Tak w Polskę iść (Cz. 2b)

January 7, 2023

POBRZEŻE GDAŃSKIE należy do trzech głównych części polskiego Wybrzeża. Położone jest na wschodzie, między Wybrzeżem Słowińskim a bardziej odległym Półwyspem Sambijskm, który oddziela Zalew Wiślany od Zalewu Kurońskiego. Region wyróżnia się wysoczyznami i opadającymi stromo ku morzu stokami. Duże znaczenie na Pobrzeżu Gdańskim ma rybołówstwo – odławia się głównie dorsza, śledzia, szprota i flądry jak również, sandacza, węgorza i leszcza (w Zalewie Wiślanym).

Jastrzębia Góra – 1. Obelisk oznaczający najdalej na północ wysunięty punkt terytorium RP; 2. Morska plaża w pobliżu tego miejsca.

Nas interesuje tu mniejszy odcinek, zachodni – od Karwi i Przylądka Rozewie do Żuław. W przeważającej części jest to obszar nizinny, pocięty dość głębokimi dolinami rzek przymorza.

Rozewie objęte jest od 1959 r. krajobrazowym rezerwatem ‘Przylądek Rozewski ‘ o powierzchni 12,15 ha. Ochronie podlegają resztki buczyny pomorskiej (występują drzewa ponad dwustuletnie o obwodzie pnia dochodzącym do 3 m) na wysokim brzegu klifowym.

1. Latarnia morska w Rozewiu oświetla nocą szlaki morskie; 2. Odznaka turystyczna dla osób zwiedzających morskie latarnie; 3. W pobliżu latarni stoi pomnik Stefana Żeromskiego, który zwiedzał Rozewie, gdzie podjął decyzję o napisaniu powieści “Wiatr od morza.” Miał za nią otrzymać Nagrodę Nobla, ale komitet nagrody się wstrzymał na skutek protestów niemieckich.

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku przyznaje odznakę Miłośnika Latarni Morskich tym osobom, które zwiedzą przynajmniej pięć spośród 13 latarni znajdujących się na całym polskim Wybrzeżu. Potwiedzienie o zwiedzeniu danej latarni świadczy pieczątka umieszczona na stronie pamiątkowego “paszportu”. Poniżej balkonu z widokiem na morze, znajduje się Muzeum Latarnictwa.

Archidiecezja Gdańska

1. Podział Diecezji Gdańskiej na dekanaty; 2. Bazylika katedralna w Gdańsku-Oliwie, główna świątynia archidiecezji.

Wskład archidiecezji wchodzą 3 diecezje: Gdańska, Pelplińska i Toruńska. W tym artykule opiszemy diecezję gdańską, która się składa z 24 dekanatów i 198 parafii. Obejmuje łukiem Zatokę Gdańską, od Jeziora Żarnowieckiego po Wyspę Sobieszewską i Ujście Wisły.

Ujście Wisły do morza, na prawym brzegu rozpoczyna się Diecezja Elbląska

Instytucje: Kuria Metropolitalna, Caritas – katolicka organizaja charytatywna (Dom Samotnej Matki w Matemblewie, Hospicjum Caritas im. św. Józefa w Sopocie, Ośrodek rehabilitacyjny Opiekie nad Ociemniałymi w Sobieszewie pod opieką Sióstr Służebnic Krzyża).
Domy Rekolekcyjne: Dom Pojednania i Spotkań im. św. Maksymiliana Kolbego w Gdańsku; Świbnie; Dom Oazowy w Kamienicy Królewskiej; Dom Misyjny Dzieła Pomocy „Ad Gentes” w Jastrzębiej Górze; Ośrodek kolonijny „Tyberiada” w Nadolu.

Sanktuaria: Matki Bożej Brzemiennej w Gdańsku Matemblewie; MB Uzdrowienia Chorych na Duszy i Ciele w Wejherowie; Matki Bożej Królowej Polskiego Morza w Swarzewie; Orędowniczki Pojednania w Łęgowie; Matki Boskiej Saletyńskiej „Płaczącej” w Gdańsku Sobieszewie; Matki Bożej Patronki Ludzi Pracy w Gdańsku; Matki Bożej Królowej Matki Nadziei i św. Maksymiliana w Gdyni Wzgórzu św. Maksymiliana; Bł. męczennicy Alicji Kotowskiej CR i Towarzyszy w Wejherowie.

Głównym patronem diecezji jest ŚWIĘTY WOJCIECH, pierwszy polski biskup-męczennik.

Męczennicy z okresu II wojny światowej. Wśród 108 męczenników z okresu II wojny światowej, związanymi z ziemią pomorską i Kociewiem oraz archidiecezją gdańską jest pięć ofiar, które uzano jako błogosławione. Nieco ponad dwa tygodnie później została rozstrzelana przez Niemców duża grupa Polaków lasach piaśnickich. Mordercy wybrali symboliczną datę – 11 listopada 1939 i podczas tej wielkiej egzekucji zginęło prawdopodognie 314 ofiar.

Wysoczyzna Żarnowiecka

Wysoczyzna Żarnowiecka położona pomiędzy Wybrzeżem Słowińskim i Pradoliną Redy-Łeby. Teren pagórkowaty, nie przekracza 100 m npm. Występuje mozaika lasów i pól uprawnych. Lesistość mezoregionu wynosi 39%. Lasy tworzą małe i średnie kompleksy (Puszcza Wierzchucińska i Puszcza Darżlubska); oprócz głównego gatunku – sosny, występuje także buk. W środkowej części regionu znajduje się kilka jezior, wśród nich największe Żarnowieckie. W roku 1982 rozpoczęto w regionie budowę pierwszej w Polsce elektrowni atomowej, jednak prace wstrzymano na skutek protestów. Natomiast rok później powstała tam Elektrownia Wodna Żarnowiec. Główne Miejscowości: Krokowa, Gniewino, Choczewo.

1 Dekanat ŻARNOWIEC / 8 parafii:

1. Żarnowiec; 2. Jastrzębia Góra; 3. Starzyno.

Parafie Dekanatu: Jastrzębia Góra (św. Ignacego Loyoli i św. Andrzeja Boboli); Karwia (św. Antoniego Padewskiego); Krokowa (św. Katarzyny Aleksandryjskiej); Leśniewo (Niepokalanego Serca NMP); Ostrowo (Niepokalanego Poczęcia NMP); Starzyno (św. Michała Archanioła); ; Żarnowiec (pw.Zwiastowania Pana i kościół filialny św. Augustyna Biskupa – Nadole).

Wies Nadole obok Jeziora Żarnowieckiego: 1. Skansen; 2. Oaza ruchu Światło-Życie w ośrodku kolonijnym “Tyberiada”; 3. Kościół św. Augustyna.

