1. Wejście do kościoła w Śmiechowie; 2. Unieście – parafia MB Gwiazdy Morza /Stela Maris.
W rejonie dekanatu jest kilka turystycznych atrakcji. Odwiedzany masowo jest “Hortulus” – duży ogród tematyczny w Dobrzycy, prowadzony z rozmachem przez małżeństwo absolwentów z poznańskiej WSR. Natomiasat w Biesiekierzu postawiono 9-metrowy pomnik ziemniaka na widelcu, podobno największy w świecie.
.
3 Dekanat DARŁOWO
1. Kościół w Dobiesławiu; 2. Parafia NMP z Góry Karmel; 3. Jeżyce.
Parafie: Barzowice, parafia pw. św. Franciszka z Asyżu) + kościół filialny:Chudaczewo i Stary Kraków; Darłowo (MB Częstochowskiej) + kościoły filialne: Św. Jerzego, Darłowo i Domasławice; Darłowo (św. Gertrudy) + kościół filialny Cisowo; Darłówko (św. Maksymiliana Marii Kolbego); Dąbki NMP z Góry Karmel); Dobiesław (MB Częstochowskiej) + kościoły filialne: Iwięcino i Jeżyce (MB Ostrobramskiej); Słowino, parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego) + kościoły filialne Boleszewo i Karwice; Stary Jarosław (pw. Podwyższenia Krzyża Świętego) + kościoły filialne Krupy i Kowalewice.
1. Jak przystało na parafię św. Franciszka, w Barzowicach kościół otacza bogata przyroda; 2. Na cmentarzu w Krupach (parafia Stary Jarosław) został pochowany Andrzej LEPPER, były wicepremier. Oficjalnie podano, że popełnił samobójstwo ale jest wiele wątpliwości na ten temat. Takich tajemniczych “samobójstw” lub śmierci na skutek (przypadkowych?) wypadków drogowych wydarzyło się więcej w III-ciej / IV-tej RP.
Na Wybrzeżu Słowińskim, kilka km od Darłowa, znajduje się uzdrowiskowa wieś Dąbki. Będąc na urlopie można jednocześnie skorzystać z siedmiu zakładów lecznictwa uzdrowiskowego. Na terenie uzdrowiska znajdują się naturalne minerały w postaci torfu leczniczego ze pobliskiego złoża „Porzecze”.
.
4 Dekanat USTKA
W porcie Ustki umieszczono pomnik syrenki
To miasto portowe ma dwa morskie kąpieliska o zaletach uzdrowiskowych, zakłady przyrodolecznice i usługi sanatoryjne. Ustkę charakteryzuje klimat o właściwościach leczniczych, a ponadto naturalne surowce lecznicze. Przez miasto płynie Słupia i wpada do Bałtyku.
1. Postomino; 2. Łącko – mur i przejście do kościoła; 3. Duninowo.
Bruskowo Wielkie, parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP) + kościół filialny Bierkowo i Swołowo; Duninowo, parafia pw. MB Częstochowskiej) + kościoły filialne Możdżanowo i Zaleskie; Łącko, parafia pw. Zwiastowania NMP) + kościoły filialne Jarosławiec i Rusinowo; Postomino, parafia pw. św. Floriana) + kościoły filialne Marszewo i Pieńkowo; Ustka – trzy parafie (pw. Najświętszego Zbawiciela, NMP Gwiazdy Morza i św. o. Pio) + kościoły filialne Charnowo i Zimowiska; Wytowno (św. Franciszka z Asyżu) + Machowino.
.
1. Pomnik matki oczekującej na powrót syna z morza; 2. Herb Ustki; 3. Łącko – kościół Zwiastowania NMP.
Do połowy 1944 w Ustce przetrzymywali Niemcy ok. 230 więźniów. Nadeszła szczególnie ostra zima i zabraktło żywności. 4 marca 1945 radzieckie wojska pancerne doszły do Bałtyku, a następnie zwróciły się frontem w kierunku Gdańska. Kilka dni później Niemcy w Ustce skapitulowali i zaczęli się zjeżdżać się polscy osadnicy. Uruchomiono komunikację kolejową i pierwsze po wojnie Święto Morza odbyło się w 29 czerwca 1945, a zaproszeni goście przyjechali pociągiem na stację PKP w Ustce.
.
Równina Bialogardzka
Położona jest wdłuż rzeki Parsęty, teren płaski i mało urozmaicony. Lasy pokrywają 55% powierzchni; są to głównie bory sosnowe z domieszkami dąbrowy i buka.
.
5 Dekanat GOŚCINO
1. Gorawino; 2. Festyn w Dygowie.
Charzyno (św. Franciszka z Asyżu) + Niemierze; Dygowo (pw. Wniebowstąpienia Pańskiego) + Czernin, Świelubie; Gościno (św. Andrzeja Boboli) + Unieradz; Gorawino (MB Królowej Polski)+ Drozdowo i Starnin; Karwin (św. Kazimierza) + Ramlewo i Wartkowo; Mierzyn (pw. Trójcy Świętej) + Parsowo; Robuń (św. Piotra i Pawła) + Karścino i Pobłocie Małe; Siemyśl (św. Stanisława Kostki) + Nieżyn i Trzynik; Wrzosowo (pw. Przemienienia Pańskiego) + Kłopotowo.
1. Herb Gościna; 2. Siemyśl; 3. Patron parafii Gościno – św. Andrzej Bobola.
.
6 Dekanat BIAŁOGARD
Miasto jest położone na Równinie Białogardzkiej, nad rzeką Parsętą. W okresie II wojny światowej na terenie miasta i w jego okolicach zlokalizowano kilka obozów dla robotników przymusowych i jeńców wojennych. Białogard został zdobyty w dniu 5 marca 1945 roku przez oddziały radzieckie 19 Armii, 1 Armii Pancernej oraz 1-wszej Armii Wojska Polskiego. W latach 70 XX wieku Białogard był znaczącym ośrodkiem przemysłu elektronicznego (filia Warszawskich Zakładów Radiowych „Rawar”, przekształcona następnie w nowy zakład „Unitra-Eltra”).