“Dzień chleba i miodu” – dożynki gminne w Nadolu

Półwysep Hel

Półwysep Helski jest piaszczystą mierzeją utworzona przez prądy morski płynący na wschód wzdłuż polskiego brzegu.. Cały półwysep stanowi odrębny mezoregion, na znacznym obszarze zalesiony. Na terenie mezoregionu znajdują się dwie GMINY miejsko-wiejskie: Jastarnia i Władysławowo, od którego Helski Półwysep bierze swój początek. Do cyplu końcowego odległość wynosi 35 km. Tam jest on najszerszy – ma ok. 3 km, natomiast miejsce najwęższe znajduje się w pobliżu osady Kuźnica i wynosi – niewiarygodne – niecałe 200 metrów. Pociąg przejeżdża tam tuż przy plaży.

1. Ścieżka rowerowa na półwyspie; 2. Bór sosnowy rośnie mizernie, smagany morskimi wichrami.

W herbie Helu znajduje się złoty klucz – symbol św. Piotra, patrona rybaków

Miasto Hel znajduje się na końcu półwyspu, w strategicznym punkcie skąd można kontrolować północną część Zatoki Gdańskiej. Na początku okresu międzywojennego był on najlepiej zaopatrzony w sprzęt rybacki: 176 łodzi oraz 42 kutry motorowe. Wybudowano linię kolejową, która łączyła Hel z jedynym wtedy portem polskim – Gdynią. W latach 1930-tych otwarto port wojenny i utworzono Rejon Umocniony Hel. Dzięki temu obrona helu podczas Kampanii Wrześniowej 1939 trwała do 2-go października, dłużej niż Warszawa. W roku 2005 ówczesne władze miasta Hel nadały tytuł honorowego obywatela Aleksandrowi Kwaśniewskiemu, który spędzał tam swoje urlopy.

1. Jastarnia; 2. Kuźnica – wnętrze kościoła tu prypomina łódź rybacką; 3. Kościół w Kuźnicy w okresie zimowym, kiedy plaże są puste.

2 Dekanat MORSKI / 7 parafii:

1. Jurata do roku 2017 była częścią Jastarni; 2. Chałupy, parafia św. Anny.

Parafie: Chłapowo (pw. Miłosierdzia Bożego); Chałupy (św. Anny); Hel (pw. Bożego Ciała); Jastarnia (pw. Nawiedzenia NMP); Jurata (MB Nieustającej Pomocy); Kuźnica (św. Antoniego Padewskiego); Władysławowo (Wniebowzięcia NMP).

1. Władysławowo; 2. Chłapowo – wnętrze kościoła; 3. Kościół parafialny w Helu;

Nie możemy pominąć tu czegoś bardzo ważnego dla kultury fizycznej w Polsce. Jest nim Ośrodek Przygotowań Olilmpijskich im. Feliksa Stamma w Cetniewie. Przez wiele lat “Papa” Stamm prowadził tam treningi z kadrą narodową naszych bokserów i wychował wielu medalistów olimpijskich.

Przy alei postawiono replikę 14 najwyższych szczytów w Himalajach (tzw. “korona ziemi”). Pasuje do niej napis taki jak na Giewoncie – “SURSUM CORDA” (Serca w górę!)

Cetniewo jest przedmieściem Władysławowa, gdzie w roku 2000 powstała Alej Gwiazd Sportu. Jak przeglądać listę utytułowanych mistrzów, to się aż w głowie kręci ilu to znakomitych sportowców reprezentowało Polskę na olimpiadach i mistrzostwach świata, stając wielokrotnie na najwyższym podium. Niektórzy mieli imponujące osiągnięcia ale są nieznani, gdyż uprawiali sporty nie tak popularne jak np. piłka nożna, boks czy kolarstwo.

Paralotnie niesione wiatrem nad plażą w Pucku

Wymieńmy chociaż kilkunastu. Zaczynamy od podopiecznych Feliksa Stamma, są to medaliści olimpijscy, mistrzowie świata i Europy na czele z najlepszym poslkim pięściarzem, Z.Pietrzykowskim – m.in: K.Paździor, M.Kasprzyk, J.Kulej. Podnoszenie ciężarów, to bezkonkurencyjny W.Baszanowski; gimnastyka – L.Blanik; kolarstwo – oczywiście R.Szurkowski; piłka nożna – W.Lubański, K.Deyna; pływanie – O.Jędrzejczak; wioślarstwo – A.Korol.

1. Wejście do Ośrodka Przygotowań Olimpijskich (OPO); 2. Trzy pokolenia sportowe w rodzinie? ; 3. Aleja rozpoczyna się w centrum, przy kościele Wniebowzięcia NMP i po kilkuset metrach dochodzi do morza.

Sporty bardziej “elitarne” : żeglarstwo – K.Chojnowska-Liskiewicz, szybownictwo – S.Kawa; himalaizm – J.Kukuczka, W.Rutkiewicz; pięciobój nowoczesny – J.Peciak; szermiekra – W.Zabłocki i W.Woyda. Nie zapomniano legendarnych postaci okresu międzywojennego – J.Kusociński i St.Marusarz a także “ojców” naszych mistrzów, mądrych trenerów – wspomnianego F.Stamma, K.Górskiego, H.Łasaka. Uhonorowano kilku zasłużonych dziennikarzy sportowych na czele z B.Tomaszewskim. I na koniec królowa sportu – lekkoatletyka. Listę otwiera wspaniała Irena Szewińska a za nią – Z.Krzyszkowiak, R.Korzeniowski, B.Malinowski, K.Skolimowska i trzykrotna mistrzyni olimpijska – Anita Włodarczyk. Piękne postacie i znakomite wzory do naśladowania przez naszą młodzież.

3 Dekanat PUCK / 8 parafii:

Stosunkowo małe miasto, Puck jest najważniejszym ośrodkiem w północnej części Zatoki Gdańskiej. Ze względu na atrakcyjne położenie, odbywa się tam kilka ciekawych wydarzeń na czele z Morską Pielgrzymką Kutrów Rybackich. Pod koniec czerwca – w dzień odpustu z okazji uroczystości św. Piotra, patrona rybaków – załogi z rodzinami wypływają na odświętnie przystrojonych łodziach z kilku przystani rybackich na Helu.

Gdy dobiją do Pucka, wezmą udział w odpustowej Mszy świętej odprawianej w kościele farnym. Uczestnikami oprócz ludzi morza są także turyści. Pielgrzymowanie wodą z Półwyspu Helskiego ma długą tradycję, sięgającą początków XIII-go wieku.

1. Swarzewo – sanktuarium MB Królowej Polskiego Morza; 2. Pomnik gen. J.Hallera, który 10 lutego 1920 dokonał w Pucku zaślubin Polski z morzem; 3. Strzelno.

Parafie Dekanatu: Łebcz (św. Marcina); Mechowo (św. Jakuba Apostoła i św. Mikołaja); Mrzezino (Świętych Aniołów Stróżów); Puck (2 parafie – św. Faustyny z kościołęm filialnym św. Jana Chrzciciela w Sławutowie oraz parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła); Strzelno (św. Marii Magdaleny); Swarzewo (pw. Narodzenia NMP); Żelistrzewo (pw. NSPJ).

1. Mrzezino; 2. Parafiada (zawody sportowe młodzieży) w Mrzezinie; 3. Łebcz – cmentarz i kapliczka.

W miejscowości Gnieżdżewo k. Pucka urodził się biskup Konstanty Dominik (1870-1942), sufragan diececji Pelplin i rektor tamtejszego seminarium. Podczas wojny prześladowany i wielokrotnie przetrzymywany w śledzwie, zadręczony przez Niemców zmarł wiosną 1942 roku.

SWARZEWO Znajduje się tu znane sanktuarium Matki Bożej Królowej Polskiego Morza. W kościele z XIX wieku, trzecim z kolei w tym miejscu, czczona jest pochodząca z XV wieku cudowna figura Matki Boskiej Królowej Polskiego Morza, zwana Opiekunką Rybaków. Według legendy przypłynęła ona morzem z rozbitego statku, z którego uratowali się żeglarze.

Tradycyjny “Orszak Trzech Króli” w Żelistewie

ŻELISTRZEWO należało przed wojną do dziedzica, który posiadał folwark. Ludność utrzymywała się głównie z pracy u swego „pana” zajmując się uprawą ziem, hodowlą trzody chlewnej itp. otrzymując w zamian skromne wynagrodzenia oraz żywność. Na ogół żyła bardzo skromnie w chatach należących do właściciela folwarku. Po II wojnie światowej z folwarku utworzono państwowe gospodarstwo rolne (PGR). Z uwagi na położenie przy linii kolejowej, Żelistrzewo zaczęło się w tym czasie rozbudowywać. Przybywało tu coraz więcej ludności z innych okolic i zbudowano szkołę w ramach programu „1000-latek”. Obecnie żelistrzewiacy posiadają swoją własną telewizję kablową prezentującą program lokalny.

W Pucku odbywają się a pokazy różnych sportów wodnych. Najbardziej znanym jest MARATON PŁYWACKI Hel-Gdynia. Zapoczątkowany już w latach 1960-tych, odbywa się w połowie lata do czasów dzisiejszych. Odległość ponad 18 km najlepsi pływacy pokonują w czasie ok. czterech godzin.

Doliny Redy i Łeby

Region Doliny Redy i Łeby znajdujące się na pograniczu Wysoczyzny Żarnowieckiej i Pojezierza Kaszubskiego. 51-kilometrowa Reda ma źródło w Puszczy Wierzchucińskiej koło Strzebielina i wpada do Zatoki Puckiej. Ponad dwukrotnie dłuższa Łeba bierze swój początek koło Borzestowa (18 km na zach. od Kartuz), przepływa przez kilka jezior i uchodzi do Bałtyku przy Oksywiu.

Szerokość tych dolin kształtuje się od 1 km do 7 km, a połączona długość ponad 85 km. Przeważającymi krajobrazami roślinnymi są łęgi jesionowo-olszowe oraz olsy. Badzo duży jest udział drzewostanów z panującą brzozą – 20% pow. i olszą – 14%. Wzdłuż południowej ich krawędzi, już na terenie Pojezierza Kaszubskiego, znajdują się trzy dekanaty.

4 Dekanat LUZINO 9 parafii:

1. Parafia w Gowinie; 2. Gościno – uroczystość Sakramentu Bierzmowania; 3. Góra Pomorska.

Parafie: Gościcino (MB Nieustającej Pomocy); Gowino (Izydora); Góra Pomorska (św. Mateusza Apostoła); Kębłowo (św. Jadwigi Śląskiej); Luzino (2 parafie – MB Różańcowej oraz św. Wawrzyńca); Smażyno (św. Antoniego); Sychowo (św. Józefa Oblubieńca); Strzebielino (św. Maksymiliana).

1. Strzebielino; 2. Budowa kościoła pw. MB Różańcowej; 3. Kębłowo.

KĘBŁOWO W okresie międzywojennym trwały prace planistyczne nad lokacją nowego miasta pod nazwą Pomorskie Miasto. Miało ono stanowić przykład modelowego wzoru miasta – ogrodu, ale wówczas, czynniki ekonomiczne nie pozwoliły na realizację tego projektu. Współcześnie koncepcja ta rozwija się w naturalny sposób, powodując rozbudowę wsi przez napływ ludności miejskiej.

W setną rocznicę przejazdu wojsk gen. Józefa Hallera przez Luzino odbyła się wielka uroczyść. Generał był w drodze do Pucka, gdzie dokonano symbolicznych zaślubin Polski z Bałtykiem. Świętowanie rocznicy rozpoczęto sobotnim koncertem pieśni pariotycznych, w niedzielę natomiast miała miejsce rekonstrukcja przejazdu ułanów krechowieckich i szwoleżerów ulicami Luzina. Następnie celebrowano Mszę świętą, na której obecni była młodzież z 70 Luzińskiej Wodnej Drużyny Harcerskiej i orkiestra dęta z parafii Matki Boskiej Różańcowej z Luzina. Informację na swoim portalu podało Nadleśnictwo Strzebielino.

5 Dekanat WEJHEROWO / 10 parafii:

Herb WEJHEROWA przedstawia biały krzyż rycerzy maltańskich na błękitnym polu, to jest kolor morza i symbol wierności Bogu oraz królowi. Czerwona róża jest symbolem Męki Pańskiej a wieniec wawrzynowy przypomina o zwycięskich bitwach w obronie wolności.

Wejherowo jest szybko rozwijającym się ośrodkiem kultury regionalnej. Jednym z ważniejszych wydarzeń jest Ogólnopolski Festiwal Pieśni o Morzu, organizowany co dwa lata, wyłącznie dla amatorskich zespołó chóralnych z całęgo kraju. Oprócz licznych szkół są tam też rózne zabytki, ale czasy wojny byłu tu pełne okrucieństwa. 9 września 1939 niemieckie oddziały zajęły Wejherowo nadając mu nazwę Neustadt in Westpreußen (Nowe Miasto na Prusach Zachodnich). Już w pierwszych miesiacach wojny okupanci dokonali masowych egzekucji w niedalekiej Piaśnicy, o czym piszemy poniżej.

1. Parafia Orle; 2. Uroczystość Bożego Ciała w Kąpinie; 3. Wejherowo – kościół św. Leona.

Parafie: Bolszewo (Wniebowzięcia NMP); Kąpino (MB Fatimskiej); Nowy Dwór Wejherowski (pw. Stygmatów św. Franciszka); Orle (świętych Piotra i Pawła); Wejherowo (6 parafii).