1. Karlino; 2.Tychowo – sylwetka głazu narzutowego w herb miasta ; 3. Stanomino.
Na cmentarzu w Tychowie znajduje się największy w Polsce głaz narzutowy, a jego sylwetkę umieszczono na herbie miasta. Obwód głazu wynosi ok. 50 metrów (długość 16 m a szer. 11 m). Łączna wysokość – ok. 8 metrów, w tym 4 metry pod ziemią. Szacuje się, że ważyć może ponad 2000 ton.
W Tychowie od maja 1944 działał niemiecki obóz jeńców wojennych – Stalag Luft IV, w którym w uwięziono zestrzelonych lotników alianckich. Obóz ewakuowano w lutym 1945 roku i obecnie co roku w dzień Wszystkich Świętych ten ogromny kamień używany jest jako ołtarz podczas odprawianej Mszy świętej.
Ślub i wesele w parafii NSPJ, Białogard
Parafie dekanatu: Białogard (3 parafie: Narodzenia NMP, parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa i parafia św. Jadwigi + kościół filialny – Łęczno); 4 Białogórzyno (pw. Wniebowzięcia NMP + kościół filialny Pomianowo); 5 Byszyno (pw. MB Częstochowskiej + kościoły filialne – Tychówko i Wicewo); 6 Dobrowo (św. Jana Kantego + kościoły filialne: Bukówko i Żytelkowo); 7 Karlino (św. Michała Archanioła + kościół filialny: Lubiechowo); 8 Stanomino (pw. Podwyższenia Krzyża Świętego + kościoy filialne: Podwilcze i Rarwino); 9 Tychowo (pw. MB Wspomożenia Wiernych + kościołył filialne: Kikowo, Sadkowo, Stare Dębno i Tyczewo).
.
7 Dekanat KOSZALIN
To drugie co do wielkości miasto na Pomorzu Zachodnim. Położone nad jeziorami Jamno i Lubiatowo Północne, otoczone jest zielenią. Powierzchnię miasta zajmuje m.in. Park Książąt Pomorskich, i las komunalny na masywie Góry Chełmskiej.
1. Katedra Niepokalanego Poczęcia NMP; 2. Św. Matka Teresa z Kalkuty, patronka jednej z koszalińskich parafii; 3. Kretomino – parafia pw. Świętej Trójcy.
Dekanat Koszalina tworzą prawie w całości parafie miasta, z jednym wyjątkiem – podmiejskiej wsi Kretomino (parafia pw. Trójcy Świętej i kościół filialny Bonin). Pozostałe parafie na terenie Koszalina: Niepokalanego Poczęcia NMP (katedralna), Podwyższenia Krzyża Świętego. Ducha Świętego, św. Wojciecha, św. Józefa Rzemieślnika, św. Kazimierza, św. Ignacego z Loyoli, św. Marcina, św. Matki Teresy z Kalkuty, (+ kościół filialny – Jamno).
.
Równina Słupska
Równina Słupska jest częścią Pobrzeża Koszalińskiego i rozciąga się od okolic Świdwina do rzeki Łeby. Dominują krajobrazy pagórkowate, rzadziej równinne i faliste. Lasy tworzą małe i średnie kompleksy i oprócz sosny obecne są buczyny i świerk.
8-9 Dekanat SŁUPSK
Miasto nad rzeką Słupią zostało wyzwolone 9 marca 1945 przez wojska radzieckie przy wsparciu I-wszej Armi Wojska Polskiego. Pierwsza grupa władz polskich, przybyła do miasta 23 kwietnia 1945 roku, przybywszy z Kresów Wschodnich. W mieście powstała Wyższa Szkoła Pedagogiczna, rozwinął się przemysł drzewny i meblowy, uruchomiono fabrykę obuwia „Alka”, wytwórnię sprzętu okrętowego, fabrykę maszyn rolniczych, zakłady naprawcze autobusów, zakłady przemysłu cukierniczego, mleczarnię i zakłady przetwórstwa ziemniaczanego. W słupskim zamku książąt pomorskich jest siedziba Muzeum Pomorza Środkowego.
1. Sycewice; 2. Parafia św. Maksymiliana w Słupsku; 3. Wieszyno – kościół św. Urszuli Ledóchowskiej.
Parafie Dekanatu Słupsk : Jezierzyce (św. Antoniego Padewskiego); Siemianice (św. Józefa, Rzemieślnika); Wieszyno (św. Urszuli Ledóchowskiej); Włynkówko (św. Wojciecha) + Strzelino; W Słupsku 5 parafii – pw. NSJ; NMP Królowej Różańca Świętego; św. Jacka; św. Jana Kantego (+ kościół filialny Krępa Słupska); Kościół rektorski pw. św. Ottona w Słupsku. Dekanat SŁUPSK-zachód : Kobylnica, parafia pw. NSPJ) + kościół filialny: Sierakowo Słupskie; Kwakowo, parafia pw. Niepokalanego Poczęcia NMP) + Kuleszewo, Lubuń, Płaszewo i Żelkówko; Sycewice (św. Jana Bosko) + Pałowo i Zębowo. Słupsk Zachód 4 parafie – pw. Świętej Rodziny, św. M. M. Kolbego, św. Józefa Oblubieńca NMP (diecezjalne sanktuarium) i św. Faustyny.
*
Słupska stolicą polskiej gastronomii ? Ano tak, dzięki legendarnej Słupskiej Karczmie, która przez lata była towarem eksportowym numer jeden tego miasta. Ojcem tegosukcesu był dyrektor ówczesnego Zakłądu Nowoczesnych Wdrożen PSS „Społem” – Tadeusz Szołdra (1931-1994). Wpadł on na pomysł stworzenia lokalu o niepowtarzalnym wnętrzu, stylizowanym na budownictwie ludowym z naszego regionu Równiny Słupskiej i Kaszub. Niepowtarzalny klimat osiągnięto wyposażając lokal w meble wzorowane na oryginalnych ludowych sprzętach z regionu słupskiego. Kelnerki obsługiwały gości ubrane w regionalne stroje.