1. Wejherowo – kolegiata Świętej Trójcy; 2. Nowy Dwór Wejherowski.

1. Kaplica i mauzolemum ofiar zbrodni niemieckich w Piaśnicy; 2. Pieta Pomorska – wzorowana na słynnej rzeźbie Michała Anioła – Matka Boska Rozstrzelanych w lesie piaśnickim; 2. Warta honorowa przy tamtejszym pomniku.

PIAŚNICA położona 8 km na północ od Wejherowa była miejscem masowych zbrodni. Na przełomie 1939 i 1940 Niemcy rozstrzelali w lasach piaśnickich 12–14 tys. ludzi, w tym wielu wejherowian, dzieci i kobiety. 12 marca 1945 miasto zostało wyzwolone przez jednostki 1 Armii Pancernej Gwardii i 19 Armii 2 Frontu Białoruskiego pod dowódctwem marszałka Rokossowskiego. W bitwie o Wejherowo brały też udział oddziały 1 Brygady Pancernej Wojska Polskiego im. Bohaterów Westerplatte.

Jak podał Gdański CARITAS, przed kilku laty odbyły się półkolonie w parafii p.w. Chrystusa Króla i bł. Alicji Kotowskiej. Dzieci miały możliwość spędzenia wolnego czasu w sposób aktywny, poprawiały swoją kondycję fizyczną i psychiczną. W czasie półkolonii zorganizowano wycieczki wyjazdowe do różnych ciekawych miejsc. W sumie przez dwa turnusy przeszło 103 dzieci, niektóre wzięły udział w spływie kajakowym i w obozie wędrownym przez Tatry.

6 Dekanat REDA / 9 parafii:

Droga między Wejherowem a Gdynią łączy zurbanizowany teren, gdzie na odcinku 25 km są jeszcze da miasta pośrednie. 25-tysięczna Reda jest położona nad rzeką o tej samej nazwie. Na wschód od miasta znajduje się rozległa nizina, natomiast północne i zachodnie obszary Redy są porośnięte lasami. Bliżej Gdyni znajduje się RUMIA, dwukrotnie większa od Redy pod wzgledem zaludnienia. Położona jest w mniej atrakcyjnej okolicy, ale ma silniej rozwiniętą gospodarkę i dużo firm usługowych.

1. Reda – kościól pw. MB Nieustającej Pomocy; 2. W roku fatimskim wielka kampania “RÓŻANIEC do GRANIC” objęła także Pobrzeże Gdańskie; 3. Parafia Bł. E. Bojanowskiego w Redzie – akcja “Oddanie 33” nawiązuje do 33 lat, które Matka Boża spędziła z Jezusem na ziemi.

Reda (5 parafii – bł. Edmunda Bojanowskiego, św. Wojciecha, Wniebowzięcia NMP i św. Katarzyny, św. Antoniego, NMP Nieustającej Pomocy); Rumia (4 parafie – NMP Wspomożenia Wiernych, pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, św. Jana z Kęt, św. Józefa i św. Judy Tadeusza).

1. Festyn św. Jana Bosko w Rumi. Z okazji 100-lecia parfii pw. Podwyższenia Krzyża odbyły się turnieje sporowe, rozgrywki szachow, konkursy i występy muzyczne. 2. Rumia – kościół św. Judy Tadeusza.

7-10 GDYNIA – miasto /4 dekanaty

Pobrzeże w tym regionie wyróżnia się wysoczyznami i opadającymi stromo ku morzu stokami, no których przepływa wiele krótkich rzek wpadając do morza. Wydoki brzeg jest poprzedzielany płaskimi, częściowo zabagnionymi pradolinami, które tradycyjnie nazywały się Kępy – Pucka, Oksywska i Redłowska. W porównaniu z sąsiednimi regionami pobrzeży, urzeźbienie terenu jest tu bardziej zróżnicowane.

Jak mówią, Gdynia jest miastem, które powstało z morza i z marzeń. Postanowieniami Traktatu Wersalskiego, w roku 1920 otrzymaliśmy tylko mały skrawek Wybrzeża. Wtedy to inż. Eugeniusz Kwiatkowski (1888-1974) zainicjował budowę portu i miasta w Gdyni. Dzięki niemu budowa gdyńskiego portu ruszyła w błyskawicznym tempie, a Gdynia stała się dla międzywojennej Polski „oknem na świat”. W 1934 roku Gdynia stała się największym portem na Bałtyku pod względem wielkości przeładunków, a zarazem najnowocześniejszym portem w Europie.

Pierwsze romantyczne lata Gdyni przedstawia film “Miasto z morza”. Warty obejrzenia.

Obecnie GDYNIA składa się z czterech dekanatów : Gdynia-Oksywie (9 parafii); Gdynia-Chylonia (7 parafii); Gdynia-Orłowo (8 parafii) oraz 8.Gdynia-Śródmieście (9 parafii).

1. Parafia Świętej Trójcy w Gdyni; 2. Kościół Marynarki Wojennej na Oksywiu.

1. Kolegiata NMP Królowej Polski; 2. Herb Gdyni; 3. Bazylika Morska w Gdyni.

Herb powyższy przedstawia miecz, który nawiązuje do proporca Marynarki Wojennej i i wyraża odwagę mieszkańców Gdyni w obronie polskiego morza. Dwie ryby przypominają o portowym i handlowym charakterze miasta oraz jego początku jako rybackiej wioski.

1. Parafia Chrystusa Dobrego Pasterza; 2. Noc Walki – czuwanie modlitewne w parafii Pierwoszyno (Gdynia-Oksywie); 3. Kościół św. Maksymiliana Kolbe na wzgórzu, które nazywalo się Gdynia – Wzgórze Nowotki. Dzisiaj już można mówić o tym, że Nowotko był nie tylko komunistycznym aktywistą ale także agentem gestapo.

Po zakończonej tragicznie obronie Gdyni i Kępy Oksywskiej we wrześniu 1939 roku miasto dostało się pod okupację niemiecką. Okupanci zmienili nazwę miasta na Gotenhafen i prawie całą polską ludność wysiedlili w inne rejony okupowanego kraju. Tam się urodziła podczas wojny Erika Steinbach, przewodnicząca Związku Wypędzonych w Niemczech. A mieszkali przecież w domach po wypędzonych Polakach. Obłuda i bezczelność bez granic. Żyli sobie bezpiecznie i chyba w dobrym samopoczuciu, ale w marcu 1945 musieli uciekać przed zbliżającymi się oddziałami II Frontu Białoruskiego pod dowódctwem marszałka K. Rokossowskiego. Po wojnie władze Trójmiasta przyznały marszałkowi tytuł Honorowego Obywatela Gdańska i Gdyni.

1. Słynny pisarz Józef Conrad-Korzeniowski ma swój pomnik w Gdyni, w pobliżu legendarnego żaglowca “Dar Pomorza” ; 2. Operacja Żagiel to wyścigi dużych żaglowców przez wody Atlantyku. W 50-tą rocznicę śmierci Conrada rejs miał swoją metę w Gdyni. 3. Zdjęcie z filmu “Smuga cienia” na podstawie powieści, którą napisał Conrad pod takim samym tytułem. Muzykę do filmu skomponował W.Kilar – (3:09) https://www.youtube.com/watch?v=qIfkw6nv99I .

Do czasów współczesnych Gdynia pozostała miastem-symbolem odbudowy polskiej gospodarki na morzu. Z tamtąd w regularne rejsy wyruszał znany w całym kraju statek “Stefan Batory” i przewoził tysiące pasażerów przez Atlantyk. A w hołdzie założycielowi Gdyni, inż. Kwiatkowskiemu, już za czasów PRL-u nazwano 160-metrowy statek handlowy “MS Eugeniusz Kwiatkowski” o nośności 9500 ton (zabierał ponad 140 kontenerów). Wodowanie nastąpiło w roku 1975 – zamierzchłe to czasy, gdy Polska odgrywała dużą rolę na morzach. A jaki jest dzisiaj stan polskiej marynarki handlowej?

Wysoki brzeg zwany Kępą Orłowską znajduje się w południowej dzielnicy Gdyni, niedaleko Sopotu. Na horyzoncie widoczny jest statek płynący w kierunku Gdańska.

11 Dekanat SOPOT (7 parafii )

Sopot jest kurortem nadmorskim i uzdrowiskiem, po II wojnie światowej znanym z Międzynarodowego Festiwalu Piosenki, organizowanego w Operze Leśnej od 1961 roku. To jeden z najbardziej renomowanych festiwali na świecie, przez pewien czas funkcjonował pod nazwą Festiwal Interwizji. W jego bogatej historii przewinęły się setki artystów z kilkudziesięciu krajów. A miasto posiada ponadto najdłuższe w Europie molo o drewnianej konstrukcji.

Słynne molo i Grand Hotel, który latem gościł uczestników Międzynarodowego Festiwalu Piosenki.

W Diecezji Sopockiej znajduje się 7 parafii: pw. świętego Andrzeja Boboli, św. Michała Archanioła; NMP Wniebowziętej Gwiazda Morza; św. Jerzego; św. Bernarda; NSPJ; Zesłania Ducha Świętego.

1. Kościół św. Bernarda; 2. Parafia św. Jerzego; 3. Kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.

1. Parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa; 2. Patron kościoła św. Michała Archanioła; 3. Centrum miasta – ulica Bohaterów Monte Cassino.

W Sopocie istniało przedsiębiorstwo Państwowe Tory Wyścigów Konnych, przy którym działał Ośrodek Treningu Koni Sopot (stacja kolejki elektrycznej Sopot-Wyścigi). Tam też mieszkał przez wiele lat Marian Mokwa (1889-1987) – artysta, który namalował wiele obrazów o tematyce morskiej.

Niektóre obrazy Mokwy mogłyby nadawać się znakomicie jako ilustracje do powieści Conrada

12 Dekanat KIELNO / 7 parafii

Kielno jest dużą wsią letniskową w gminie Szemud, położoną 10 km na zachód od Gdyni, w otulinie Trójmierskiego Parku Krajobrazowego.

W dekanacie przeprowadzona została NOWENNA w INTENCJI RODZIN Archidiecezji Gdańskiej. Materiał został opracowany przez metropolitę archidiecezji aby posłużyć rodzinom do prowadzenia rozważań i modlitw w swoich domach.

1-2. Koleczkowo – Pomnik dziecka utraconego; Młodzież przyjmuje sakrament bierzmowania; 3. Dzieci z parafii Bojano na koloniach w Nadolu.

W skrócie można ją scharakteryzować w trzech punktach. 1. Zapalenie świecy i rozpoczęcie wspólną modlitwą (Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo), następnie odczytanie z broszurki fragmentu Pisma Świętego przeznaczony na dany dzień i chwilę nad nim rozmyślamy. 2. Czytamy rozważanie na dany dzień z tekstów papieża Franciszka i zastanawiamy się w rodzinnym gronie jak usłyszane słowo wprowadzić w życie swojej rodziny. 3. Rozważanie i rozmowę kończymy modlitwą w czasie której każdy wypowie swoje osobiste intencje. Można też na koniec odmówić “Akt zawierzenia rodzin” ze str. 16, lub dziesiątkę różańca. Nowennę zakończyła niedzielna Msza święta we wszystkich parafiach archidiecezji.

1. Kielno w zimie; 2. Wnętrze kośckoła w Czeczewie; 3. Patroni kościoła w Chwaszczynie.

Parafie dekanatu Kielno: Bojano (św. Jadwigi Królowej); Chwaszczyno (św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza); Czeczewo (św. Józefa); Kielno (św. Wojciecha); Koleczkowo (św. Szymona z Lipnicy); Łebno (Matki Boskiej Królowej Polski); Szemud (św. Mikołaja).

1-2. Szemud, dożynki; 3. Łebno – parafia MB Królowej Polski.

13 Dekanat ŻUKOWO / 8 parafii

Żukowo było dużą wsią ale jest już młodym miastem (prawa miejskie posiada od roku 1989). Położone jest przy drodze łączącej Kartuzy z Gdańskiem, nad wartką rzeką Radunią. Tam przed laty siostry zakonne norbertanki rozpoczęły sztukę słynnego haftu kaszubskiego. Żukowo nie dało się przytłoczyć wielkiemu Gdańskowi i samodzielnie organizuje imprezy cykliczne jak Żukowskie Lato Muzyczne, fetyn parafialny, biegi przełajowe i festiwal sportu.

1. Żukowo, siedziba dekanatu; 2. List dzieci z Leźna do byłej nauczycielki, pisany w styczniu 1955. Uczyli się w jednej izbie gdyż zabrakło opału na ogrzanie budynku. Takie były lata powojenne a ludzie nie narzekali tak jak dziś. 3. Parafia Banino.

Parafie dekanatu: Banino (pw. Niepokalanego Poczęcia NMP); Leźno (św. Stanisława); Niestępowo (pw. NSPJ); Pomieczyno (św. Józefa); Przyjaźń (św. Jana Ewangelisty); Skrzeszewo (NMP Wspomożycielki Wiernych); Żukowo (2 parafie – pw. Wniebowzięcia NMP i pw. Miłosierdzia Bożego oraz kościół filialny Narodzenia św. Jana Chrzciciela).

Skrzeszewo 1. Kościół parafialny; 2. Ks. Stanisław Spychowski, patron szkoły; 3. Dzieci ze szkoły w Skrzeszewie przy grobie patrona.