Jednak nie tylko wystrój miał przyciągnąć konsumentów. Najważniejsze były potrawy, przez które karczma zdobyła szybko i dała początek słupskiemu smakowi. Szołdra chciał, żeby serwowano dania ludowe, charakterystyczne dla miejscowego regionu. Dzięki ciężkiej pracy założyciela firmy i jego zespołu, na szerokie wody wypłynęły dania regionalne Środkowego Wybrzeża: kwasica, baranina duszona w śmietanie, dorsze w rozmaitych postaciach. Daniami popisowymi karczmy były czarna polewka – zupa czernina, borowina po czołpińsku, barszczyk na zakwasie z ogórków, tort z marchwi, kaczka pieczona z jabłkami, potężna gicz cielęca oraz sandacz po polsku z wody.
Popularność karczmy rosła i do Słupska z całego kraju płynęły zapotrzebowania na podobne lokale. Powstała sieć tych restauracji w kilkunastu miastach i wszystkie nosiły nazwę Karczma Słupska. Następne powstały za granicą, na Węgrzech, we Włoszech i w Niemczech a nawet za oceanem – w Chicago i Toronto. Ale historia Słupskiej Karczmy jest tak bogata, że zasługuje na osobny artykuł. Ale ta krótka wzmianka może zainspiruje kogoś do własnej inicjatywy…
.
10 Dekanat SŁAWNO
1. Rzeźba – Chrystus przybywa do Sławna; 2. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Sławnie.
Sławno znajduje się nad rzeką Wieprzą i strugą Moszczenicą, ok. 20 km od wybrzeża Morza Bałtyckiego. Wyzwolone 7 marca 1945 przez oddziały 27 dywizji piechoty i korpusu pancernego II-go Frontu Białoruskiego (po wojnie ku czci żołnierzy radzieckich postawiono pomnik na ul. Chełmońskiego). Po odbudowie zniszczeń wojennych nastąpił dalszy rozwój przemysłu, powstał kombinat drzewny i fabryka płyt wiórowych.
1. Sieciemin; 2. Herb gminy Malechewo; 3. Wieniec dożynkowy w parafii Żukowo.
Parafie dekanatu: Malechowo (MB Gromnicznej) + kościół filialny Rzyszczewo; Ostrowiec (pw. Podwyższenia Krzyża Świętego) + Krąg, Podgórki i Smardzewo; Sieciemin (pw. NSPJ) + Dąbrowa i Karnieszewice; Sławno (św. Antoniego Padewskiego) + Kwasowo; Sławno (Wniebowzięcia NMP); Sławsko (św. Piotra i Pawła Ap.) + Pieszcz, Radosław i Staniewice; Słonowice (św. Stanisława Kostki) + Tychowo; Sulechówko (św. Andrzeja Boboli) + Niemica i Sierakowo Sławieńskie; Warszkowo (NMP Królowej Polski) + Wrześnica; Żukowo (pw. Przemienienia Pańskiego).
.
Wysoczyzna Polanowska
Ta jest obszar przejściowy między nisko położonymi terenami równinnymi Pobrzeża Koszalińskiego a wzniesieniami na Pojezierzu Bytowskim. Przez Wysoczyznę Polanowską przepływają duże rzeki wpływające do morza – Radew, Grabowa, Wieprza, Słupia i Łupawa. Jezior jest niewiele, ale lesistość duża – 59%. Przeważającymi krajobrazami roślinnymi są buczyny i dąbrowy bory sosnowe, częściowo z dużym udziałem łęgów jesionowo-olszowych.
11 Dekanat POLANÓW
Młodzież Polanowa przygotowała na Wielkanoc misterium Męki Pańskiej
miasto we wschodniej części woj. zachodniopomorskiego, w powiecie koszalińskim, nad rzeką Grabową, będące siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Polanów. Leży na Wysoczyźnie Polanowskiej pomiędzy dwiema górami (Świętą Górą i Warblewską Górą). Polanów oddalony jest od Koszalina o 37 km.
1. Kościół w Biesowicach; 2. Obraz MB Różańcowej, patronki parafii w Kępicach; 3. Droga Krzyżowa na Świętej Górze Polanowskiej.
Barcino (św. Anny + kościoły filialne: Gumieniec i Korzybie); Biesowice (św. Andrzeja Boboli + kościół filialny: Płocko); Bukowo (pw. Niepokalanego Serca NMP + kościoły filialne: Komorowo, Ratajki i Sowno); Kępice (MB Różańcowej + kościoły filialne: Osowo i Warcino); Polanów (parafia Podwyższenia Krzyża Świętego + kościoły filialne: Rzeczyca Wielka i Wielin); Szczeglino (MB Szkaplerznej + kościoły filialne: Garbno, Kościernica i Nacław); Świerzno (Niepokalanego Serca NMP); Żydowo (Niepokalanego Poczęcia NMP + kościoły filialne: Chocimino, Drzewiany i Gołogóra).
Kaplica na Świętej Górze Polanowskiej
Parę kilometrów od Polanowa znajduje się 155-metrowe wzniesienie o nazwie Święta Góra Polanowska. Franciszkanie zorganizowali tam pustelnię i Drogę Krzyżową z figurami w ludowym stylu.
.
Pojezierze Bytowskie
Rozciąga się na długości około 70 km długości wzdłuż osi wschód–zachód i około 20 km szerokości. Najwyższe wzniesienia terenu przekraczają 200 m npm. W obszarze regionu źródła mają rzeki płynące w kierunku południowym Czernica i Brda oraz płynące na północ dopływy Parsęty – Perznica i Radusza oraz parę innych.
.
12 Dekanat BOBOLICE
Bobolice: 1. Kosciół; 2. Herb miasta; 3. Manowo.