Ksiądz Stanisław SPYCHOWSKI (1869-1921) urodził się w Skrzeszewie k. Żukowa. Rodzice byli właścicielami niewielkiego majątku i w jego domu rodzinnym znajduje się obecnie szkoła. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia w Seminarium Duchownym w Pelplinie, a następnie w Bawarii i Monastyrze, gdzie uzyskał stopień doktora. Powrócił do Polski i wroku 1884 podjął pracę na kilku parafiach diecezji pelplińskiej. W Komórsku. powołał do życia Towarzystwo Śpiewu i był dyrygentem chóru. Gdy kierował parafią w Śliwicach, założył Towarzystwo Rolnicze, bibliotekę Towarzystwa Czytelni Ludowych i organizował działalność Banku Ludowego. Wybudował Dom Polski, w którym skupiało się bogate życie kulturalno – oświatowe – spotkania, koncerty, przedstawienia teatralne, zabawy. Zmarł na swojej ostatniej parafii w Byszewie koło Koronowa.

1. Przyjaźń – cmentarz parafialny przy kościele św. Jana Ewangelisty; 2. Drewniany kościół w Pomieczynie; 3. Niestępowo, parafia pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Z parafią w Niestępowie łączy się pewne wydarzenie, powtarzające się niestety jak ataki wścieklizny. Tamtejszy proboszcz na internetowej stronie parafii wyraził opinię, że chrześcijanin nie powinien głosować na partie liberalne i lewicowe. Oparł te słowa na Ewangelii, że nie można służyć dwóm panom, jak np. Bogu i mamonie. Wyśledzili te słowa dyżurni dziennikarze “polskich” mediów i rozpoczął się jazgot pełen wulgarnych słów i nienawiści – za sprawą nagłośnienia w “opiniotwórczej” g*w***. Oto perełki myślowe tej grupy społecznej: … klecha ma się czego bać bo kasa się skończy… / … Kościół w Polsce ma ten sam cel co agresywny islam… / … Wstyd być polaczyną /… Jaka jest wspólnota między, patriotyzmem a duchowością? Taka jak między prostytutką a miłością. / … Zamknij ryj klecho bo Ci spalę tą budę z krzyżem na dachu. Przez kilkadziesiąt lat bezkarnego szczucia jednych Polaków przeciw drugim, gadzinówki wyhodowały już tysiące opętanych nienawiścią “intelektualistów”. Ale – o dziwo – dopuścili tym razem jeden głos z innej strony: Przypominam solidaruchom i KOR-nikom, że jak KK dawał wam kościoły do agitacji by knuć przeciwkom PRL, to płaszczyliście się jak dywaniki i cmokaliście z zachwytu wysługując się tym znienawidzonym przez was teraz klerem. Byli wam wtedy potrzebni, a dzisiaj chcecie ich zakneblować. Nie wstyd wam?

Centrum solidarności w Gdańsku i muzeum emigracji w Gdyni. A może by tak połączyć te dwie instytucje w jedno? Wszak jedno wynikło z drugiego: po tzw. transformacji miliony młodych Polaków opuściły ze swoimi rodzinami ojczyznę w poszukiwaniu pracy.

Znane są przypadki, gdy jakiś ksiądz publicznie ostrzegał, że następuje masowa likwidacja zakładów pracy i wyprzedaż ziemi albo gdy drugi wyraził opinię, że Polacy nie życzą sobie, aby obce agentury rządiły naszym krajem – natychmiast “polskie” środki masowej propagandy zrobiły z nich pedofila i (w łagodniejszej formie) agenta komuny. Wystawiony do wiatru ksiądz Popiełuszko – gdyby głosił prawdę w dzisiejszej IV RP – prawdopodobnie też by niedługo pożył. Jeśli macie wątpliwości, przypomnijcie sobie los dra Filipa Adwenta (1955-2005), który zostawił karierę lekarską we Francji aby zamieszkać z rodziną w ojczyźnie swych przodków i bronić polskiej racji stanu. Zginął – jak dziesiątki innych – w “wypadku”.

GDAŃSK – miasto / 7 dekanatów, 60 parafii

Dzielnicą najbardziej wysuniętą na północ jest Gdańsk-Oliwa, otoczona lasem i granicząca z Sopotem. Oliwski las jest częścią Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego (TPK). Park pokrywa powierzchnię 200 km² i ciągnie się na długości ok. 30 kilometrów – między Doliną Raduni a międzynarodowym lotniskiem Rębiechowo. Od strony gospodarczo-przyrodniczej zarządza nim Nadleśnictwo Gdańsk.

Park powstał w roku 1979 i jest prawdziwym skarbem turystyczno-rekreacyjnym dla mieszkańców Trójmiasta. Przez jego teren przebiega siedem znakowanych szlaków turystycznych dla pieszych i rowerzystów, a nawet i do jazdy konnej.

Cennym zabytkiem parku jest Kalwaria Wejherowska, z XVII wieku. Tworzy Drogę Krzyżową o długości 4,5 km i jest jednym z najstarszych sanktuariów Męki Pańskiej w Polsce.

1. Kościół pw. Miłosierdzia Bożego ma kształt łodzi żaglowej; 2. Słynne organy z oliwskiej katedry, latem odbywają się tam koncerty; 3. Sanktuarium MB Brzemiennej w Matemblewie.

Do sanktuarium w Matemblewie przyjeżdzają małżeństwa pragnące mieć dzieci, a dzięki wierze i wytrwałym modlitwom bywa, że urodzi się im pierwsze – po wielu latach oczekiwania. Przypadki niewytłumaczalne – ktoś powie, a chrześcijanie mówią po prostu, że to cud. Oliwa była wsią z klasztorem cystersów, którzy budowali tamy i młyny na oliwskich strumieniach. Dekanat Gdańsk-Oliwa składa się z 10 parafii. Na wschód od Oliwy, na brzegu morza znajduje się gęsto zaludniona dzielnica Gdańsk-Przymorze.

Wielkanoc na Przymorzu, święcenie pokarmów. W tle widoczny jest “falowiec”.

Tam wybudowano charakerystyczny ciąg siedmiu bloków mieszkalnych złączonych w linii falistej, stąd nazwano je “falowiec”. Tego typu architektura stosowana jest również we Włoszech. Dekanat Przymorza tworzy 8 parafii.

1. Schola młodzieży przy parafii św. Brata Alberta; 2. Kościół pw. MB Królowej Różańca, na horyzoncie morze się zlało w jednym kolorze z niebem.

Dzielnica Gdańsk-Siedlce graniczy z dwiemia innymi – Wrzeszczem i Śródmieściem. Od strony zachodniej rozpoczyna się Pojezierze Kaszubskie. W Dekanacie Siedleckim jest 8 parafii, a we Wrzeszczu – 9.

1. Madonna czasów Apokalipsy; 2. Kościół św. Królowej Jadwigi; 3. Parafia MB Częstochowskiej.

Poświęcenie różańców w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika

Na zachodnich przedmieściach Gdańska jest Dekanat Łostowice z 9 parafiami. Tyle samo parafii liczy Dziekanat Śródmieście, gdzie skupiona jest największa ilość zabytków.

Parafie św. Teresy-Benedykty i św. o. Pio

1. “Ceciliada u św. Urszuli”- festiwal chórów dziecięcych w parafii św. Urszuli Ledóchowskiej; 2. Parafia św. Krzysztofa, patrona kierowców.

Bazylika NMP – konkatedra Diecezji Gdańskiej. To nawyższa świątynia tego typu w Europie.

Pierwszą osadę i grodzisko przy ujściu Wisły i Motławy zbudowali Piastowie, a miasto Gdańsk powstało na początku XIII-go wieku. Od samego początku odgrywał on dużą rolę w handlu, gdy zboże oraz inne towary przewożono Wisłą do morza. Kilkakrotnie miasto było niszczone przez najeźdźców z Brandenburgii oraz Krzyżaków a ludność wymordowana, a port przy ujściu Wisły był bardzo potrzebny.

1. Młodzież z parafii św. Jana Bosco w Gdańsku-Oruni; 2. Wnętrze akademickiego kościoła św. Mikołaja.

1. Kościół św. Elżbiety przy dworcu głównym PKP w Gdańsku należy do parafii św. Brygidy; 2-3. Dzieci z parafii pw. św. Ignacego przygotowują lampiony, które im posłużą w czasie zbliżającego się Adwentu.

Po I-wszej wojnie światowej Gdańsk uzyskał status tzw. „wolnego miasta” (Freie Stadt Danzig) ale faktycznie opanowali go Niemcy dyskryminując Polaków na każdym kroku. Jak wspominał ostatni żyjący obrońca Oksywia, gdy jechał pociągiem przez “wolne miasto Gdańsk”, młodzież niemiecka pluła na Polaków.

Symbolem tragicznej sytuacji mniejszości polskiej we „Freie Stadt Danzig” była obrona Poczty Gdanskiej. 43 pracowników poczty broniło budynku przed atakiem ponad 180 SS-manów i policji gdańśkiej. Walka trwała prawie cały dzień 1 IX 1939 i dopiero pod wieczór zmuszeni zostali opuścic budynek, gdy Niemcy użyli miotaczy ognia. Kilku pocztowców spłonęło żywcem a pozostałych okupanci wymordowali. Ich ofiarą była też 10-letnia córeczka jednego z pracowników Poczty. Bohaterstwo pocztowców pokazano na filmie dokumentalnym z roku 1977, trudnym do znalezienia w internecie. Atmosferę tamtych dni przedstawił Stanisław Różewicz w filmie “Wolne miasto” (1:36:50) https://www.youtube.com/watch?v=hLfHrshOaGw. Obecnie w miejscu spalonego budynku stoi Muzeum Poczty Polskiej a jej obrońcom postawiono pomnik.

Warto pamiętać o tym, chociaż najbardziej znanym symbolem obrony pozostaje Westerplatte, skąd od roku 1962 odbywa się we wrześniu najstarsza impreza biegowa. Uczestniczą w niej tysiące biegaczy, którzy pokonują 10 km na odcinku od pomnika Westerplatte do centrum Gdańska.

Przez Śródmieście, obok Gdańskiej Starówki płynie Motława. W zimowej panoramie widać zabytkowy dźwig portowy zwany “ŻURAW GDAŃSKI” oraz wysoką wieżę bazyliki mariackiej (na drugim planie, druga od prawej strony).

Okupacja Ziemi Gdańskiej trwała do przedwiośnia 1945 r. Wojska radzieckie i polskie wchodzące w skład II Frontu Białoruskiego dowodzone przez marszałka K. Rokossowskiego przystąpiły do szturmu na miasto pod koniec marca i zdobyły je 30 III 1945. Podczas walk miasto zostało w znacznej części zniszczone, a kilka lat po wojnie Rada Miejska przyznała marsz. Rokossowskiemu Honorowe Obywatelstwo Gdańska. Był on jednym z nawybitniejszych strategów II-giej wojny światowej, wybierał takie warianty bitew, dzięki którym oszczędzić można było życie jak największej liczbie podległych mu żołnierzy. Rosjanie zawsze uważali Rokossowskiego za Polaka i kiedy po wojnie zamieszkał w Moskwie, do końca życia czytał polskie gazety. Pochodził z polskiej rodziny, urodził się w Warszawie i tam na cmentarzu katolickim spoczywa jego młodsza siostra Helena.

1. Jezus w grobie, parafia św. Maksymiliana; 2. Kościół bł. Doroty; 3. Kościół św. Michała Archanioła.

Na witrynie diecezji pokazano galerię zdjęć Grobu Pańskiego, zrobionych w poszczególnych parafiach w czasie Triduum Wielkanocy.

1. Kościół pw. Bożego Ciała; 2. Kościół parafii św. Antoniego; 3. Kościół NMP Matki Kościoła.

W tej dzielnicy znajduje się także słynna Stocznia Gdańska. Była jedną z największych w Europie, od lat już nieczynna. Teraz się nazywa Centrum Solidarności Europejskiej czy jakoś tam. A gdzie się podziała polska “S” ? W herbie arcybiskupa S.Głódzia – wieloletniego metropolity Arcydiecezji Gdańskiej – pozostały trzy krzyże postawione przy stoczni w roku 1981 i hasło “Milito pro Christo” (Walczę dla Chrystusa).

Najczęściej odwiedzaną ulicą jest Długi Targ, gdzie znajduje się fontanna Neptuna.

W dekanacie Gdańsk-Śródmieście jest 9 parafii. Dekanat siódmy znajdue się na krańcu miasta zwanym GDAŃSK DOLNE MIASTO i składa się z 7 parafii. Pokrywa teren wzdłuż południowego brzegu Zatoki Gdańskiej – przez Wyspę Sobieszewską do ujścia Wisły. Granicę Diecezji Gdańskiej od strony południowej zamykają Żuławy Wiślane.

Parafia MB Bolesnej i Parafia Świętej Rodziny (na prawej stronie)

Gdańsk-Sobieszewo, Sanktuarium MB z La Salette

Dnia 5 października 1947 r. odbyło się uroczyste poświęcenie odbudowanej świątyni w na Wyspie Sobieszewskiej. Aktu poświęcenia dokonano z okazji setnej rocznicy objawienia Matki Bożej w La Salette. Wówczas na terenie parafii znajdował się też dom zakonny SS. Franciszkanek z kaplicą p.w. Matki Bożej Gwiazdy Morza.

Poniższa mapka pokazuje lokalizację Wyspy Sobieszewskiej, która od roku 1973 należy administracyjnie do Gdańska. Razem z kilkoma innymi dzielnicami Gdańska tworzy okręg historyczny zwany “Nizinami.” Są to tereny położone bardzo nisko względem poziomu morza.