Parafie Dekanatu Bobolice: Biały Bór (NMP Królowej Polski + Kościoły filialne: Grabowo, Kołtki, Sępolno Małe i Sępolno Wielkie); Bobolice – (Wniebowzięcia NMP + Kościoły filialne: Chmielno, Gozd, Kurowo i Porost); Kłanino – (św. Piotra i Pawła + Kościół filialny: Głodowa); Manowo – (MB Wspomożenia Wiernych); Świeszyno –( pw. Narodzenia NMP + Kościoły filialne: Jarzyce i Konikowo); Stare Wierzchowo – (MB Dobrej Rady + Kościoły filialne: Kazimierz i Spore); Wierzchowo Szczecineckie – (MB Wniebowziętej + Kościoły filialne: Kusowo i Trzebiechowo); Wyszewo – (św. Wojciecha + Kościół filialny: Rosnowo); Zegrze Pomorskie – (MB Częstochowskiej + Kościoły filialne Krępa, Niedalino i Świelino).
1. Kościół NMP Królowej Polski w Białym Borze; 2. Świeszyno – festyn parafialny.
Biały Bór stanowił część umocnien Wału Pomorskiego i był silnie ufortyfikowany. Miasteczko zdobyły wojska radzieckie 26 lutego 1945 i większość budynków uległo zniszczeniu podczas zaciętych walk z Niemcami. Po wojnie w miejscowości działało doborowe stado ogierów, przekształcone w Zakład Treningowy Biały Bór. Tam rozegrano mistrzostwa Polski we wszechstronnym konkursie konia wierzchowego. Natomiast w latach 1960-tych kręcono w okolicach Białego Boru film Pan Wołodyjowski.
.
13 Dekanat MIASTKO
Jezioro Lednik
Miastko leży na Pojezierzu Bytowskim, nad rzeką Studnicą (będącą lewym dopływem Wieprzy). W granicach miasta leży jezioro Lednik. Miastko leży na Pojezierzu Bytowskim, nad rzeką Studnicą (będącą lewym dopływem Wieprzy). W granicach miasta leży jezioro Lednik. 3 marca 1945 – Miastko zostaje zdobyte przez oddziały 19 armii II Frontu Białoruskiego. 29 października 1947 – do Miastka przybył z wizytą duszpasterską prymas Polski kard. August Hlond.
1-2. Miastko – parafia pw. Miłosierdzia Bożego; 3. Dretyń, kościół pw. Narodzenia NMP.
Dretyń (Niepokalanego Poczęcia NMP + kościół filialny Trzcinno); Koczała (pw. Narodzenia NMP + kościoły filialne: Starzno i Bielsko); Miastko (2 parafie – pw. Miłosierdzia Bożego i NMP Wspomożenia Wiernych+ kościół filialny: Świeszyno); Miłocice (św. Michała Archanioła+ kościół filialny: Słosinko); Piaszczyna (pw. Miłosierdzia Bożego+ kościół filialny: Pietrzykowo); Suchorze (św. Jana Bosko+ kościoły filialne Cetyń i Objezierze); Trzebielino (Niepokalanego Serca NMP + kościół filialny Zielin); Wałdowo(św. Stanisława Kostki).
1-2 Koczała – herb gminy i koścół pw. Narodzenia NMP; 2. Herb prymasa Polski, kardynała Augusta Hlonda (1881-1948), który na rok przed śmiercią odwiedził Miastko.
Archiwalne fragmenty kazań prymasa Polski, kard. Augusta Hlonda – (8:58) https://www.youtube.com/watch?v=7QO7exLdKZE .
*
Wśród lasów i jezior, gdzieś między Miastkiem, Bytowem i Człuchowem toczy się akcja książki “Wiatrołomy“. Jej autor, Eugeniusz Paukszta (1916-1979) jest klasykiem polskiej powieści przygodowej. Wiatrołomy to drzewa, które poddały się niszczycielskiej sile żywiołu, a także nazwa leśniczówki, gdzie trwa życie bogate urodą nieskażonej przyrody.
Ale wiatrołomy to również ludzie, którzy, dotknięci kolejnym nieszczęściem, zbierają wszystkie siły, by podnieść się i nie poddać rozpaczy. Tacy właśnie są bohaterowie powieści Eugeniusza Paukszty – nieugięci, honorowi, naznaczeni przez wojenne doświadczenia. Z właściwym sobie uniwersalizmem i wykorzystaniem wątku sensacyjnego oraz miłosnego, autor kreśli sylwetkę młodego leśniczego, który samotnie obejmując swą pierwszą placówkę, próbuje zdobyć przychylność tamtejszych mieszkańców i poradzić sobie z żywiołem przyrody. Wyjątkowym bohaterem tej powieści jest las – jego opisy nie mają sobie równych w polskiej literaturze. Zdaje się, że nagrzane słońcem jagody są tu na wyciągnięcie ręki. Eugeniusz Paukszta – prozaik, publicysta, autor ponad 30 książek: powieści współczesnych i historycznych, opowiadań, utworów dla młodzieży. Związany ściśle z Wielkopolską, Ziemiami Zachodnimi i Pomorzem, w niedościgniony sposób opisywał przyrodę i ludzi żyjących na tej pięknej ziemi.
.
Wysoczyzna Łobeska
Wysoczyzna jest regionem rolniczym, lasy zajmują jedynie obszary o trudnej do uprawy powierzchni. Część terenów, szczególnie w pobliżu rzek i jezior, pokryta jest bagnami, torfowiskami lub podmokłymi lasami (olsy, łęgi). Największą rzeką regionu jest Rega, która bierze swój początek na Pojezierzu Drawskim i tworząc liczne zakola wpada do Bałtyku.
14 Dekanat ŚWIDWIN
Położony nad Regą (rzeka ponad 170-kilometrowej długości płynąca do morza), Świdwin był do niedawna ośrodkiem przemysłu dziewiarskiego. Pozostał jeszcze zakład drzewny i przetwórstwo spożywcze.
Parafie dekanatu: Brzeżno (Wniebowstąpienia Pańskiego) + kościoły filialne: Łabędzie, Pęczerzyno, Rzepczyno i Więcław; Cieszeniewo (pw. NSPJ) + kościoły filialne:
Bierzwnica, Kluczkowo i Sława; Lekowo, (św. Piotra i Pawła) + kościoły filialne: Jastrzębniki, Klępczewok Krosino i Słowieńsko; Rusinowo (MB Wspomożenia Wiernych) + kościoły filialne: Berkanowo, Oparzno i Ząbrowo; Rymań (św. Szczepana) + kościoły filialne: Dębica i Rzesznikowo; Sławoborze (MB Różańcowej) + kościoły filialne: Mysłowice, Powalice i Rokosowo; Świdwin – dwie parafie (MB Nieustającej Pomocy i pw. św. Michała Archanioła) + kościoły filialne: Słonowice, Wilczkowo i Smardzko.
1-2. Brzeżno: kościół i herb gminy (srebrna brzoza); 3. Cieszeniewo.
.
Pojezierze Drawskie
Region obejmuje tereny pomiędzy Drawskiem Pomorskim a Połczynem Zdrój. Znajduje się tu ponad 250 jezior o powierzchni powyżej 1 ha.
15 Dekanat DRAWSKO POMORSKIE
Miasto nad rzeką Drawą jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej Drawsko Pomorskie. Na południe od miasta znajduje się jeden z największych poligonów w Europie. W granicach miasta znajduje się niewielkie jezioro Okra a niedaleko od miasta jezioro Lubie. Pierwszy gród i osada istniały już od VII wieku, w X-XII wieku był tu gród pomorski na granicy z Wielkopolską zamieszkany przez Polan, a ziemie te zostały włączone do powstającego państwa polskiego przez Mieszka I.
Drawsko: 1-2. Kościół pw. św. Pawła i Bierzmowanie w par. Zmartwychwstania Panskiego; 3. Parafia w Suliszewie.
Parafie na terenie dekanatu: Drawsko Pomorskie (2 parafie – parafia Zmartwychwstania Pańskiego + kościoły filialne: Jankowo i Woliczno oraz parafia św. Pawła Apostoła + kościoły filialne: Konotop iMielenko Drawskie); Ostrowice (Niepokalanego Poczęcia NMP + Kościoły filialne: Borne, Chlebowo, Donatowo, Siecino i Stare Worowo); Suliszewo ( Chrystusa Króla + Kościoły filialne: Dalewo, Gudowo, Kosobudy i Linowno); Świerczyna ( MB Różańcowej + Kościół filialny: Sośnica); Wierzchowo (św. Wojciecha + Kościoły filialne: Osiek Drawski, Sienica i Żabinek); Zarańsko (św. Stanisława + Kościoły filialne: Dołgie, Nętno, Rydzewo i Żółte); Złocieniec (2 parafie: św. Jadwigi + Kościoły filialne: Bobrowo i Cieszyno oraz parafia Wniebowzięcia NMP + Kościoły filialne: Darskowo, Gronowo, Lubieszewo i Stawno).
.
16 Dekanat POŁCZYN-ZDRÓJ
Miasto w powiecie świdwińskim, uzdrowisko lecznicze położone nad rzeką Wogrą. . Ośrodek ośrodek wytwórni wód mineralnych. Blisko połowa gminy leży na terenie Drawskiego Parku Krajobrazowego lub w jego otulinie.
Połczyn-Zdrój : 1. Kościół św. Józefa; 2. Uroczystość I-wszej Komunii; 3. Piknik Szkolnego Koła “Caritas”.
.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej w 1939 r. w Połczynie-Zdroju znajdowała się główna kwatera Grupy Armii Północ, jednej z grup armii Wehrmachtu, która zaatakowała Polskę w 1939 r. W mieście funkcjonował od kwietnia 1938 do lutego 1945 Zakład Lebensborn (z niem -„źródło życia”) w pobliskim sanatorium Borkowo, w którym dokonywano germanizacji dzieci głównie z polskich rodzin. W czasie działań wojennych w 1945 r. zostało zniszczone 25% obszaru miasta. 5 marca 1945 wkroczyli żołnierze 3 dywizji 1 Armii Wojska Polskiego. Wkrótce potem do miasta weszły pozostałe jednostki dywizji oraz oddziały 2 gwardyjskiego korpusu kawalerii Armii Czerwonej. W ciągu pierwszych 10 lat po wojnie liczba kuracjuszy w uzdrowisku powiększyła się dwukrotnie w porównaniu z okresem międzywojennym. Początkowo uzdrowisko służyło rannym i kontuzjowanym żołnierzom polskim i radzieckim. Stopniowo wojsko opuszczało miasto przekazując sanatoria władzy cywilnej.
Amfiteatr w Połczynie
W roku 1967 miasto wybudowało nowe osiedle, szkołę Tysiąclatkę, Miejski Dom Kultury oraz ogródek jordanowski. W 1972 roku powstały nowe zakłady przemysłowe na terenie miasta – Fabryka Maszyn i Urządzeń Przemysłu Spożywczego „Spomasz”. W latach 1974-1975 rozpoczęły działalność dwie nowe rozlewnie wód mineralnych a wzdłuż głównej arterii miejskiej wytyczono deptak.
1. Rabino; 2. Redło.
Parafie dekanatu : Kluczewo (parafia pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela + kościoły filialne: Czarnkowie, Nowe Worowo i Warniłęg); Krosino (św. Piotra i Pawła + kościoły filialne: Białowąs, Kłodzino, Motarzyn i Sulikowo); 3 Lipie (MB Częstochowskiej + kościoły filialne: Nielep i Rzecino); 4 Ostre Bardo (św. Katarzyny + kościoły filialne: Biernów, Buślary i Stare Ludzicko); 5-6 Połczyn-Zdrój (2 parafie = pw. Niepokalanego Poczęcia NMP i parafia pw. św. Józefa Oblubieńca NMP); 7 Popielewo (MB Różańcowej); 8 Rąbino (MB Anielskiej + kościoły filialne: Biała Góra i Głodzino); 9 Redło (pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela + kościoły filialne: Łęgi i Sucha); 10 Toporzyk (Wniebowzięcia NMP + kościoły filialne: Gawroniec, Stare Resko).
TOPORZYK – z tą wsią związana jest postać hetmana Stefana Czarnieckiego, którego oddziały wielokrotnie kwaterowały pod Toporzykiem, skąd urządzały pogonie za wojskami szwedzkimi podczas potopu.