Tutaj widać niektóre dekanaty spośród czterech usytuowanych w najbardziej połudnniowej części Archidiecezji Gdańskiej. Poniżej dolnej, południowej linii tej mapku są Trąbki Wielkie i Steblewo (gmina Suchy Dąb), od której pochodzi nazwa Żuławy Steblewskie. Kolbudy i Trąbki Wielkie znajdują się na pograniczu Pojezierza Kaszubskiego i Pojezierza Starogardzkiego.

21 Dekanat KOLBUDY / 7 parafii

Przez Kolbudy pynie 103-kilometrowa rzeka Radunia, na której wybudowano dziewięć elektrowni wodnych. Radunia ma swoje źródło na wyżynie Pojezierza Kaszubskiego i za Pruszczem Gdańskim łączy się z Motławą.

1. Nowa Wieś Przywidzka; 2-3. Lubiewo – obraz Patronki parafii oraz kościół.

Parafie dekanatu: Czapielsk (św. Mikołaja); Jodłowno (Macierzyństwa NMP); Kolbudy (św. Floriana); Lublewo Gdańskie (NMP Królowej Korony Polskiej); Nowa Wieś Przywidzka (MB Fatimskiej ); Otomin (NMP z Lourdes); Pręgowo (pw. Bożego Ciała); Przywidz (św. Franciszka Ksawerego).

Kolbudy: Parafia św. Floriana, patrona strażaków i procesja w Niedzielę Palmową.

22 Dekanat TRĄBKI WIELKIE

Trąbki Wielkie – 1. Piknik parafialny; 2. Herb gminy; 3. Orkiestra straży pożanej podczas dożynek.

Ełganowo (pw. bł. Jerzego Popiełuszki); Kłodawa (św. Jakuba); Mierzeszyn (św. Bartłomieja Apostoła i kościół filialny Najświętszego Serca Pana Jezusa w Mierzeszynie); Postołowo (św. Józefa Robotnika i kościół filialny św. Ojca Pio w Pawłowie oraz kościół filialny Ofiarowania NMP w Suchej Hucie); Sobowidz (Przemienienia Pańskiego); Trąbki Wielkie (pw. Wniebowzięcia NMP i kościół filialny Miłosierdzia Bożego w Czerniewie).

1-2. Kłodaw – kościół parafialny i święconki wielkanocne przy ołtarzu; 3. Mierzeszyn -Sakrament Bierzmowania.

23 Dekanat PRUSZCZ GDAŃSKI

Pruszcz Gdański – kąpielisko miejskie przy Raduni. Pruszcz istnieje w cieniu Trójmiasta. Nawet pociągi dalekobieżne tam się nie zatrzymują. Ale wielu mieszkańców miasteczka jeździ codziennie kolejką podmiejską do pracy w pobliskim Gdańsku.

PRUSZCZ GDAŃSKI – 1. Kościół błog. biskupa M. Kozala, zamordowanego w niemieckim obozie koncentracyjnym Dachau; 2. I-wsza Komunia w parafii M.B. Nieustającej Pomocy; 3. Orszak Trzech Króli przy kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Juszkowo (bł. Jerzego Popiełuszki); Łęgowo (św. Mikołaja); Pruszcz Gdański (3 parafie – bł. Michała Kozala, MB Nieustającej Pomocy oraz Podwyższenia Krzyża Świętego); Pszczółki (pw. NSPJ); Rotmanka (św. Faustyny); Różyny (św. Wawrzyńca); Straszyn (św. Jacka); Żelisławki (św. Wojciecha); Żuława Wielka (pw. Podwyższenia Krzyża Świętego).

1. Łęgowo; 2. Harcerska sztafeta z Betlejemskim Światłem Pokoju dotarła do Żelisławki; 3. Żuławka Wielka.

Rotmanka – kościół św. Faustyny Kowalskiej

Na koniec kilka herbów gmin, w których są parafie tego dekanatu. 1. Straszyn – młyn na Raduni; 2. Różyny; 3. Jak się łatwo domyśleć, to jest herb gminy Pszczółki.

24 Dekanat ŻUŁAWY STEBLEWSKIE

Most nad Wisłą w Kiezmarku. Na obu stronach rzeki ziemie żuławskie – żyzne, nisko położone i płaskie jak stół.

Skąd wzięła się nazwa Żuławy Steblewskie? Od wsi STEBLEWO, która kiedyś odgrywała ważną rolę na na szlaku handlowym z Gdańska do Elbląga. Pod koniec XIII w. okolice dzisiejszego Steblewa zamieszkiwali słowiańscy osadnicy, zajmujący się pracami melioracyjnymi w delcie Wisły. Zbudowali pierwszy wał przeciwpowodziowy i obsługiwali przeprawę przez rzekę, która znajdowała się niedaleko sporej osady. Wieś pozostała, ale nizina położona na zachód od Wisły nazywa się dzisiaj Żuławy Gdańskie, jak jeden z trzech regionó tworzących Żuławy Wisłane.

1. W gminie Suchy Dąb (do której należy Steblewo) pod koniec lata odbywają się Festiwale Wikliny; 2. Kiezmark; 3. Wiślina, przygotowanie do pielgrzymki rowerowej.

Na podmokłym brzegu Wisły cienkie witki wierzbowe służyły jako kije do wędki. Rosną one szybko, więc przycina się je jako surowiec dla przemysłu wikliniarskiego (koszytki, fotele wiklinowe itd.). Dlatego mieszkańcy tamtego regionu organizują oryginalny FESTIWAL WIKLINY, podczas którego mistrzowie fachu demonstrują swoje umiejętności. Można kupić na miejscu różne wyroby a sztuki wyplatania koszyczków uczą się nawet dzieci, co pokazuje powyższa, na lewej stronie.

Parafie dekanatu: Cedry Wielkie (św. Aniołów Stróżów i kościół filialny św. Brata Alberta – Leszkowy); Giemlice (św. Jana Chrzciciela i kościół filialny św. Antoniego z Padwy – Osice); Kiezmark (MB Częstochowskiej i kościół filialny Ducha Świętego – Cedry Małe); Koźliny (MB Różańcowej i kościół filialny Znalezienia Krzyża Świętego – Krzywe Koło); Suchy Dąb (św. Anny i św. Joachima i kościół filialny Trójcy Świętej – Grabiny Zameczek); Trutnowy (Świętych Apostołów Piotra i Pawła); Wiślina (Niepokalanego Serca Maryi oraz kościół filialny MB Królowej Korony Polskiej – Rokitnica); Wocławy (św. Antoniego i kościół filialny św. Teresy Benedykty od Krzyża – Koszwały).

Cedry Wielkie – kościół parafialny. Można powiedzieć, że nazwa jest właściwa bo we wsi znajdują się wielkie plantacje tulipanó. Nic dziwnego, że Wiślane Żuławy nazywane są “polską Holandią”.

W Giemlicach uczniowie szkoły podstawowej pozazdrościli hodowcom tulipanów i też zasadzili te kwiaty na małej działce.