.
17 Dekanat BARWICE
Miasteczko Barwice znajduje się nad rzeką Gęsią (lewy dopływ Parsęty).
1. Broczyno; 2. Św. Stefan – patron parafii w Barwicach; 3. Mieszałki.
Parafie: Barwice (św. Stefana Węgierskiego + kościół filialny Kiełpino, Ostropole i Piaski); Broczyno (MB Wspomożenia Wiernych + kościół filialny Czarne Małe i Machliny); Czaplinek (pw. Świętej Trójcy); Grzmiąca (MB Królowej Polski + kościół filialny Czechy); Łubowo (Wniebowzięcia NMP + kościoły filialne: Liszkowo, Ostroróg i Starowice); Mieszałki (św. Józefa, Oblubieńca NMP + kościoły filialne: Kowalki i Nosibądy); Piława (św. Piotra i Pawła, Ap. + kościołył filialne: Dąbie, Juchowo, Łączno i Okole); Siemczyno (MB Różańcowej + kościołył filialne: Piaseczno i Rzepowo); Sikory (św. Stanisława + kościołył filialne: Czarne Wielkie, Polne i Stare Drawsko); Stary Chwalim (św. Judy Tadeusza + kościołył filialne: Lubogoszcz i Ostrowąsy).
.
Czaplinek : 1. Zabytkowy ołtarz w kościele Św. Trójcy; 2. Herb miasta; 3. Skansen – grodzisko”Sławogród”.
Między jeziorami Drawsko i Czaplino znajduje się Czaplinek, popularna baza turystyczna i duża przystań żeglarska. W mieście istnieją też kąpieliska śródlądowe.
.
Pojezierze Szczecineckie
Mały region w obrębie pagórkowatej wysoczyzny, między Równiną Wałecką a Doliną Gwdy. W obniżeniu części pólnocnej znajduje się kilkadziesiąt małych jezior.
18 Dekanat SZCZECINEK
W Szczecinku mieści się siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, obejmującą zasięgiem 30 nadleśnictw, ponadto działało też (do czasu „transformacji”) Państwowe Gospodarstwo Rybackie Szczecinek. Miasto położone pomiędzy trzema jeziorami: Trzesiecko, Wielimie i Wilczkowo.
Szczecinek – parafia Bożego Miłosierdzia
Przed wojną Niemcy wzniosły w mieście dwa duże kompleksy koszar i system umocnień Wału Pomorskiego na zachód od miasta. Stąd we wrześniu 1939 ruszył na Polskę Korpus Armijny gen. H. Guderiana. Miasto zostało zdobyte 27 lutego 1945 po jedniodniowej walce przez oddziały 32 Smoleńskiej Dywizji Kawalerii 3-go Frontu Białoruskiego.
1. Obraz Miłosierdzia Bożego; 2. Parafia św. Rozalii; 3. Ślub w Szczecinku.
Borne Sulinowo (św. brata Alberta); Gwda Wielka (św. Stanisława + kościoły filialne: Drawień i Żółtnica); Jelenino (Niepokalanego Poczęcia NMP + kościoły filialne: Jeleń, Krągi i Sitno); Parsęcko (MB Różańcowej + kościoły filialne: Dalęcino, Przeradz i Radacz); Szczecinek (6 parafii: Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, pw. Ducha Świętego, św. Rozalii, pw. Miłosierdzia Bożego + kościół filialny Skotniki, św. Franciszka z Asyżu i św. Krzysztofa); Turowo (św. Józefa + kościół filialny Wilcze Laski).
W Szczecinku powstał Zwierzyniec św. Franciszka
.
19 Dekanat CZARNE
Miasto Czarne położone jest nad rzeką Czernicą, która niedaleko miasta łączy się z Gwdą. To jest w północno-zachodniej części Krajny, w powiecie człuchowskim.
1. Czarne; 2. Uniechów; 3. Grota MB z Lourdes w Bińczach.
Parafie Diakonatu Czarne: Bińcze (pw. Świętej Rodziny); Brzezie (św. Wawrzyńca); Czarne (Wniebowzięcia NMP); Drzonowo (pw. Krzyża Świętego); Gwieździn (św. Marcina z Tours); Krzemieniewo (Chrystusa Króla Wszechświata); Rzeczenica (pw. NSPJ i św. Mikołaja); Uniechów ( św. Bartłomieja, Ap.).
1. Gwieździn; 2. Piknik parafialny w Rzeczenicy.
.
Pojezierze Wałeckie
Region położony na wysoczyźnie, między Pojezierzem Drawskim a Kotliną Gorzowską. Spotyka się krajobrazy równinne i pagorkowate. Dużą część powierzchni pokrywają lasy – ok. 45%.
20 Dekanat WAŁCZ
Ziemia Wałecka – panorama wsi Rózewo z kościołem św. Wawrzyńca
Miasto położone nad jeziorem Raduń, Jeziorem Zamkowym i rzeką Pilcą. W Wałczu mieści się m.in. Muzeum Ziemi Wałeckiej i Muzeum Wału Pomorskiego. 12 lutego 1945 r., po wcześniejszym przełamaniu umocnień obronnych Wału Pomorskiego miasto zostało wyzwolone, zniszczenia wynosiły 25%. Nad jeziorem Raduń wybudowano w roku 1978 most wiszący o konstrukcji stalowej, długości 85 m. Tym mostem można dojść do umocnień Wału Pomorskiego.
1. Wałcz – kościół pw. Miłosierdzia Bożego; 2. Patron parafii w Wałczu; 3. Witankowo.
Róża Wielka (pw.Trójcy Świętej); Różewo (św. Wawrzyńca); Skrzatusz (Wniebowzięcia NMP); Stara Łubianka (pw. Podwyższenia Krzyża Świętego); Strączno (św. Anny); Szwecja (św. Jakuba); Szydłowo (MB Nieustającej Pomocy); Wałcz (3 parafie: pw. Miłosierdzia Bożego, i św. Antoniego i św. Mikołaja); Witankowo (Najświętszego Serca Pana Jezusa).
1. Róża Wielka; 2. Heb gminy Szydłowo; 3. Sankturarium Wniebowzięcia NMP w Skrzaztuszu.
.
W okolicach Wałcza i Mirosławca toczy się akcja książki p.t. “Młodość i gwiazdy” której autorem jest Eugeniusz Paukszta. Autor opisuje wakacyjne losy grupy wrocławskich studentów, którym towarzyszą poznani podczas wakacji Piotr i Beata Kuryłłowie, mieszkający w leśniczówce pod Wałczem.
Wspólna wyprawa, leśniczówka, spotkanie z historią, a przede wszystkim młodość i miłość. Młodzi ludzie podążają śladami walk o Wał Pomorski w trakcie studenckiego złazu. Uczciwość, przyjaźń, szacunek, patriotyzm. Ale jest jeszcze „coś”, co bije z tej książki – jakaś aura, optymizm. Całość uzupełniona jest wątkiem sensacyjnym i licznymi wspomnieniami ze zmagań wojennych, które się tam wydarzyły podczas mroźnej zimy i na wiosnę roku 1945.
.
21 Dekanat MIROSŁAWIEC
Na przełomie XVIII / XIX-go wieku była to największa gmina żydowska na Pomorzu Zachodnim. Oni opanowali produkcję i handel gęsimi piórami do pisania. Kiedy interesy nie szły dobrze, nastąpił exodus ludności żydowskiej – głównie do Berlina. Dojście w Niemczech partii NSDAP do władzy w roku 1933 przyniosło ostateczną zagładę miejscowego żydostwa.
Bitwa o Wał Pomorski – obraz z muzeum w Mirosławcu.
W czasie II wojny światowej Mirosławiec stał się miejscem zaciętych walk o przełamanie Wału Pomorskiego (od 31 stycznia do 12 lutego 1945). W walkach o Wał Pomorski poległo 1780 żołnierzy polskich, 2767 zostało rannych, a 1055 zaginęło. Straty niemieckie zadane przez 1 Armię Wojska Polskiego wyniosły około 8 tysięcy zabitych i rannych.
10 lutego 1945 Mirosławiec został zdobyty przez 1 Armię Wojska Polskiego i wkrótce władzę przejęła polska administracja cywilna. W czasach PRL funkcjonowały tu: betoniarnia, ośrodek maszynowy produkujący przyczepy traktorowe do zbierania siana po kombajnach, przetwórnia runa leśnego i wędzarnia ryb.
1. Człopa; 2-3. Kalisz Pomorski: kościół i pomnik z 1985 r. poświęcony „Tym, którzy przywracali polskość tej ziemi.”
Parafie dekanatu: Człopa(św. Antoniego Padewskiego + kościoły filialne: Bukowo, Drzonowo Wałeckie, Golin, Jaglice, Przelewice i Szczuczarz); Kalisz Pomorski (MB Królowej Polski + kościoły filialne: Biały Zdrój, Dębsko, Giżyno, Pomierzyn, Poźrzadło Wielkie i Suchowo); Lubno (Chrystusa Króla+ kościoły filialne: Górnica, Jabłonowo, Kolno i Piecnik); Marcinkowice (św. Katarzyny+ kościoły filialne: Bronikowo, Lubiesz i Próchnowo); Mielęcin (MB Bolesnej+ kościoły filialne: Miłogoszcz, Rusinowo i Wołowe Lasy); Mirosławiec (Niepokalanego Poczęcia NMP + kościoły filialne: Hanki, Łowicz Wałecki, Toporzyk i Stara Korytnica); Rudki (św. Wawrzyńca + kościoły filialne: Dębołęka, Golce, Karsibór i Laski Wałeckie); Rzeczyca (św. Bartłomieja + kościoły filialne: Jadwiżyn, Jeziorki i Płociczno); Tuczno (Wniebowzięcia NMP + kościoły filialne: Martew, Strzaliny i Zdbowo).
1. Lubno; 2. Obraz MB Bolesnej z kościoła w Mielęcinie; 3. Marcinkowice.
.
22 Dekanat TRZCIANKA
1. Trzcianka, parafia św. Jana Chrzciciela; 2. Krzyż Wielkopolski.
Miasto położone nad rzeką Trzcianką i kilkoma jeziorami na Pojezierzu Wałeckim. Otoczone jest lasami, które zajmują prawie 50% powierzchni gminy. W okolicy występuje bogata szata roślinna, związana z żyznymi glebami. W lokalnych lasach dominują drzewostany z panującą sosną, ale licznie występują tu też dęby, buki i jodły. 27 stycznia 1945 miasto zajęły wojska radzieckie 2 armii pancernej gwardii i 9 korpusu pancernego gwardii Armii Czerwonej. Po 173 latach Trzcianka powróciła w granice państwa polskiego i przywrócono przedrozbiorową nazwę miasta.
1. Fragment kościoła w Białej; 2. Jędrzejewo – obraz MB Rózańcowej; 3. Dzierżążno Wielkie.
Parafie dekanatu: Biała (pw. Wszystkich Świętych); Dzierżążno Wielkie (MB Różańcowej); Jędrzejewo (MB Różańcowej); Krzyż Wielkopolski (2 parafie: Najświętszego Serca Pana Jezusa i parafia św. Antoniego Padewskiego); Kuźnica Czarnkowska (św. Franciszka Ksawerego); Siedlisko Czarnkowskie (Najświętszego Serca Pana Jezusa); Trzcianka (2 parafie: MB Saletyńskiej i św. Jana Chrzciciela); Wieleń (św. Rocha); Żelichowo (pw. Narodzenia NMP).
.
Równina Wałecka
Równina w Dorzeczu Gwdy jest regionem obficie zalesionym, o niskim stopniu zaludnienia. Najciekawszym fragmentem równiny jest dolina rzeki Rurzycy urozmaicona licznymi jeziorami.
23 Dekanat JASTROWIE
Jezioro Jastrowieckie
To 8-tysięczne miasto w dolinie rzeki Gwdy. W mieście istnieje przemysł meblarski, budowlany, metalowy, chłodnia z zakładem przetwórstwa owocowo-warzywnego, sieć marketów i Zakład Elektrowni Wodnych. Życiem kulturalnym opiekuje się Jastrowski Ośrodek Kultury Sportu i Turystyki, które organizuje m.in. przegląd dziecięcych zespołów artystycznych. Jastrowie to jedno z nielicznych miast, gdzie nie zagnieździły się (jeszcze) sekty. W wiosce Lędyczek mieści się leśna ścieżka dydaktyczna „Dolina Pięciu Rzek”. Powstała ona w miejscu spotkania się pięciu rzek: Gwda, Debrzynka, Szczyra, Chrząstawa i Czarna. Miejsce jest otoczone lasami tzw. Puszczy nad Gwdą. Dolina Gwdy leży w dorzeczu Gwda–Noteć–Warta–Odra. Teren słabo zaludniony, chociaż atrakcyjny turystycznie, są tam wydłużone jeziora powstałe na rzece, ośrodek wypoczynkowy “Leśnik” i park wiejski w Samborsku.
1. Jastrowie – kościół św. Michała Archanioła; 2. Obraz MB od Wykupu Niewolników; 3. Sypniewo.
Parafie: Jastrowie (2 parafie: NMP Królowej Polski i parafia św. Michała Archanioła); Lędyczek (św. Piotra i Pawła Ap.); Lotyń (pw. Wniebowzięcia NMP); Okonek (pw. MB od Wykupu Niewolników); Pniewo (św. Jana Chrzciciela); Sypniewo (Narodzenia NMP); Tarnówka (Nawiedzenia NMP).
.
24 Dekanat PIŁA
Gwda w okolicach Piły ma liczne zakola. Powyżej – park na wyspie, w centrum miasta. Wyspę uformowano w latach 1976-1978, gdy Piła wojewódzkim była miastem.
Miasto na pograniczu Pojezierza Wałeckiego i Pojezierza Krajeńskiego, nad Gwdą, około 11 km powyżej jej ujścia do Noteci. Tereny zielone zajmują ponad połowę powierzchni miasta. W 1945 roku Niemcy zamienili miasto w twierdzę i włączyli w system umocnień Wału Pomorskiego. Miasto zostało zdobyte przez Armię Czerwoną po ciężkich walkach trwających od 24 stycznia do 14 lutego 1945. Wskutek działań wojennych Piła została zniszczona w 72% (centrum w 90%) i dlatego miasto zostało zbudowane praktycznie od nowa.
1. Nowoczesna architektura – kościół MB Wspomożycielki Wiernych w Pile; 2. Święconki wielkanocne; 3. Parafia w stobnie.
Parafie: Stobno (w. Franciszka z Asyżu); Piła (11 parafii: Świętej Rodziny, św. Antoniego, NMP Wspomożenia Wiernych, NMP Królowej Polski, św. Stanisława Kostki, Miłosierdzia Bożego, św. Józefa Oblubieńca NMP, św. Rafała Kalinowskiego, św. Jana Bosko i parafia MB Częstochowskiej w Pile-Motylewie).
PIŁA: 1. Młodzi żeglarze; 2. Centrum miasta i pomnik “Rodło” z napisem – BYLIŚMY, JESTEŚMY, BĘDZIEMY.
*
FESTIWALOWE ŚPIEWANIE (część 1)
Latem każdego roku Polska była (i może jest jeszcze) rozśpiewana trzema wielkimi festiwalami: w Opolu, Kołobrzegu i Sopocie – eksportowa impreza na skalę międzynarodową. Zielonogórski festiwal omówiliśmy w artykule o Ziemi Lubuskiej. Teraz – wędrując przez Koszalińskie Wybrzeże – zatrzymajmy się ponownie w Kołobrzegu.
Kołobrzeski festiwal w pierwszych latach i obecnie
Festiwal Piosenki Żołnierskiej rozpoczą się przed 55 laty i uczestniczyły w nim znani aktorzy, popularne prezenterki telewizijne i największe gwiazdy estrady jak np: Anna German, Adam Zwierz, Halina Kunicka, Anna Jantar, Daniel Kłosek, Sława Przybylska, Regina Pisarek, Wiktor Zatwarski, Nina Urbano, Mieczysław Święcicki, Katarzyna Sobczyk, I. Jarocka, Krzysztof Krawczyk, Zdzisława Sośnicka, Jacek Lech, Maryla Rodowicz z Olbrychskim. Piosenki swoje przedstawiały także znane zespoły muzyczne (NoToCo, Skaldowie, Bractwo Kurkowe 1791, Happy End, Trubadurzy. Dwa plus Jeden). Posłuchajcie paru piosenek, pozostały przyjemne w słuchanie ale też aktualne w tych czasach – bez wszelkich granic (po niemiecku: Ohne Grenzen).
1. Płynie Parsęta (5:13)
.
| PŁYNIE PARSĘTA Mało, mało brakowało do morza słonego Kiedy drogę przegrodziły forty Kołobrzegu. Naprzód, naprzód od dywizji przyszło polecenie Ale miasto otaczały bunkrów trzy pierścienie. Płynie przez Kołobrzeg Parsęta, Parsęta – Dziesięć dni kto przeżył, pamięta, pamięta. Płynie przez Kołobrzeg Parsęta, Parsęta… Ośmiu było fizylierów w drużynie szturmowej kiedy braliśmy gazownię, jeden dostał w głowę. Naprzód, naprzód, rozkaz pułku surowy przysłali – Myśmy, wody nie popiwszy, dalej nacierali. Płynie przez Kołobrzeg Parsęta, Parsęta – dziesięć dni kto przeżył, pamięta, pamięta. Płynie przez Kołobrzeg Parsęta, Parsęta… |
.
2. DZIEWCZYNA WOPISTY / pogranicznika – (4:27) https://www.youtube.com/watch?v=MK7RoQHe9WQ .
3. Wielki przebój “Trubadurów” (2:50)
(Dokończenie refleksji festiwalowych na stronie następnej)
_______________